Pira kaadlaw antes an inagurasyon ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Junior komo presidente, usa nga nakatalwas ha usa ha mga pinakabrutal nga masaker hadton diktadura ni Marcos Senior an gin-aresto ngan gindetiner han mga pwersa han estado ha Northern Samar.

Napiritan nga magpiyansa hin diri mamenos ha P40,000 hi Enriqueta Toling, kilalado han publiko komo survivor han 1981 nga masaker ha Barangay Sag-od, Las Navas, kahuman hiya salawdan hin mga hinimu-himo nga kaso.

Gindakop ngan gindetiner hi Toling kahuman pwersahay hiya ngan 24 pa nga residente han Sag-od nga gin-interogar han mga tropa han Armed Forces of the Philippines ha usa nga kampo militar hiunong ha taktikal nga opensiba han BHB-Rodante Urtal Command (RUC) ha gawas han ira baryo hadin naglabay nga Hunyo 22.

Basar ha patikang nga report han BHB-RUC, ginbuhian na hi Toling yana kundi diri pa klaro kun ano nga mga kaso an ginsalawad kontra ha iya.

Nabulos an mga tropa han estado ha mga sibilyan kahuman makaagum hin susrunod nga kaperdihan an diri mamenos ha 400 nga tropa ha ira panmilitar nga kampanya kontra ha BHB ha bubkiron nga parte nga karadtuan han mga parag-uma han Sag-od ngan apiki nga Barangay San Isidro.

Ha butnga han mga panmilitar nga operasyon, inundang ha pag-uma ngan ginikan ha ira bablay an mga parag-uma han Sag-od, San Isidro, ngan iba nga barangay han Las Navas. Nahireport an makusog nga presensya militar ha kabaryuhan tikang pa hadton temprano nga parte han Mayo.

Ginsukna han tagapagyakan han BHB-RUC nga hi Ka Amado Pesante an daan nga ‘ala-Marcos’ nga taktika han pagbulos ha mga diri armado nga sibilyan kahuman makaagum hin kaperdihan kontra ha hukbo han katawhan.

Hadton 1981, ginpanmusil ngan ginpatay an diri mamenos ha 46 nga kalalakin-an, kababayin-an ngan kabataan, ngan haros ubuson an bug-os nga populasyon han Sag-od han mga paramilitar nga tropa han diktadura nga Marcos nga hadto nagbibiling hin usa nga “Kumander Racel” han BHB.

Maabot la ha 13 nga tawo an nakatalwas ha makarimadima nga panhitabo, kaupod dinhi hi Toling, nga 19 anyos pala hadto. Nakatalwas hiya kaupod an iya masuso nga bata ngan tikang hadto nagin nawong han alyansa han mga survivor ngan kaurupdan han mga biktima han masaker ha Sag-od. Nagserbe hiya nga usa ha mga damo nga boses nga nagbuksas han kamatuoran hiunong han balaud militar ni Marcos ngan waray kapagal nga nakigbisog para ha hustisya ha ngaran han mga masa nga parag-uma nga ginbiktima han pandarahug han estado.

Kundi 40 katuig ngan pira na nga niyutiyo nga rehimen na an naglabay, padayon hiya ngan an iya igkasi mga taga Sag-od nga ginbibiktima han pasismo han estado ngan balaud militar ha kabaryuhan.

Nagsering hi Pesante nga sigurado nga magpapadayon an pasismo han estado ilarum han natikadunot nga bagakolonyal ngan bagapyudal nga katilingban, nga amo an nagpahimugso ha diktador nga Marcos Senior, ha rehabilitasyon han ira pamilya, ngan ha ira pagbalik ha poder pinaagi kan Marcos Junior.

“An pasista nga terorismo han estado kaparte han desperado nga paningkamot han imperyalista nga US ngan han lokal nga naghahadi nga klase, labina an naghahadi nga paksyon nga Marcos-Duterte, agud igmentinar an presente nga sistema ha ngatanan nga pamaagi, kalakip an pagpuypoy ha pag-ato han katawhan ngan paglansar hin gerra nga natarget ha mga sibilyan,” sering ni Pesante.

“Kundi an militarisasyon, terorismo han estado, an natikahaligot nga demokratiko nga espasyo, ngan an diri malalauman nga hudisyal nga sistema han niyutiyo nga rehimen amo an nagduduso ha katawhan ngadto ha dalan han armado nga pakig-away komo nagpapabilin nga pamaagi para ha makatadungan ngan panmaihaan nga kamurayawan. An natikagrabe nga pasista nga atake han AFP naghahatag hin kondisyon pabor ha pagpadamo han BHB ngan ha diri madidiwara nga kaperdihan han reaksyunaryo nga hukbo.”