Binigyan ng “negatibong 99.9%” ni Kasamang Juliet de Lima, tumatayong pinuno ng negotiating panel ng National Democratic Front of the Philippines (NDFP), ang tugon ng rehimeng Duterte sa pandemyang Covid-19. “Absolutong wala siyang (Rodrigo Duterte) ginawang tama” at sa halip ay pinahirapan ang masa at binangkrap pa ang gubyerno.

“Militarista, at talagang hindi medikal ang tugon ng rehimeng Duterte sa pandemya,” ayon kay Ka Julie. Walang kunsiderasyon sa mga karapatan at kapakanan ng mamamayan ang lockdown at mga quarantine measure. Katunayan, nagsilbi pa ito para ikalat ang bayrus at pahirapan ang mamamayan, laluna ang mahihirap, ayon pa sa kanya.

Dinambong ni Duterte ang pampublikong pondo sa tabing ng pagbibigay ng ayuda at paglulunsad ng mass testing. Walang benepisyong ibinigay sa mga apektado ng Covid-19 o sa milyong mamamayang nawalan ng trabaho dulot ng lockdown.

“Pinakamalala,” ani Ka Julie, “ang mga responder ng mga ligal na organisasyong masa tulad ni Zara Alvarez ay inaaresto, tinotortyur at pataksil na pinapatay ng militar at pulis na itinalaga para kunwa’y ipatupad ang lockdown.”

“Dapat ibigay sa mga manggagawang medikal at pangkalusugan ang pamumuno sa paglaban sa pandemya,” ani Ka Julie. Prayoridad dapat ang paglalaan ng pondo sa paglaban dito. Dapat kagyat na bigyan ng pondong pang-emergency ang apektadong mamamayan.

“Dapat ideploy ang mga yunit at tauhang medikal ng militar sa pagpapalakas ng mga medikal na pagsisikap laban sa pandemya at hindi para sa pagpapatupad ng kwarantina at lockdown.” Aniya, dapat pinakikilos lamang ang mga ito para magbigay serbisyo tulad ng pagtulong sa mga naabutan ng lockdown para makauwi sa kani-kanilang mga prubinsya. Ang mga lokal na pulis ay dapat ideploy para magbigay ng tulong pangkagipitan sa mga nangangailangan.

“Kailangan pigilan ang pagdambong ni Duterte at kanyang mga kroni sa pampublikong pondo, at dapat ibigay sa mamamayan ang mga ayuda at pautang mula sa ibang bansa at mga internasyunal na ahensya.”

Binatikos ni Ka Julie ang pagbuhos ni Duterte ng bilyun-bilyong pondo para pasikarin ang kampanyang kontra-insurhensya, tulad ng 2,969% dagdag sa badyet ng NTF-ELCAC. “Ang pagwawaldas sa pampublikong pondo sa pamamagitan ng paglalaan ng sobra-sobrang badyet sa AFP ay isa sa mga pangunahing dahilan kung bakit bangkarote ang gubyerno,” aniya. “Hindi nito mapahihinto kundi pinaiigting pa ang digmang bayan.”

Kung hindi itinigil ni Duterte ang usapang pangkapayapaan at nirespeto ang mga kasunduan nito, marami sana ang maitutulong ng naabot na mga kaisahan ng magkabilang panel tulad ng nakinis nang Comprehensive Agreement on Social and Economic Reforms (CASER).

“May angkop na mga probisyon sa CASER para sa pagharap sa pandemyang Covid-19,” ayon kay Ka Julie. Mayroon itong buong artikulo na nakatuon sa pagtatatag ng isang unibersal na pampublikong sistemang pangkalusugan na magbibigay ng kumprehensibo at de kalidad na serbisyo para sa lahat. Bago itinalaga bilang tumatayong pinuno ng peace panel, pinanguluhan ni Ka Julie ang reciprocal working committee na bumuo ng naturang borador.

Nakasaad sa Seksyon 4 ng Artikulo XIV (Karapatan sa Kalusugan) ng CASER na kinakailangang pagtuunan ng pansin ang pagpapalakas sa sistemang pangkalusugan at programa para sa pag-iwas sa sakit na nakabase sa mga pagbibigay ng batayang mga serbisyong pangkalusugan sa antas-komunidad. Kasabay ng pagbibigay ng de kalidad na serbisyong pangkalusugan ang pagharap sa mga usapin ng nutrisyon, serbisyo sa tubig, pabahay, edukasyon, trabaho at mapagkakakitaan, at iba pang mga usaping nakaaapekto sa kalusugan.

Tinitiyak ng Seksyon 5 na makatatanggap ng nakabubuhay na sahod at benepisyo ang lahat ng manggagawang pangkalusugan, gayundin ang makataong kundisyon sa paggawa, at katiyakan sa trabaho. Sa Seksyon 6, tinukoy ang pangangailangan ng paggamit, pagpapaunlad at promosyon ng alternatibong panggagamot sa mga komunidad. Nakasaad din na kailangang pangalagaan ang mga pamamaraang ito laban sa mga umaangkin ng intellectual property rights at kumpetisyon sa dayuhang mga gamot.