Kumbinsido ang mga eksperto sang nagligad nga eleksyon nga may election rigging o lapnagon nga pagdinaya sa eleksyon para paboran si Ferdinand Marcos Jr. Nahimo ini paagi sa pagprograma sang mga vote counting machine (VCM) para awtomatiko nga magdugang kag magbuhin sang boto pabor kay Marcos.

Lakip sa mga eksperto sa teknolohiya kag eleksyon sanday anay upisyal sang Comelec kag NAMFREL nga si Gus Lagman, anay sekretaryo sang Department of Information and Technology nga si Eliseo Rio kag anay upisyal sang bangko nga si Franklin Ysaac. Ginpunto nila nga wala sang nagatan-aw nga mga eksperto sa teknolohiya sang ginbutang ang mga SD card sa mga VCM. Baliskad sa mga pagsulundan sa layi sa eleksyon, wala ginpatuman nga may ara nga digital signature sang mga SD card. Sa sini, wala sang nakahibalo kon ang SD card nga gin-eksamin sang mga eksperto amo man ang ginbutang sa mga VCM. May malaba nga panahon kon sa diin mahimo nga ginbag-o o ginbayluhan ang unod sang mga SD card para tugahon ang padron nga nagapakita sang wala pagbag-o sang porsyentuhan sa tunga sang mga boto para kay Marcos Jr kag Leni Robredo nga 68-32.

Sa adlaw sang eleksyon, mahimo pa gani nga wala gin-isip ang aktwal nga mga boto, siling nila. Wala sang pamaagi nga pat-uron nga husto ang isip nga ginapaguwa sang VCM.

Kaangut sini, ginkwestyon nila ang tuman kadasig nga transmisyon sang mga boto sa mga kompyuter sang Commission on Elections (Comelec) kag ang pagtinambak sang mga resulta nga wala ginasiling o ginapahibalo kon sa diin nga presinto naghalin ang mga ini.

Antes pa man ang eleksyon, maathag na nga tuman kakulang ang mga tikang agud siguruhon nga bukas sa publiko ang sistema sang eleksyon. Isa diri ang random manual count sa 200 presinto nga siling nila indi matuod nga random (ginpili nga wala sang padron) bangud magahalin ang listahan sa 757 presinto nga nauna na nga ginpili sang makina sang Comelec.

Ginduso nila, dapat gamiton ang sistema nga tambyolo para pilion ang mga presinto nga pagaisipon sang mano-mano sa pagberipika sa isip sang mga VCM.