Nasurok lima a dekada ti napalabas, ngem agtaltalinaed a nakasallukob iti intero a pagilian ti sipnget ti linteg militar nga inyatnag ni Ferdinand Marcos Sr. idi Setyembre 21, 1972. Lalo pay ita a pumuspuskol daytoy a sipnget iti sango ti awan sarday a pasismo ken korapsyon ti gubyerno ni Ferdinand Marcos Jr, anak ti diktador, bayat a napalalo unay ti panagrigrigat ti umili a Pilipino, kapalaluan a panagsagaba ken panangibaddek iti karbengan da.

Aglablabes ita ti korapsyon dagiti kangrunaan nga upisyal ti rehimen Marcos-Duterte. Awan ti bigbigen da a sungsungbatan iti umili. Agdadata ti panangiyaleng-aleng ken panangkillo da iti agraraira a linteg ti reaksyunaryo a sistema. Kas iti immuna a diktadura a Marcos Sr, ti “demokrasya” iti sidong ni Marcos Jr ket maysa laeng a nalaka a dekorasyon iti turay a saan na a bigbigen nga agpatengga.

Tengngel ita ti bunggoy a Marcos-Duterte ti intero a makinarya ti gubyerno. Us-usaren da ti AFP ken PNP a kangrunaan nga instrumento ti panangkontrol iti kagimongan ken dagiti brutal, nadara ken naan-anay nga illigal a taktika ti pammutbuteng ken pananglipit iti umili. Us-usaren daytoy ti NTF-Elcac nga umuna nga inbangon ni Rodrigo Duterte, tapno ipauneg iti nairut a kontrol ti amin nga ahensya ti gubyerno babaen iti pangusar iti pangta a maakusaran a tumultulong iti “terorismo.”

Amin a sangay ken ahensya ti reaksyunaryo a gubyerno a Marcos ket paspasurot laeng kadagiti diktar na. Tengngel ti supermayorya a maka- Marcos ken maka-Duterte ti kongreso, agpada iti senado ken nababbaba a kapulungan. Ti timek ti sangkabassit a minorya nga oposisyunista ket pilit nga ilumlumlom dagiti babaunen ni Marcos ken Duterte, tapno idungpar aniaman a pagayatan da Marcos ken Duterte.

Manipud idi tumugaw iti poder, addan sumagmamano a kaso laban kadagiti Marcos nga inbasura ti Korte Suprema ken dadduma a korte a pakaseknan ti agarup ₱1.7 bilyon a tinakaw a kinabaknang.

Iti uneg ti panagar-ari ti anak ti diktador a ni Marcos Jr., aglablabes ti panangusar na ti bileg ken kinabaknang ti pagilian. Kwestyunable man, imoral wenno naan-anay nga illigal ti maysa a patakaran, programa wenno addang, mapaspasingkedan ken mait-ited daytoy kada Marcos ken Duterte. Kastoy a “kinapudno” ti it-ited dagiti paspasurot da ken dagiti kampon ti diktadura ken pasista kasukat siempre ti pondo, pabor wenno puesto. Nalatak daytoy nga ipakpakita ita iti saritaan ti “confidential and intelligence funds” (CIF) a naikeddeng a mailatang manen iti upisina ni Marcos (agarup ₱5 bilyon) ken ni Sara Duterte(₱650 milyon). Dagitoy ket kuarta ti umili a nalimed a gasgastusen da Marcos ken Duterte nga awan sungsungbatan da iti umili. Kastoy a wagas met nga indungpar dagiti pasurot ni Marcos ti panangipatakder ti ₱500 bilyon a Maharlika Investment Fund, manipud iti pondo ti umili a maipaiggem ken Marcos tapno inegosyo dagiti pabpaboranna a kroni na a dadakkel a kapitalista.

Bayat nga inaldaw-aldaw ti panagsagsagaba ken panagrigrigat ti masa nga anakling-et a pagsilpuen ti bassit a pastrek da tapno pakanen dagiti pamilyada, kanayon nga agpallailang ken agpapaimas ti biag ni Marcos ken ti pamilya na ken dagiti upisyal iti sabali a pagilian, iti panaginkukuna nga agallukoy kadagiti kapitalista a gangannaet nga agpuonan wenno agpasyar iti Pilipinas. Ti dumanon ti maysa ket kagudua a bilyon a piso a badyet ni Marcos iti panagbyahe iti 2024 ket agarup mamintallo a daras a dakdakkel ngem idi 2022 ken 5,000% kumpara iti badyet idi 2021.

