Ikinalugod ng ilampung-libong pamilya ng mga biktima ng huwad na “gera kontra droga” ang pasya kamakailan ng taga-usig ng International Criminal Court (ICC) na itutuloy nito ang pag-iimbestiga kay Rodrigo Duterte sa mga “krimen laban sa sangkatauhan” kaugnay ng laksa-laksang kaso ng pamamaslang ng mga pulis mula 2016 hanggang 2019.

Malaking bangungot ni Duterte na hatulan siya ng ICC na maysala at itapon sa kulungan. Kaya naman, kung papaanong ikinalugod ng mga biktima ang hakbangin ng ICC na ituloy ang kaso laban kay Duterte, ay ganoon naman ang kanyang pagkayamot. Binatikos ito ng Malacañang at sinabing hinding-hindi ito makikipagtulungan sa isasagawang imbestigasyon sa ilampung libong kaso ng pagpatay ng pulis mula 2016.

Ang pag-usad ng kaso sa ICC ay itinuturing ng mga biktima na isang pasulong na hakbang sa hinahangad nilang katarungan at pagpapanagot kay Duterte sa naging sistematikong pag-atake at malawakang pamamaslang sa mga sibilyan sa ilalim ng kanyang tiraniya. Itinuturing din ito ng mga demokratikong pwersa na bahagi ng pagsingil sa walang-habas na pagyurak sa mga karapatang-tao sa isinasagawa nitong gerang pagsupil sa mamamayang Pilipino at gera laban sa mamamayang Moro.

Bukod sa pag-anunsyong itutuloy ang kaso sa ICC, ikinalugod din ng mga demokratikong pwersa ang isinampa ng ilang mga kongresista sa US na Philippine Human Rights Act. Ito ay panukalang batas na nagpapatigil sa gubyerno ng US na magbigay ng ayudang militar sa rehimeng Duterte dahil sa laganap na paglabag sa mga karapatang-tao.

Marapat lamang na itulak ang kaso laban kay Duterte sa ICC at papanagutin siya sa iba’t ibang paraan. Ang walang-habas na pamamaslang sa tabing ng “gera kontra droga” ang salalayan ng itinatag niyang tiraniya kung saan inupat niya ang pulis at mga sundalo na pumatay nang pumatay nang walang takot o pananagutan. Ginamit niya ang kanyang huwad na “narcolist” para palabasing sangkot sa droga ang kanyang mga karibal (tulad ni Sen. Leila de Lima) at paluhurin, sikilin o paslangin sila.

Sa nakalipas na limang taon, naging palasak na sa araw-araw ang huwad na katwiran ng mga pulis na ang mga biktima ng pamamaslang ay “nanlaban” sa mga operasyong “tokhang” ng Philippine National Police (PNP) na kadalasa’y isinasagawa sa kalaliman ng gabi o madaling-araw. Sa halos lahat ng kaso, ang inilulubid na kwento ng mga pulis ay pinabulaanan ng mga kapamilya at saksi na nagpatunay na ang mga biktima ay walang kalaban-labang pinaslang sa mga operasyong likidasyon. Libu-libo rin ang kaso ng mga pagpaslang na isinagawa ng mga “death squad” na pinaniniwalaang hawak at pinopondohan mismo ni Duterte at ng mga upisyal ng pulis at militar.

Pinalabas na “gera kontra-droga” pero ang totoo’y gera para paluhurin ang mga lokal na sindikato sa droga at obligahin silang maglagay kapalit ng “proteksyon” at kumuha ng suplay mula sa mga kasabwat ni Duterte na sindikato sa China. Hinawakan ni Duterte ang ismagling ng shabu at iba pang kontrabando sa pamamagitan ng pagpapailalim ng Bureau of Customs sa kontrol ng militar.

Kung ginamit ni Duterte ang “narcolist” sa “gera kontra droga”, ginamit naman niya ang “red-tagging” para palabasing “sangkot sa armadong kilusan” ang mga aktibista at bigyang-matwid ang armadong pagsupil sa kanila. Estilong “tokhang” na likidasyon o ekstrahudisyal na pamamaslang ang siya ring ginagamit ng pulis at mga sundalo sa mga “joint operations” laban sa mga sibilyan mula noong 2018.

Ganito ang ginawa sa Negros, Panay, Southern Tagalog, Bicol at iba pang lugar kung saan harap-harapang tinarget ng maramihang pamamaslang ng mga pulis ang mga kilalang lider-masa at mga aktibista. Sa buong bansa, ginagamit ng PNP at Armed Forces of the Philippines (AFP) ang estilong “tokhang” para palabasing “nanlaban” ang mga pinapatay na lider sa komunidad, aktibista at mga kasapi ng mga organisasyong masa na diumano’y hinahainan ng mandamyento de aresto. Kaakibat din nito ang paggamit ng mga “death squad” para isa-isang paslangin ang mga aktibista, tagapagtaguyod ng karapatang-tao, abugado, mga saksi at iba pang kritiko ng rehimen at ng AFP at PNP.

Matapos ang limang taon, walang-habas pa rin ang mga operasyong pagpaslang sa utos ni Duterte. Asahan na lalo pa itong titindi habang papalapit ang eleksyong 2022 kung saan tatargetin ang mga pulitikong kalaban o karibal ni Duterte at ng kanyang mga alipures, katulad ng naging operasyong pagpaslang ng PNP sa meyor ng Calbayog City (isang lider ng Liberal Party sa Eastern Visayas) sa tabing ng operasyong “kontra-insurhensya.” Mayroon ding impormasyon na plano hanggang sa tuktok ng AFP at PNP na magsagawa ng mga operasyong “false flag” o yaong mga operasyong pagpatay na ibibintang sa Bagong Hukbong Bayan. Maaari ring isagawa muli ang mga operasyon ng maramihang pagpatay o pag-aaresto sa mga aktibista sa desperasyong lumpuhin ang ligal na demokratikong kilusan.

Ang limang-taong rehimen ni Duterte ay limang taon ng terorismo sa anyo ng kampanya ng malawakang pamamaslang at pagyurak sa mga karapatang-tao sa tabing ng “gera kontra droga” at maruming gera laban sa taumbayan. Dahil dito, labis-labis ang uhaw ng sambayanang Pilipino para sa katarungan at para panagutin si Duterte sa tuwirang papel niya sa kampanya ng pamamaslang, gayundin sa matinding korapsyon, pagtatraydor sa kasarinlan ng bansa at iba pang krimen laban sa mamamayan.

Ang labis na takot na mapanagot sa kanyang mga krimen pagtapos ng kanyang termino bilang presidente ang isa sa pinakamalaking dahilan kung bakit nagkakapit-tuko si Duterte sa poder. Nais niyang mamatay na nakaupo sa trono at hindi nakakadena sa bartolina. Kaya abala siya ngayon at kanyang mga kasapakat sa iba’t ibang iskema para patuloy na hawakan ang poder, tuwiran man o sa pamamagitan ng kanyang anak o alipures.

Dapat patuloy na buuin ang pagkakaisa ng sambayanang Pilipino upang paalingawngawin ang sigaw na panagutin, usigin, litisin at parusahan si Duterte sa kanyang pinakamalalaking krimen laban sa sambayanan. Dapat puspusang isulong ang mga pakikibaka para biguin ang iskema niyang manatili sa poder para makatakas sa pananagutan at tapusin sa lalong madaling panahon ang madugong paghahari ng kanyang tiraniya.