Taliwas sa ipinipilit ni Ferdinand Marcos Jr na “paborable” na ang kalagayan ng “labor market” sa ilalim ng kanyang rehimen, nagpapatuloy ang kawalan ng disenteng mga trabaho sa bansa. Mahigit isang milyon sa ipinagmamalaki nitong bagong-likhang trabaho ay part-time, self-employed at iba pang nasa impormal na sektor. Ibig sabihin, ang mga ito ay mababang kalidad, mababa ang sahod, kulang kung meron mang benepisyo at bulnerable sa pang-aabuso ng mga nag-empleyo.

Sa datos ng estado, mayroong nalikhang 1.7 trabaho sa unang 11 buwan ni Marcos sa poder. Bumaba umano ang bilang ng mga walang trabaho nang 822,000 at bilang ng mga kulang ng trabaho nang 227,000. Pero sa pagsusuri ng Ibon Foundation, malaking bahagi nito ay temporaryo, di regular at walang katiyakan. Makikita ito sa pagbaba ng bilang ng mga buong-panahong trabaho at trabaho sa mga pribadong establisimyento.

“Kung titingnan ang datos ng pwersa sa paggawa, makikita ang papalalang impormalidad,” ayon sa Ibon. Ang bilang ng mga part-time na manggagawa (yaong nagtatrabaho nang kulang sa 40 oras kada linggo) ay dumami nang 1.4 milyon, mula 15.7 milyon noong Hunyo 2022 tungong 17.1 milyon ngayong Mayo. Ang bilang naman ng mga “may trabaho pero wala sa trabaho” ay lumaki mula 362,000 tungong 737.000.

“Kung pagsasamahin, lumaki nang 1.8 milyon ang mga trabahong mababa ang kalidad at mababa ang sahod,” ayon sa institusyon. Mahigit isang milyon ng gayong mga trabaho ay nasa mga sakahan o negosyong pinatatakbo ng mga pamilya bilang mga “unpaid family worker.” Kasunod nito ang tinaguriang mga “self-employed” na mahigit kalahating milyon at mga nagtatrabaho sa mga pribadong tahanan bilang katulong, drayber at iba pa (290,000).

“Lalong lumala ang kalagayan ng mga manggagawa sa agrikultura kung saan lalupang dumami ang seasonal (pana-panahon), temporaryo o di regular na mga trabaho,” ayon sa Ibon. Gayundin sa sektor ng pagbebenta (sales) kung saan mahigit kalahating milyong bagong trabaho ay di regular. Sa kabilang banda, bumaba ang bilang ng mga buong-panahong trabaho sa sektor ng agrikultura, forestry at pangisda nang 141,000; sa wholesale at retail trade nang 185,000; at sa konstruksyon nang 374,000.

Walang programa ang rehimen para paunlarin ang kalidad ng mga trabaho at lumikha ng regular at disenteng mga trabaho. Aktibong nilalabanan ng mga upisyal sa ekonomya nito ang pagtataas ng sahod na makaaagapay sa pagsirit ng tantos ng implasyon sa nakaraang 11 buwan. Wala rin itong sapat na programa para saluhin ang milyun-milyon pa ring Pilipino na hindi nakahahanap ng kahit anumang trabaho.