Isang aral na natutunan ng mga alagad ng sining sa panahon ng batas militar ni Marcos, Sr. ay na ang sining ay hindi para sa sining lamang. Ang sining ay para at tungkol sa masa. Ito ay may dapat panigan. Sumasalamin sa buhay at pakikibaka ng masang siya ring nagsulat at naghulma. Ang sining ay hindi rin basta nabubura o nawawala. Ito ay nakatanim sa isip ng masa – inaawit upang manatili sa gunita, ikinukwento upang maipamana, iginagalaw upang hindi mapawi sa alaala. Ang sining ay simbolo ng kasaysayang hindi kailanman malilimot. At ang mga alagad nito ay mga kalahok at tagapagtanggol na marapat manatiling totoo sa kanilang pagsisilbi sa masa.

Sa pagpapanumbalik ng mga Marcos sa kapangyarihan, kasabay nila ang pagdaluhong ng mga kasinungalingang binihisan ng posturang sining. Nariyan ang ipalabas ng ni Imee Marcos ang “Maid in Malacañang”. Nariyan ang naglilipanang mga bidyu na bumababoy sa tunay na karanasan ng sambayanan. Nariyan ang walang humpay na pagpipilit nila ng kanilang bersyon ng katotohanan.

Ngunit tiyak ang kanilang pagkabigo. Kahit pa asamin ng mga Marcos na mamatay lamang ang nakaraan sa pagpanaw ng mga nakatatandang progresibo’t rebolusyonaryo o di kaya hangarin na mabilog ng ‘bagong bersyon’ ng kasaysayan ang ulo ng mga kabataang hindi nabuhay sa malagim na panahon ng batas militar, hindi mapapagod ang mga alagad ng sining ng kasalukuyang henerasyon sa kanilang tungkuling ipagtanggol ang katotohanan. Ang mga Marcos ay kakambal ng tiraniya, korapsyon at diktadura. Hindi nila mabubura ang epiko ng paglaban na isinulat, ginuhit at hinulma ng mamamayang lumaban at patuloy na lumalaban.

Mapepreserba ang kasaysayan sa puspusang pag-aaral ng mga dokumentong tulad ng Lipunan at Rebolusyong Pilipino, Ang Mahigpit Nating Tungkulin at iba pang mga akdang isinulat sa mahigpit na kalagayan ng batas militar ni Marcos. Higit dito, kritikal na isabuhay ang mga aral na linalaman ng napakayamang sining ng bayan.

Sa pag-upo ng mga Marcos, tiyak na uulitin nila ang legasiya ng pandarambong, pamamaslang at pandarahas ng kanyang amang diktador. Muli itong magluluwal nang higit na bilang ng mga progresibo at rebolusyonaryong makikibaka tulad sa nakaraan.

Ayon nga sa sikat na manunulat na si Eduardo Galeano, ang kasaysayan ay hindi tahimik. “…gaanuman nila ito sunugin, gaanuman nila ito durugin, gaanuman nila ito pasinungalinan. Hindi ito kailanman mapatatahimik.”

Asahan na ang pagdagundong pang muli ng mga makabayan, progresibo at rebolusyonaryong obra, awitin, dula at mga tula. Asahan ang patuloy na pagtindig ng mga artista at manunulat ng bayan, handang ipagtanggol ang tunay na kasaysayan!