Ang daw tuko nga pagkapyot ni Rodrigo Duterte sa poder timailhan sa walay kasulbarang krisis sa nagharing sistemang semikolonyal ug semipyudal. Gihimugso niini ang pinakadautang porma sa pagharing reaksyunaryo nga nagbutyag sa dunot niining lintunganay. Labaw nga mitataw ang kahusto sa pagpaasdang sa rebolusyonaryong pakigbisog aron tapuson ang paghari sa mga reaksyunaryong hut-ong ug ipahamtang ang demokratikong paghari sa katawhan.

Pipila ka bulan ayha ang nasudnon ug lokal nga eleksyong 2022, nagkapuliki na ang nagharing pasistang pundok ni Duterte sa paghawan sa dalan aron palanaton ang iyang tiranikong paghari. Sa pulong sa liderato sa PDP-Laban nga giduso mismo ni Duterte, gipalig-on niini ang mangil-ad nga resolusyong nagasuporta sa pagkandidato niyang bise-presidente ug pagpili sa iyang mahimong kandidato sa pagkapresidente.

Tin-aw kaayo nga ang maong lakang usa ka pamaagi aron liyukan ang pagbawal sa konstitusyong 1987 batok sa subling pagdagan sa nakalingkod nga presidente, bisan og klarong paglapas sa ginaingon niining diwa nga kontra sa malungtarong pagpabilin sa poder sa mga dinastiya ug diktador.

Ang maong maniobra ang mitumaw karon isip nag-unang taktika ni Duterte aron hatagan og “ligal” nga takuban ang pagpabilin sa poder lapas sa takdang termino sa 2022. Kung mahitabo kini, sigurado nga si Duterte pa gihapon ang de facto o tinuod nga mahimong presidente, kundili man, moluwat ang kinsamang iyang ituboy sa pagka-presidente sa paglabay sa panahon aron subli siyang molingkod sa Malacañang.

Ang pagpili ni Duterte sa ruta sa eleksyon nga relatibong mas kuti kaysa mas mubo nga direktang pagpahamtang sa pasistang diktadurya aron magpabilin sa poder timailhan nga dili niya hingpit nga konsolidado ang nagharing sistema sa iyang pabor. Atubangan sa nagkalalum nga siak sulod sa Armed Forces of the Philippines ug Philippine National Police, dili kaya ni Duterte nga magdeklara sa balaod militar nga walay kabalaka nga dili kini mosumbalik kaniya. Gikahadlukan niya ang pag-alsa sa pipila ka mga upisyal nga maki-US nga kontra sa paghatag dalan niya sa nagkadakung impluwensya sa China ug sa iyang paboritismo sa pagbahinbahin sa pipila ka upisyal sa korapsyon ug kriminal nga aktibidad.

Ang planong pagdagan ni Duterte isip bise presidente gikalipay kaayo sa iyang mga alipures nga napaburan sa taas nga pusisyon sa burukrasya, mga kontrata sa gubyerno, korapsyon sa pondo sa katawhan ug kapuslanan sa pagkontrol sa ismagling sa droga ug uban pang kriminal nga aktibidad. Ginayawyaw nila ang sangko-sa-langit nga pagdayeg sa diktador sa tinguhang makabulsa sila og mas daku pang balato sa mosunod nga unum ka tuig.

Apan dili malilong ang plano ni Duterte nga padayong huptan ang poder lapas sa 2022 nga moresulta usab sa pagkasiak-siak sa han-ay sa iyang mga alipures ug sa iyang alyansa sa mga Marcos, Arroyo ug uban pang reaksyunaryong pundok, nga naglaraw nga mogunit og mas dakung pusisyon kundili man molingkod sa kinatas-ang gahum. Daku ang pagduhaduha sa mga ambisyoso usab nga pulitikong maki-Duterte sa iyang pagdagan isip bise presidente. Dili madugay nga mobulag sila sa han-ay ni Duterte.

