Na­ngu­ngu­na sa la­ban sa pan­dem­yang Covid-19 ang ti­na­ta­wag na mga frontli­ner—ang mga mang­ga­ga­wang gu­ma­gam­pan ng de­li­ka­dong mga tung­ku­lin sa pag-aa­si­ka­so sa mga pa­sye­nteng na­ha­wa ng sa­kit. Si­la ang mga duk­tor, nars, tek­ni­syan at iba pang mga mang­ga­ga­wang pang­ka­lu­sugan. Pa­ra ma­ka­gam­pan ng maa­yos ng ka­ni­lang mga tung­ku­lin, ini­li­naw ni­la ang ka­ni­lang kag­yat na mga pa­nga­ngai­la­ngan, ga­yun­din ang ka­ni­lang ma­ka­ta­ru­ngang mga ka­hi­li­ngan.

Pa­ngu­ha­nin di­to ang kag­yat na pag­bi­bi­gay ng gub­yer­no ng mga per­so­nal pro­tective equip­ment (PPE) ng mga mang­ga­ga­wang pang­ka­lu­su­gan. Bi­nu­buo ang PPE ng ka­suo­tan, hel­met, face shield at iba pang ga­mit na na­ka­di­sen­yo pa­ra pro­tek­ta­han ang nag­su­su­ot ni­to la­ban sa im­pek­syo­n. Ang ka­ku­la­ngan ni­to sa mga os­pi­tal ang pi­na­ka­ma­ting­kad na pe­lig­rong ki­na­ka­ha­rap ng mga frontli­ner. Ayon sa Alli­ance of Health Wor­kers, 26 na mang­ga­ga­wang pang­ka­lu­su­gan na ang nag­po­si­ti­bo sa sa­kit sa May­ni­la pa la­mang da­hil sa ka­ku­la­ngan ng PPE. Hin­di ba­ba­ba sa 12 duk­tor na ang na­ha­wa at na­ma­tay sa sa­kit.

Kaug­nay ni­to, hi­ling din ng mga frontli­ner ang lib­re at kung ki­na­kai­la­ngan, re­gu­lar na pag-ek­sa­men sa mga mang­ga­ga­wang pangka­lu­su­gan.

Da­pat ding mag-em­ple­­­yo at mag­sa­nay ng mga re­gu­lar na mang­­­ga­ga­wang pang­ka­lu­su­gan upang gu­ma­mot sa mga pa­sye­nte. Noong 2018, 47% sa mga bar­yo sa buong ban­sa ang wa­lang lo­kal na sen­trong pang­ka­lu­su­gan. Kung may­­ro­on man, wa­lang ga­ran­ti­ya na may ma­da­rat­nang duk­tor o nars na mag-aa­si­ka­so sa mga du­du­log na pa­sye­nte. Lub­hang na­pa­ka­la­yo ng tum­ba­sang isang duk­tor sa ba­wat 33,000 pa­sye­nte kum­pa­ra sa in­ter­na­syu­nal na pa­man­ta­yan na isang duk­tor sa ba­wat 1,000 pa­syen­te. Sa ka­so na­man ng ako­mo­da­syon ng mga pa­sye­nte, hin­di pa umaa­bot sa 10 ka­ma sa mga os­pi­tal ang na­ka­la­an sa ba­wat 10,000 indibidwal.

Mu­la de­ka­da 1980 ay hin­di pa uma­bot sa 5% ng gross do­mes­tic pro­duct ng ban­sa ang ini­la­la­an ng gub­yer­no sa bad­yet pang­ka­lu­su­gan. Sa ka­so ng Re­se­arch Insti­tu­te for Tro­pical Me­dici­ne (RITM), bi­na­wa­san pa ang badyet nito nang 57% noong 2017. Ang RITM ang na­ngu­ngu­na sa pag-ek­sa­men ng mga may sin­to­mas ng Covid-19.

Ka­sa­ma rin sa lis­ta­han ng mga hi­ni­hi­ngi ng mga frontli­ner ang dag­dag na sahod, hazard pay at ka­ti­ya­kan sa tra­ba­ho.