Bad­yet pa­ra sa ku­ra­kot at pa­sis­mo

,

Pormal nang nilagdaan ni Rod­ri­go Du­ter­te noong Di­sye­mbre 28, 2020 ang ₱4.5 tril­yong pam­ban­sang bad­yet pa­ra sa taong 2021 na ti­na­wag ng mga kri­ti­ko ni­to na bad­yet pa­ra sa ku­ra­kot at pa­sis­mo.

Ha­los sang­ka­pat ng bad­yet (₱1.1 tril­yon) ay ini­la­an pa­ra sa mga pro­yek­tong imprastruk­tu­ra ha­bang wa­la pang 4% (₱200 bil­yon) ang ini­la­an pa­ra apu­la­in ang pan­dem­ya, sa pag­ta­ta­as ng ka­pa­si­dad ng sis­te­mang pang­ka­lu­su­gan at pag­bi­li ng ba­ku­na.

To­do-bu­hos ang pon­do pa­ra sa mo­der­ni­sa­syon ng Armed Forces of the Phi­lip­pi­nes (₱38 bil­yon) at pa­nik­tik (₱9.5 bil­yon). Ba­ga­mat nag­ka­ro­on ng usap-u­sa­pan sa Se­na­do ng pag­ba­ba­su­ra sa ₱19.1 bil­yong bad­yet ng Na­tio­nal Task Force to End Local Com­mu­nist Armed Conflict, na­na­ti­ling buo ito sa pi­nal na pi­nir­ma­hang bad­yet.

Sa ka­bi­lang ban­da, ti­nang­gal ni Du­ter­te ang mga pro­bi­syon pa­ra sa pag­la­la­an ng ma­li­li­it na pon­do pa­ra sa pag­bi­li ng ka­rag­da­gang mga ka­ma pa­ra sa mga pam­pub­li­kong os­pi­tal; pag­bi­bi­gay sa mga gu­ro ng es­pe­syal na ala­wans pa­ra sa transpor­ta­syon at pag­bi­li ng mga ka­ga­mi­tan sa pag­tu­tu­ro; re­lo­ka­syon ng mga re­si­den­teng ma­pa­la­la­yas da­hil sa ita­ta­yong mga pro­yek­tong imprastruk­tu­ra; lib­reng pag­pa­pa­ka­in pa­ra sa mga ba­ta at iba pang mga ba­ta­yang ser­bi­syo.

Ti­nang­gal din ni­ya ang pro­bi­syon na nag-oob­li­ga sa kan­yang upi­si­na na mag­su­mi­te ng ulat sa Kong­re­so kung paa­nong gi­na­gas­tos ang pon­dong pa­nik­tik ni­to ka­da kwar­to ng taon.

Sa­man­ta­la, nag­la­an si Du­ter­te ng ₱560 bil­yon pa­ra ba­ya­ran ang kan­yang mga inu­tang ni­tong nag­da­ang mga bu­wan. Umabot na sa ₱10.2 trilyon ang utang ng Pi­li­pi­nas noong Nobyemre 2020.

Kakarampot na pondo para sa bakuna

Sa kabila ng bu­kam­bi­big ni Du­ter­te na bakuna ang tanging maka­pag­sa­salba sa bansa sa pandemya, ₱2.5 bil­yon la­mang ang aktwal na ini­la­an ni­ya pa­ra sa pag­bi­li ni­to. Ang ka­rag­da­gang ₱70 bil­yon ay mang­gaga­ling sa utang at di pa na­ku­ku­lek­tang re­ben­yu. Ni­tong ling­go, naba­li­ta ang pla­no ni Du­ter­te na mu­li na na­mang ma­ngu­tang ng ₱30 bil­yon mu­la sa Asi­an Deve­lop­ment Bank at World Bank pa­ra ipam­bi­li ng ba­ku­na. Ito ay sa ka­bi­la ng 8% pa la­mang ang na­ga­ga­mit ng rehimen sa ₱5 bil­yong inu­tang nito sa World Bank noong Abril pa­ra uma­no la­ba­nan ang pan­dem­ya.

Da­hil sa ka­wa­lan ng sentral na pla­no at pon­do, ma­ra­mi nang syu­dad ang nag­pa­ha­yag na bi­bi­li ng sa­ri­ling ba­ku­na pa­ra sa lib­reng pa­ma­ma­ha­gi sa mga re­si­den­te. Imbes na sa­lu­hin ang ma­la­king ka­ku­la­ngan, ipi­na­sa ng re­hi­men sa mga ka­pi­ta­lis­ta ang pag­bi­li ng 600,000 do­sis ng ba­ku­na ng AstraZe­neca (Uni­ted King­dom) at hu­mi­ngi ng 200,000 do­sis pa­ra sa sa­ri­ling ga­mit. Ba­go ni­to, 2 mil­yong do­sis din ang ipi­naa­ko ng re­hi­men sa pri­ba­dong sek­tor.

Bad­yet pa­ra sa ku­ra­kot at pa­sis­mo