Lalum usab ang kabalaka sa mga alyado ni Duterte sa plano niyang magbise presidente. Nakita nila nga ang hungihong nga planong kuhaong presidente kinsaman sa iyang anak nga si Sara o alalay nga si Bong Go labaw nga magkonsentra sa gahum sa mga Duterte. Sa usa ka bahin, wala usab nakasiguro si Duterte nga pag-abot sa panahon nga moyukbo kaniya ang iyang kuhaong kaalyado sa pagka-presidente. Sa pikas bahin, nabalaka ang kinsamang alyadong modagan pagka-presidente nga hulgaon ni Duterte ang iyang pwesto o kinabuhi aron subli siyang makalingkod sa gahum. Karon pa lang, milihok na ang pipila ka yaweng alyado ni Duterte nga pugngan ang plano niyang magpabilin sa Malacañang. Kung iduso ni Duterte ang iyang pakana, iya usab nga ibutang sa alaot ang kahimtang sa iyang pulitikanhong partido.

Gisugat sa malukpanong pagbatikos ug pagsupak ang anunsyo sa pakana ni Duterte nga magpabilin sa poder lapas sa 2022. Pagpadayag kini sa grabeng kasuko sa katawhan sa tiranya ni Duterte ug sa hugot nilang pangayo nga tapuson ang ilang pag-antus ilalum sa hungog nga rehimen.

Ang pagkapyot ni Duterte sa poder timailhan sa hilabihan niyang pagkahakog sa gahum ug kahadlok nga papanubagon sa iyang mga salaod ug krimen. Sa milabayng halos lima ka tuig, gigamit niya ang Malacañang sa paghakop sa bahandi ug pribilehiyo, sa pagtraydor sa katawhan bugti sa pipila ka pabor sa mga imperyalistang langyaw, sa pag-ilog sa negosyo sa mga karibal, sa pagpabor sa negosyo sa pipila ka oligarko ug sa pag-ilog sa kontrol sa sindikato sa droga sa takuban sa iyang “gyera kontra droga” nga mikalas sa 30,000 ka kinabuhi. Samtang kulang kaayo ang pondo alang sa pag-atubang sa pandemya, alang sa edukasyon ug panglawas, gibubu ni Duterte ang kwarta sa katawhan sa militar ug pulis aron gamiton kini sa bangis ug hugaw nga gyera alang sa desperadong pagsumpo sa demokratikong mga pakigbisog sa masa ug sa sulayng pagpuu sa rebolusyonaryong armadong kalihukan.

Ang pagkahakog ni Duterte sa gahum katugbang sa iyang kasilag sa nasudnon ug demokratikong interes sa katawhan. Sulod sa lima ka tuig, naghari-harian siya isip usa ka tirano ug gigamit ang kabangis sa estado aron iduslak ang kahadlok sa dughan sa katawhan. Gusto ni Duterte nga magpabilin sa poder hangtud sa iyang kamatayon aron likayang masilutan sa iyang korapsyon, pagluib ug terorismo.

Atubangan niini, kinahanglang ipakita sa katawhang Pilipino ang ilang militanteng baruganan aron pakyason ang mga pakana ni Duterte ug paninglon ug pabayaron siya sa tanan niyang dagkung krimen batok sa katawhan.

Ginaduso niini ang tanang demokratikong pwersa nga magkahiusa sa tinguhang tapuson sa labing daling panahon ang paghari ni Duterte. Kinahanglang organisahon ug palihukon ang lapad nga han-ay sa katawhan aron idugtong sa ilang mga hinanali nga pangayo alang sa dugang suhulan ug ayuda, ang singgit aron tapuson na ang anti-katawhan rehimen. Samtang nakapukos ang uban sa paghagit kay Duterte sa eleksyon, kinahanglang nakapunting ang mas daghang pwersa sa pagpakusog sa mga unyon ug asosasyon sa mga pabrika, komunidad, eskwelahan, mga ospital ug upisina. Kinahanglang ilunsad ang dagkung panagtigum ug panagtapok aron pakusgon ang determinasyon sa katawhan sa paglunsad sa kolektibong mga protesta sa kadalanan ug sa uban pang natad. Kinahanglan usab nga padayon nga pakusgon sa Bagong Hukbong Bayan ang mga taktikal nga opensiba isip tampo sa paningkamot nga tapuson ang pasistang rehimen.