Ti nasurok a ₱5 trilyon a gakat a badyet ni Marcos para iti 2024 ket maysa a nakadakdakkel a badyet para iti korapsyon. Kadakkelan a paset daytoy ket nakalatang para kadagiti proyekto a pang-imprastruktura (dagiti rangtay, kalsada, riles ken dadduma pay) a paggapuan ti ginasgasut a milyon a piso a kikbak nga ibulbulsa dagiti burukata kapitalista, kakumplot ti dadakkel a negosyante, ken dagiti gangannaet a bangko ken korporasyon. Adu kadagitoy a proyekto ti mangpadpadisi iti masa iti taltalunen da a daga wenno pagnanaedan, manggamgamrud ken mangdaddadael iti kalikasan ken mangituntunda iti kadagiti dakdakkel pay a kalamidad.

Kagiddan ti napalalo a korapsyon ken pananggamrud iti pondo ti umili, awan sarday ti pulitikal a panangilupit-lupit ken panagusar ti narurugit a taktika ti estado tapno pagulimeken dagiti kritiko ni Marcos ken ikkaten amin a lapped iti korapsyon ken kadagiti programa a kontra- marigrigat ken konta-umili.

Kumaro a kumaro dagiti panagatake ken panaghamlet kadagiti komunidad iti kaw-awayan , dagiti panagbomba ken panagistraping, pwersado a panagpasurender kadagiti sibilyan, dagiti kaso ti panagpatay ken masaker. Umad-adu ti kaso ti panagdukot, panagtortyur ken panangpukaw kadagiti aktibista nga agserserbi iti pagsayaatan ti masa.

Kasla awan patengga ti sipnget ken aliaw ti panagturay ni Marcos Jr, babaen ti tiraniko ken terorista a panagari ti estado. Ngem kinapudno na, ti panagbaw-ing iti todo a pasista a kinarungsot ken awan sarday a korapsyon iti uneg ti rehimen a Marcos ket pakakitaan ti ad-adda a kinabulok ti agturturay a sistema a mala-kolonyal malapyudal. Daytoy ket lalo a mangpappapartak iti panagrupsa ti agturturay a sistema ken mangipasagepsep iti kamulatan ti umili a rumbeng nga agtignay da tapno salakniban ti interes ken karbengan da, ken iyabante ti tarigagay da para iti rebolusyonaryo a panagbalbaliw ti kagimongan.

Itatta ken iti kaanuman, masapul nga agtignay ti umili a Pilipino tapno pukawen ti sipnget nga ibalbalkot ni Marcos iti intero a pagilian. Rumbeng a paruten ken iwaksi ti buteng a pilit nga itugtugkel ti terorista nga estado iti barukong ti umili. Kas iti panawen ti Martial Law, kayat dagiti pasista a reaksyunaryo a rumimbaw ti danag ken buteng ti umili tapno parmeken ti pannakidangadang da.

Ngarud, masapul ti tured, determinasyon ken gumilgil-ayab a militansya tapno dalyasaten ti dana ti panaglaban iti syudad man wenno kaaw-awayan, iti kalsada wenno iti dana ti armado a dangadang. Tapno saan a rumimbaw ti kinadangkes ti rehimen Marcos, rumbeng a tumakder ken sumupyat amin a demokratiko a dasig ken pwersa.

Ti Martial Law idi 1972 ket deklarasyon ti gera ti aso-aso nga estado ti US laban iti umili a Pilipino. Kas iti panaglaban idi iti pasista a diktadura, armado a dangadang ti kasamayan nga armas ita ti umili tapno labanan ti terorismo ti estado kagiddan ti dadduma pay a positibo a porma ken wagas ti sangsangkamaysa a panagtignay tapno labanan ti korapsyon, pasismo ken kinaaso-aso ni Marcos Jr.

Ti Communist Party of the Philippines (CPP) ket agserserbi a bugas ken dadaulo ti nalawa a panaglaban ti umili a Pilipino. Rumbeng a sipipinget a papigsaen ti Partido karaman ti panangidaulo daytoy iti New People’s Army (NPA) tapno siguraduen ti amin a benneg a panagabante ti rebolusyon ken panangiyuna iti martsa ti umili agturong iti naraniag a masakbayan a demokratiko ken addaan pudno a wayawaya.