Masobra lima na ka dekada ang nagligad, apang nagapabilin sa gihapon nga nagalikop sa bug-os nga pungsod ang kadulom sang laye militar nga ginpapanaog ni Ferdinand Marcos Sr. sadtong Setyembre 21, 1972. Ilabi pa nga naglala ang kadulom nga ini sa atubang sang wala pagpang-alang-alang nga pasismo kag korapsyon sang gubyerno ni Ferdinand Marcos Jr., bata sang diktador, samtang sobra-sobra ang pag-antus sang pumuluyong Pilipino, pagsanyad sang ila palangabuhian kag pagtapak sa ila mga kinamatarung.

Haraskal subong ang korapsyon sang nagapanguna nga mga upisyal sang rehimen Marcos-Duterte. Wala sila sang may ginakilala nga salabton sa pumuluyo. Direkta ang ila pagpakahuya, pagbalewala, ukon pagtorse sa nagaluntad nga laye sang reaksyunaryo nga sistema. Pareho sang una sa idalom sang diktadurang Marcos, ang “demokrasya” sa idalom ni Marcos Jr ang isa lang ka baratuhon nga dekorasyon sa iya gahum nga wala sang ginakilala nga dulunan.

Uyat subong sang grupo nga Marcos-Duterte ang bug-os nga makinarya sang gubyerno. Ginagamit nila nga nagapanguna nga instrumento sang pagkontrol sa katilingban ang Armed Forces of the Philippines (AFP) kag Philippine National Police (PNP) kag ang mga brutal, maduguon kag direkta nga iligal nga taktika sang pagpamahog kag pagpanumpo sa pumuluyo. Ginagamit sini ang National Task Force-Elcac, nga unang gintukod ni Rodrigo Duterte, agud ipaidalom sa hugot nga kontrol ang tanan nga ahensya sang gubyerno, gamit ang pamahog nga maakusaran nga nagabulig sa “terorismo.”

Tanan nga sanga kag ahensya sang reaksyunaryo nga gubyernong Marcos ang tigsunod lang sa iya nga mando. Haklab sang supermayorya nga maki-Marcos kag maki-Duterte ang kongreso, amo man ang senado kag mababang kapulungan. Ang tingog sang isa ka hakop nga minoryang mga oposisyunista ang pilit nga ginalumsan sang mga suluguon ni Marcos kag Duterte, agud ibunggo ang anuman nga gusto ni Marcos kag ni Duterte.

Sugod sang nagpungko sa poder, may pila ka kaso na batuk sa mga Marcos ang ginbasura sang Korte Suprema kag iban nga korte nga kabahin ang naglab-ot sa ₱1.7 bilyon nga kinawat nga manggad.

Sa idalom sang paghari-harian sang bata sang diktador nga si Marcos Jr, sobra-sobra ang paggamit sang gahum kag pondo sang pungsod. Kwestyunable man, imoral ukon athag nga iligal ang isa ka patakaran, programa ukon tikang, ginapabakod ini kag ginatugyan sa ila ni Marcos kag Duterte. Kasubong sini nga “katampad” ang ginahatag sang mga alipures nila sa mga sinakpan sang diktador kag pasista, kabaylo siyempre sang pondo, pabor ukon pwesto. Athag ini nga ginapakita subong sa hambalanon sang “confidential and intelligence funds” (CIF) nga natalana nga liwat itigana sa upisina ni Marcos (halos P5 ka bilyon) kag kay Sara Duterte (₱650 milyon). Ini ang kwarta sang pumuluyo nga sikreto nga ginagasto ni Marcos kag Duterte nga wala sang salabton sa pumuluyo. Sa sini nga pamaagi man ginaduso sang mga alipures ni Marcos ang pagtukod sang ₱500-bilyon nga Maharlika Investment Fund halin sa pondo sang pumuluyo nga ipa-uyatan kay Marcos agud ibutang sa negosyo sang iya ginapaboran nga mga gaway nga dalagkong kapitalista.

Samtang kada adlaw ang pag-antus kag pagpangabudlay sang masang anakbalhas nga sugpunon ang ila gamay nga kita para mapakaon ang ila mga pamilya, sako man ang paglingaw-lingaw kag pagpagusto ni Marcos kag iya pamilya kag upisyal sa iban nga pungsod, sa tabon sang kuno pagbuyok sa mga dumuluong nga kapitalista nga mamuhunan ukon maglagaw sa Pilipinas. Ang magalab-ot sa isa kag tunga ka bilyon piso nga badyet ni Marcos sa pagbyahe sa 2024 ang halos tatlo ka pilo nga mas dako kaysa sadtong 2022, kag 5,000% kumpara sa badyet para diri sadtong 2021.

