Taun-taon mula 2001, ginugunita ng United Nations ang “International Day for Preventing Exploitation of the Environment in War and Armed Conflict” o Internasyunal na Araw Laban sa Pagsasamantala sa Kapaligiran sa Gitna ng Gera at Armadong Tunggalian, tuwing Nobyembre 6.

Ang paggunita ay bahagi ng pagtutulak ng kalipunan ng mga bansa na gawing bahagi ang pangangalaga sa kapaligiran sa mga pagsisikap para pigilan ang pagsiklab ng mga armadong tunggalian, gayudin sa pangangalaga sa kapayapaan at mga estratehiyang magbubunga ng kapayapaan. Ayon sa resolusyong nagdeklara nito, hindi makaiiral ang pangmatagalang kapayapaan kung wasak ang likas na yaman na batayan ng mga kabuhayan at ekosistema. Pinagtibay ang resolusyon noong Nobyembre 5, 2021.

“Sa nakaraang 60 taon, 40% ng mga internal na tunggalian ay nakaugnay sa pagsasamantala ng mga likas na yaman, katulad ng mga high-value (mataas ang halaga) na rekurso tulad ng troso, dyamante, ginto at langis, o ng mga limitadong rekurso tulad ng lupa at tubig,” ayon sa United Nations Environment Program. Matagalan at pabalik-balik ang mga armadong tunggaliang ibinunga nito.

Kitang-kita ito sa Pilipinas, kung saan nagsisilbing mga gwardya ng malalaking minahan at komersyal na plantasyon ang mga pwersa ng Armed Forces of the Philippines at mga paramilitar nito. Sa kabilang panig, pangunahing kumalaban sa kanila ang mamamayan at ang Bagong Hukbong Bayan para pangalagaan ang kalikasan laban sa pandarambong ng malalaking kapitalista sa kagubatan, mineral, lupa, karagatan at tubig.