“Palihukon nato ang tanang makinarya sa atong nalangkuban nga erya, palihukon ang tanang masa aron sa hinanali makakaon ug makabangun kita sa kadaut sa bagyong Pablo!”

Kini ang among kahiusahan sa emergency miting nga gipahigayun sa subsekyon sa Partido ug mga kaubang Hukbo nga naa sa erya human mihapak ang bagyong Pablo sa tulo ka probinsya sa Mindanao.

Ang dugay nang napundar nga mga umahan sa mga masa, sulod sa duha ka oras nga paghapak sa bagyo, nahanaw! Nangatumba ang mga lubi, saging, mais, mga prutas; ang mga kamotehan nangawahing, ug nadaut ang tibuok pananom. Usa ka semana gikan niadtong bagyo, brown na ang palibot ug perte na kainit. Di na ma-sabot ang klima.

Apan unsay gipasiatab sa mga ahensya sa reaksyunaryong gobyerno human nga mihapak ang bagyo? Ang una nilang gipasanginlan kaming mga mag-uuma ug mga kabus.

Matud pa nila tungod man gud sa kagahig ulo aning mga kabus sama sa small-scale miners ug mga nagkahoy-kahoy. Tsk tsk tsk. Nidaku gyud among baba uy, tiaw mo nang ikaw pasanginlan nga ikaw na gani ang biktima!

Natin-aw ug napunting namo ang mga gamut hinungdan sa emergency miting sa subsekyon. Klaro man kaayo kinsay nakahurot sa mga dagkung kahoy nga mahimong modepensa sa bagyo ug landslide? Kinsa bay dinagkung nagapangguba, nagapangkabkab ug nagapatag sa mga bukid para makuha ang bulawan ug minerales? Asa man kini ginabaligya ug kinsay nakabenepisyo? Unya muingon sila nga ang dinagkung minahan sama sa Russel ug mga plantasyun sama sa Dole ug Stanfilco maoy kalingkawasan sa among kagutom ug kalambuan sa mga lumad?

Human sa duha ka oras nga paghapak sa bagyo, asa na ang nag-pakaaron ingnon gobyerno sa Pilipinas nga motabang sa iyang katawhan?

Maayo na lang naa ang NPA. Maayo na lang may tinuod nga gobyerno ang katawhan. Naa ang Partido. Naa sila sa among dapit niadtong panghitabo. Sila ang mikuha sa mga bata ug tigulang nga nabilin sa mga balaybalay nga minuto na lang gilupad na sa bagyo. Ang hukbo ang mitabang kanamo nga magunitan ug madumala ang kahimtang panahon sa kalamidad ug kawala nay paglaum.

Sa among mga tigum kuyog ang mga masa ug hukbo, natin-aw didto ang kahimtang ug naplastar ang kasulbaran. Masulbad sa hinanali ang kadaut sa bagyong Pablo pinaagi sa hiniusa ug kolektibong paglihok. Sa kadaku sa danyos nga gidulot niini gikan sa kawalay makaun sa daan nang nagkagidlay nga ekonomiya sa malakolonyal ug malapyudal ngadto sa pagkahanaw sa mga semilya ug pananum, imposibleng masulbad kini sa pagpabilin sa mentalidad sa masa nga “pag- iya-iya ug pag-aho-aho.”

Kun dugay natong gipundar ang atong panginabuhian, siguradong dili kini masulbad sa usa lang ka gabii nga inestoryahay sa SP ug mga kauban. Labaw nang dili kini masulbad sa nagpa-kaarun-ingnon relief sa reaksyunaryong gobyerno ug mga nagkalainlaing kolor sa flags sa mga NGO, ug mga cash for work program nila. May proyekto naman sila niini sa ubang mga komunidad sa wala pa ang bagyo, nasulbad ba ang kakabus sa mga kabus? Tua pay 4Ps, nasulbad ba sa 4Ps ang kalisud ug kakabus sa Pilipinas?

Sa among tigum, gitin-aw didto ang among mga hinanaling lakang aron masulbad ang kagutom. Kay di man kini masulbad sa pag-inusara, ang kolektibong pagpanguma diha sa among gitakda nga komunal erya ang among ilunsad. Target namo nga karong katapusan Disyembre, makapugas na kami sa nahibiling semilya sa humay ug mais sa among komunal, ang mga salin sa naanod.

Tantya namo kayanon ang semil-ya sa duha ka ektarya ug mangita pa og dugang ang among organisasyun. Dugangan pa og 10 ektarya ngadto sa 20 ektarya aron makaya na namong mapakaon ang tanang ginsakpan sa komunidad. Basta kolektibong pagpanguma aron seguradong daku ang abot. Dayon motarget na sad kami og laing 20 ektaryas aron mo-total og 40 ektarya para sa usa ka tuig nga konsumo sa bugas humay sa amoang komunidad.

