Hampak sa Bagyong Pablo

Kini nga artikulo adunay hubad sa English

 

Sulat Pamahayag
NDF-Mindanao

Ang NDFP-Mindanao nagpada-ngat sa pahasubo sa mga pa-milya sa mga biktima ug mga nakalingkawas sa bagyong Pablo, ilabi na ang katawhan nga pinakagrabeng naigo sa kalit nga pagbaha ug pagdahili sa yuta sa Davao Orien- tal, Compostela Valley (Davao de Oro), Surigao del Sur, ug dakung bahin sa Mindanao, apil ang Palawan ug kabahin sa Kabisay-an.

Buot usab namong ipadangat ang among simpatiya sa mga nagbangutang mga pamilya ug kahigalaan sa mga sundalo sa AFP nga namatay dihang naanod sa lapukon nga baha sa New Bataan, probinsya sa Compostela Valley.

Resulta sa bagyong Pablo, ang namatay sa Mindanao mokabat sa 1,200, liboan ang naangol ug gatusan pa ang nawala. Ang kadaut ngadto sa tanom gibanabanang mokabat na sa P37 bil-yon sa Davao del Norte pa lang ug P4 bilyon sa uban pa, ug nagbilin sa linibong mag-uuma nga grabeng nag-antus ug magul-anon. Gibahaan usab ang mga syudad diin daghan ang nakalas, samtang linibo ang napugos pagbiya sa ilang mga nangaguba nga balay.

Isip tubag niining grabeng katalagman, ug sa ngalan sa mga rebolusyonaryong pwersa, ang NDFP-Mindanao mideklara ug kaugalingong hunong- buto para sa BHB sa mga erya nga apektado sa kalamidad aron mahimong luwas, walay babag ug paspas ang pagluwas sa mga biktima, ug sa pagpahigayon sa paspas ug walay bara nga pagtunol sa serbisyong relief sa mga apektadong komunidad. Kini nga ceasefire hinanaling ipatuman sa alas-12 sa udto sa Disyembre 5 hangtud sa alas-12 sa udto sa Enero 3, 2013, ug mahimong ipadayon kun gikinahanglan depende sa mahimong resulta sa pag-ases sa kondukta sa ceasefire.

Sa pakigkonsultahay sa Komisyon sa Mindanao sa Partido Komunista ng Pilipinas ug sa mga hingtungdang Kumand sa BHB sa mga apektadong erya, ang tanang mga yunit sa BHB nga langkob niining deklarasyon sa ceasefire gimandoan nga dili maglunsad og taktikal nga opensiba sulod sa gitakda nga petsa. Hinoon, among giawhag ang AFP-PNP-CAFGU nga dili gamiton ang kalihukan sa pagluwas, pagkuha sa mga patay, pag-apod-apod sa relief nga hinabang, pagpahiuli sa kadaut sa komunidad ug paglunsad sa COPD isip pangtabon sa ilang mga operasyon militar batok sa BHB ug sa katawhan sa erya. Sa ingon niini nga kahimtang, ang tanang yunit sa BHB dunay katungod nga panalipdan ang ilang kaugalingon ug ang katawhan nga grabeng nag-antus na tu-ngod sa kalamidad.

Nanawagan usab kami sa tanang mga yunit sa BHB sa mga apektadong erya, nga motabang, kung ikatugot sa kahimtang sa seguridad ug ilang rekurso, sa pagluwas sa mga biktima, pagkuha sa mga patay, pag-apod-apod sa mga hinabang ug pagpahiuli sa kadaut. Sa samang paagi, among giawhag ang tanang mga rebolusyonaryong pwersa ug katawhan nga tiponon ang ilang mga hinabang aron sa makausa pa atong ipakita ang atong pagpakabana alang sa mga biktima.

Ang pinakadakung kadaut nga dunay malahutayong epekto, nga mahimong dili dayon maamgohan, mao ang giguba sa bagyong Pablo nga gatusan ka libong ektarya sa mga nahibiling mabagang kalasangan sa Southern ug Northern Mindanao. Kini nga kadaut maoy resulta sa dakung pag-usab sa klima, nga gimugna, sa usa ka bahin sa dili-na-mahibalik nga kadaut ngadto sa kinaiyanhong palibot sa kalibutan sa mga imperyalistang mina, logging ug agri-bisnis nga mga plantasyon.

Sa pikas bahin, ang sobrang pagpainit sa kalibutan tungod sa sobrang pagbuga sa carbon sa kahanginan gikan sa sobrang pagkunsumo sa fossil fuel sa ngalan sa sobra kaayong ganansya. Karon nga nahanaw na ang nahibiling mabagang kalasangan, atong dahumon ang kapid-an nga negatibong epekto ngadto sa atong kinaiyahan nga mahimong mosangpot sa mas subsob ug mas kusgan nga mga bagyo sa umaabot, apil na ang posibilidad sa mas dinugay nga La Niña ug El Niño.