Ang masobra ₱5-trilyon nga ginsugyot nga badyet ni Marcos para sa 2024 ang isa ka dambuhala nga badyet para sa korapsyon. Pinakadako nga bahin sini ang natigana sa mga proyekto pang-imprastraktura (mga taytay, karsada, riles, kag iban pa) nga ginakuhaan sang ginatos ka milyon piso nga kikbak nga ginabulsa sang mga burukrata kapitalista, kasabwat ang dalagko nga mga negosyante, kag mga dumuluong nga bangko kag korporasyon. Madamo sa mga proyekto nga ini ang nagtabog sa masa sa ila duta nga ginatalauma ukon ginapuy-an, nagahakot kag nagaguba sa kinaiyahan kag nagadala sang ilabi ka dako nga kalamidad.

Kasugpon sang haraskal nga korapsyon kag pagpanghakot sang pondo sang pumuluyo, patarasak ang pampulitika nga pagpang-ipit kag paggamit sang mahigko nga taktika sang estado, agud pahipuson ang mga kritiko sang rehimen Marcos kag kakson ang tanan nga sablag sa korapsyon kag sa mga programa nga kontra-imol kag kontra-pumuluyo. Nagabaskog nga nagabaskog ang pag-atake kag paghamlet sa mga komunidad sa kabukiran, pampamomba kag pagpang-istraping, pwersahan nga pagpasurender sa mga sibilyan, mga kaso sang pagpatay kag mga masaker. Nagadamo ang kaso sang pag-abdak, pagtortyur kag pagdula sa mga aktibista nga naga-alagad para sa kaayuhan sang masa.

Daw kasubong nga wala sang katapusan ang kadudulman kag kahadlok sang paghari ni Marcos Jr, sang gahum sang tiraniko kag terorista nga paghari sang estado. Apang ang matuod, ang pagliso sa todo pasista nga kabangis kag patarasak nga korapsyon sa idalom sang rehimen Marcos ang palatandaan sang sobra nga pagkadunot sang nagahari nga sistema sang malakolonyal kag malapyudal. Ang mga ini ang ilabi nga nagapadasig sa pagkadunot sang nagahari nga sistema, kag nagatudok sa kamuklatan sang pumuluyo nga dapat sila maghulag agud pangapinan ang ila interes kag mga kinamatarung, kag isulong ang handum para sa rebolusyonaryo nga pagbag-o sang katilingban.

Subong, labaw san-o man, kinahanglan maghulag sang pumuluyong Pilipino agud hawanan ang kadulom nga ginalikop ni Marcos sa bug-os nga pungsod. Dapat nga gabuton kag isikway ang kahadlok nga pilit ginabuno sang terorista nga estado sa dughan sang pumuluyo. Pareho sa panahon sang laye militar, gusto sang mga pasistang reaksyunaryo nga mangibabaw ang pagkabalaka kag kahadlok sa pumuluyo, agud tapnaon ang ila pagbato.

Sa amo, kinahanglan ang kaisog, determinasyon kag nagadilaab nga militansya para usuyon ang banas sang pagbato, sa kasyudaran man ukon kabukiran, sa kadalanan ukon sa banas sang armado nga pagbato. Agud nga indi maghari ang kabalik-awot sang rehimen Marcos, dapat nga manindugan kag mamatok ang tanan nga demokratikong sahi kag pwersa.

Ang laye militar sadtong 1972 ang deklarasyon sang gyera sang papet nga estado sang US batuk sa pumuluyong Pilipino. Pareho sang pagbato sadto sa pasistang diktadura, armado nga paghimakas ang pinakahinganiban subong sang pumuluyo para batuan ang terorismo sang estado, katimbang ang tanan nga iban pa nga posible nga porma kag pamaagi sang ululupod nga paghulag para batuan ang korapsyon, pasismo kag pagkapapet ni Marcos Jr.

Ang Partido Komunista ng Pilipinas ang nagaserbe nga ubod, taludtod kag pamunuan sang malapad nga pagbato sang pumuluyong Pilipino. Dapat lubos nga pabaskugon ang Partido, kabahin ang pagpamuno sini sa Bagong Hukbong Bayan, agud sigurohon ang tanan-bahin nga pagsulong sang rebolusyon kag pagpanguna sa martsa sang pumuluyo padulong sa masanag nga demokratikong bwas-damlag kag may matuod nga kahilwayan.