Ang tuman nga naulihi kag kakulangon sang suplay sang bakuna sa Covid-19 ang pinakaulihi sa daw wala sang katapusan nga kapalpakan, pagpabaya kag korapsyon sang rehimeng Duterte sa pag-atubang sini sa pandemya nga Covid-19.

Halos isa ka bulan na nga ginsuguran ang malaparan nga pagpabakuna sa nagkalainlain nga parte sang kalibutan, wala pa sang ginahimo nga tikang ang gubyernong Duterte para siguruhon nga maproteksyunan ang daku nga bahin sang populasyon sang Pilipinas sa Covid-19.

Sa kamatuoran, wala sang plano ang gubyerno ni Duterte nga manguna sa sining malaparan nga pagpabakuna. Sa badyet sang 2021, nagtigana lang ini sang masobra duha ka porsyento (2.7%) sang ginatantya nga galastuhon nga ₱72 bilyon para bakunahan ang 60% sang populasyon. Ang iban pagautangon sini sa World Bank kag Asian Development Bank.

Ginaobligar sini subong ang pila ka daku nga kapitalista nga “idonar” ang katunga sang tagsa-tagsa nila ka ginbakal nga bakuna. “Wala ako sang labot” ang hambal ni Duterte sa mga lokal nga gubyerno nga mansig-mansig na sa pagbakal sang bakuna sa mga kumpanya nga parmasyutika, pero ginaobligar nga iupod ang nasyunal nga gubyerno sa mga pagpakig-areglo. Ang mga lokal nga gubyerno nga kulang ang pondo pat-ud nga ulihi man makakuha sang bakuna.

Kulang katama ang plano nga magbakal para sa libre nga pagpabakuna. Magalab-ot lang sa 42 milyong dosis ang nakontrata na kuno nga baklon sang nasyunal nga gubyerno (Sinovac), mga LGU kag pribadong kumpanya (AstraZeneca). Bisan ipanagtag ini tanan, husto lang ini sa 21 milyong dosis o 19% sang 110 milyong Pilipino, malayo sa rekomendado nga 60% mabakunahan. May pila ka milyon man nga magasulod nga himo sang Moderna, Novavax, Pfizer para sa mga gusto magbakal.

Nagasungaw ang kagarukan sa pagbakal sang bakuna. Sang Septyembre pa nagpahayag sang pagpabor si Duterte sa pagbakal sang bakuna halin sa China kag Russia. Pila ka bulan na ang mga sikreto nga negosasyon. Nagaunahay ang mga upisyal ni Duterte sa pagsira sang mga kontrata tubtob nga ginkontrol niya ini sa pagnombrar sa isa ka “hari sang bakuna,” nga nag-anunsyo sini lang nga selyado na ang kontrata sa pagbakal sang bakuna nga himo sang kumpanyang Sinovac sang China, bisan indi klaro ang presyo sini o pati kon ano ini kaepektibo. Daku nga kantidad ang ginapatihan nga ginbulsa nga kikbak ni Duterte kag mga upisyal sang gubyerno. Kilala ang Sinovac sa bilog nga kalibutan sa pagpanuhol.

Suno sa anunsyo sang mga upisyal ni Duterte, katapusan sang Pebrero ang pinakatemprano nga pag-abot sang mga bakuna. Pero antes pa sini, nakapa-iniksyon na ang malapit nga mga tinawo ni Duterte, lakip ang mga suldado nga personal niya nga bantay, nga labing ginkaakig sang mga mamumugon medikal nga dapat prayoridad nga mabakunahan. Nabalita man ang iligal nga pagsulod sang bakuna halin sa China para iniksyunan ang 100,000 mamumugon nga Chinese sa mga POGO.

Nagatampok subong sa Pilipinas kag bilog nga kalibutan kon paano ginauyatan sang pila ka monopolyo kapitalista ang pagpauswag sang mga bakuna. Ginapauswag kag ginamanupaktura ini indi para sa interes sang sangkatawhan kundi para magkuripon sang ganansya. Ang pandemya nga Covid-19 ginahingalitan sang mga higante nga kumpanya sa parmasyutika nga subong nagaunahan nga kontrolon ang daku nga bahin sang merkado. Wala sang pagbuligay, kundi nagatinaguay kag nagakumpetisyon ang mga kumpanya nga ini. Ginasikreto sang mga ini ang pagpanalawsaw kag kinaalam bahin sa pagpauswag sang bakuna. Ginalikom man ang negosasyon sa baligyaanay para mabaligya ini sa pinakamataas nga presyo.