Ang kagamhanang Aquino wala gyud makakat-on gikan sa mapait nga mga pagtulun-an sa bagyong Sendong, sa kalit nga pagbaha sa Ormoc, ug sa ubang susamang hinimoan sa tao ug natural nga mga kalamidad. Mipasigarbo kini nga andam sa bisan unsa mang kalamidad, apan sa kamatuoran, grabeng gipakyas ang katawhan diha sa kapakyas sa pagpanalipod kanila batok sa mga natural nga kalamidad.

Ang grabeng naigo mao ang mga lungsod sa Bagangga, Cateel ug Boston sa Davao Oriental; New Bataan ug Monkayo sa Compostela Valley; ug Lingig ug Hinatuan sa Surigao del Sur. Kini mao ang nahimutangan sa mga halapad nga mga plantasyon nga gipanag-iyahan sa Dole ug Sumifru, apil mga dagkung mina sama sa Indophil. Ang kabukiran sa Diwata nga nagdugtong niini nga mga kalungsuran, napayhag na sulod sa miaging 50 ka tuig sa dinagkung pag-logging nga gitukod sa imperyalistang US ug Hapon, kakunsabo ang mga lokal nga dagkung burgesyang kumprador sama nila Valderama, Alcantara ug Andres Soriano sa PICOP.

Pipila ka adlaw sa wala pa mohasmag ang bagyong Pablo, si Noynoy Aquino napikon nga miingon, “dili kini ti-aw-ti-aw lang,” dihang wala dayon misugot ang mga katawhan nga mobakwit. Atong tin-awon dinhi nga inay basulon ang katawhan, angayang molihok dayon siya sa pagbakwi sa iyang luag nga palisiya kalabot sa mina, logging ug agri-bisnis nga mga plantasyon.

Sa pagpasa sa EO 79, ang maki-usa ka bahin nga Mining Act of 1995 gipasamot ug mibutyag lang sa pakig-kunsabo sa gobyernong Aquino sa mga langyawng kapitalistang monopolyo nga mga kumpanya sa kaalautan sa katawhan nga sumala pa iyang gialagaran ug sa unogan sa katawhan sa kalibutan.

Dili tiaw-tiaw lang kung ang katawhan miawhag sa hinanaling pag-undang sa operasyon ug pagpahawa sa dagkung mina sama sa Xstrata-SMI sa mga utlanan sa South Cotabato, Davao del Sur ug Sultan Kudarat; Toronto Ventures, Inc. sa Zamboanga Peninsula; Taganito Mining Corporation, THPAL, PGMC, Phelix Mining ug SRMI tanan sa mga probinsya sa Agusan-Surigao, nga tin-aw nga hulga sa mga komunidad sa Lumad, Moro, mag-uuma ug mangingisda sa mga apektadong erya. Tin-aw nga dili ti-aw-ti-aw dihang ang katawhan misupak ug nag-awhag sa pag-undang sa pagpalapad sa mga plantasyon nga gipanag-iya sa Dole, Del Monte ug Sumifru, nga maoy hinungdan sa halapad nga pagdahili sa yuta ug ubang timailhan sa pagkadaut sa kinaiyahan. Dili tiaw-tiaw dihang ang US, China ug ubang imper-yalistang nasud padayong nagdumili sa pagpirma sa Kyoto Protocol nga nagtumong sa dakung pagpakunhod sa carbon nga ibuga sa kahanginan.

Sa mga nangaging dekada, ang Davao ug Bukidnon sulagma lang nga maigo sa bagyo. Apan, dinasig sa way katagbaw nga kahakog alang sa sobra kaayong ganansya, ang imperyalista ug lokal nga nagharing hut-ong nagtinabangay sa pagmugna sa kahimtang nga nag-usab sa klima sa kalibutan.

Busa, nag-awhag kami sa katawhang Pilipino sa pagpakusog sa kalihukan sa pagpaundang sa imperyalistang pagmina, logging, ug agri-bisnes nga plantasyon karon na. Kinahanglang maghiusa ang katawhan sa kalibutan alang sa pagpaundang sa imperyalista sa pagpainit sa atong planeta. Kina- hanglang kita magmalig-on ug molihok na aron dili kawang ang tanan, sa dili pa modangat ang mas kusgan pa sa bagyong Pablo ug hurricane Sandy nga miigo sa New York City, USA, ug papaon kitang tanan hangtud sa kahangturan!

Maghiusa ug luwason ang kinaiyahan!

Maghiusa ug makigbisog batok sa dinagkung pagpangawkaw sa atong kinaiyanhong bahandi sa imperyalista ug lokal nga nagharing hut-ong!

__
Unang gimantala sa Sulong! Enero 2013 nga isyu. Ang Sulong! ang pangmasang mantalaan sa NDF-Mindanao.
(Pasa Bilis! Ispesyal nga Isyu, Disyembre 4, 2022)

Hampak sa Bagyong Pablo