Bisag init ug nagkutoy among tiyan, nakapahiyom ang mga masa ug kaku-lektibo nako sa sangay, mga miyembro ug opisyales sa HOM ug mga milbay human sa among miting.

Ingon nila, terible kadtong bagyo apan kadtong bagyo ang nakapahiusa namo aron mopursige pa sa atong tahas diha sa gubat sa atong langkob aron mapundar ang mga rekisitos sa pagkapatas. Kana naman ang panawagan ayha pa ang bagyo. Nagtuo kaha ang mga kaaway nga moatras ang gubat sa katawhan tungod sa kadaut sa bagyo? Nasayop sila. Kadakung sayop. Nakahatag hinuon kini sa pagpundar sa among gobyerno.

Ang sunod namong prayoridad mao ang eskuwelahan sa kabataan. Pinaagi sa among hiniusang mga plano ug lihok, mareper namu ang among eskuwelahan. May disenyo na kami kun unsaun kini ug may iskedyuling na ang SP* ug komitiba sa KRB* sa edukasyun kun unsaun kini pagpadagan. Katimbang usab dinhi ang PTCA sa eskuwelahan.

Andam na sad ang mga GI sheet, mga lansang, mga kahoy, gabas ug martilyo. Bunga kini sa aksyong masa nga gilunsad sa pagpaningil sa mga mihurot sa kahoy diri sa among probinsya. Makasugod na dayun ang pag-eskuwela sa mga kabataan human sa bag-ong tuig.

Klaro ug praktikal man ang disenyo sa mga kauban sa paggiya kanamo kun unsaun ang pagbangun gikan sa bagyo, dili lang sa hinanali kun dili sa lahutay. Sa among diskasyun, ang mga prutas sa kakaw, kape ug rambutan, motubo naman human sa duha ka tuig. Didto nanukad ang among unang duha ka tuig nga plano sa rehabilitasyun. Unsa pa kaha ang buyo-buyo ug mga saging? Unom ka bulan pwede na maduyanan ang buyo-buyo ug malung-ag na ang mga saging karnaba. Pwede na sad masilungan.

Didto nanukad ang among disenyo sa pagbangun o rehabilitasyun sa mga umahan, prutasan ug kakahuyan o reforestation. Ang reforestation pangunahan sa milisyang bayan ug HOM sa kabatan-onan sa among komunidad. Tanuman kadtong mga paborableng lugar nga tinubdan sa tubig. Manga-lap ug patubuon tong mga lumad nga kahoy sa lawaan ug almasiga. Nindot usab ang paghimo og mga nursery para sa prutas ug kahoy sama sa gihimo sa ubang yunit sa mga hukbo.

Sa among mga tigum sa sangay ug organisasyong masa, daghan pa gyud ang mga praktikal nga mga sulbaron sa rehabilitasyun sa mga umahan, sama sa mga gamit panguma ug kawalay semilya para sa kolektibong panguma, apan nagkahiusa kami nga bisan unsa ang gamit nga makakubkub, kadto usa ang gamiton, bisan unsang semilya ang madawdaw kadto ang unahun. Walay limit sa moapil sa komunal—bata, tigulang, hamtong, baye ug laki.

Total may attendance ug workpoints man para makita ang bahinay sa kahago panahon sa ani. May igahin kami nga porsyento sa among abot para sa semilya ug porsyento para sa panginahanglan sa among organisasyon, may igahin pod kami sa pang-emergency nga panginahanglan sa komunidad ug ang porsyento aron bahinon sa indibidwal.

Unang arangkada namo sa komunal, gidasmagan namo ang tulo ka ektarya ug sa ika-upat ka adlaw ra nagtanum na mi og humay. Ang midasmag sa uma, naa sa 60 ngadto sa 100 ka tao. Bibo uy. Bisan nagkutoy ang tiyan!

Mayo puhon, adto mo diri sa among komunidad, maayo man ang tubo sa among humay. Hinaut makabisita mo. Makita ninyo sa among komunidad, human sa bagyo nibarug ang nakigbisog nga katawhan.

Kini ang kaayuhan kung organisado ug nakigbisog kita ilalom sa proletarya-dong giya ug pagpangulo. Naa pa kami disenyo, plano ug mga klarong kab-uton nga resulta sa panglawas, edukasyon, ug kulturang aspeto. Tinuod lisud ug kumplikado, apan sa kalisdanan, tam-is ang kadaugan.

* SP – Sanga sa Partido sa Lokalidad
* KRB – Komiteng Rebolusyonaryo sa Baryo
___
Unang gimantala sa Pasa Bilis! Hulyo 2013 nga isyu.
(Pasa Bilis! Ispesyal nga Isyu, Disyembre 4, 2022)