Ang Pilipinas wala sang kapasidad nga magpauswag o magmanupaktura sang kaugalingon nga bakuna o malahalon nga bulong, luwas sa paracetamol. Sa idalom ni Duterte, labi pa nga ginbuhinan ang badyet para sa pagpanalawsaw. Gani pag-abot sa bakuna sa Covid-19, uyat sa liog ang mga Pilipino sang monopolyo kapitalista kag dumuluong nga gubyerno. Kasosyo nila ang mga lokal nga dalagku nga kapitalista kag kahimbon ang mga burukrata-kapitalista sa gubyerno.

Sa atubang sang pandemya nga Covid-19 nga nakalaton na sa masobra tunga sa milyong Pilipino, kag masobra 95 milyon sa bilog nga kalibutan, kag ginkamatay sang masobra 2 milyon katawo, lubos ang pagtinguha sang nagkalainlain nga pungsod nga ipatuman ang malaparan nga programa sang pagpabakuna. Nagpanguna ang mga kapitalistang pungsod pareho sang United Kingdom, United States, Japan, China, Canada, New Zealand, Australia, Singapore kag iban pa sa pagbakal sang sobra-sobra nga bakuna para sa ila pumuluyo. Bisan ang mga indi mauswagon nga pungsod pareho sang Cuba, India, Vietnam, Iran kag iban pa nakapauswag sang kaugalingon nila nga bakuna kag magahimo sang libre nga pagnagtag sini.

Ginaganyat sang Partido ang tanan nga Pilipino nga magpabakuna kontra sa Covid-19. Ini para sa ikaayong lawas sang mga indibidwal kag sang bilog nga katilingban. Ang malaparan nga pagpabakuna sang populasyon isa sa yabi nga tikang agud mapunggan ang paglapta sang Covid-19. Kadungan sini, dapat respetuhon ang desisyon sang mga indibidwal base sa ila ginauyatan nga mga pagpati.

Dapat tigayunon sang tanan nga rebolusyonaryong pwersa ang malaparan nga pagpabakuna kag pagpataas sa kinaalam sang pumuluyo bahin sa bakuna agud dulaon ang kakulba o sayup nga pagpati kaangut sini. Dapat buligan ang tanan nga hangpon ang importansya sang bakuna.

Kinahanglan nga iduso ang pagsapubliko sang mga pagpanalawsaw sa pagpauswag sang mga bakuna kontra Covid-19. Ini agud may malig-on nga basehan ang mga tawo sa pagpili sang bakuna nga luyag nila nga ipa-iniksyon sa ila lawas.

Dapat ipakigbato sang pumuluyong Pilipino ang libre nga pagpabakuna sa Covid-19. Kinahanglan iduso ang obligasyon sang estado nga siguruhon nga may libre kag luwas nga bakuna para sa tanan nga luyag magpabakuna. Ibuyagyag kag pakamalauton ang kakulangan sang badyet kag ang korapsyon sang mga upisyal sang gubyerno sa mga sikreto nga negosasyon sa pagbakal sang bakuna.

Kadungan sini, dapat padayon nga ipakigbato ang libre nga testing kag libre nga pagpabulong sa Covid-19. Dapat padayon nga iduso sang pumuluyo ang pagpabaskog sa pangpubliko nga sistema sa ikaayong lawas. Dapat pataason ang badyet para sa pagpauswag sang mga pangpubliko nga ospital, pag-empleyo sang madamo nga nars kag mamumugon medikal kag pagpataas sang ila sweldo.

Ang pagpabakuna malahalon nga bahin sang pagkontrol sa paglapta sang makalalaton nga sakit. Madamo nga mga sakit ang nadula o nakontrol paagi sa bakuna. Isa ini sa malahalon nga siyentipiko nga armas sang sangkatawhan.