Ginasulti sa US nga ang kasamtangang Balikatan 39-24 usa ka “makasaysayanon” ug daghan sa mga aktibidad dinhi ang lunsaron sa “unang higayon.” Kadungan niini, gianunsyo sa Armed Forces of the Philippines ang kunuhay “pagpaling” niini sa eksternal nga depensa subay sa estratehiyang Comprehensive Archipelagic Coastal Defense (CACD) isip “direktang tubag” sa “agresyon” sa China sa kadagatan sa Pilipinas. Naghatag dalan kini sa pagpwesto sa US sa opensibong mga armas, pagbubo og dugang pang pwersa sa nasud, ug paghimo og mga magubatong mga maniobra sa South China Sea, tanan sa takuban sa “pagdepensa” sa Pilipinas.

Sa unang higayon, gidala sa US ang Balikatan gawas sa teritoryong dagat sa Pilipinas, uban ang pwersang nabal sa France. Ayha niini, gilunsad sa US ang “makasaysayanong” maniobrang pangdagat kauban ang Pilipinas, Australia ug Japan.

“Makasaysayanon” usab niining gideploy sa nasud ug sa Asia ang bag-ong Typhon Missile System (TMS), nga gilangkuban sa upat ka missile launcher nga adunay kapasidad nga magpalupad og misayl sa gilay-ong 1,600 kilometro. Ang maong mga missile launcher gisugdan sa pagmanupaktura human lamang gibasura sa US niadtong 2019 ang Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty, usa ka kasabutan tali niini ug sa Russia. Ginatawag sa US nga “yaweng bahin” ang TMS sa gitukod niining mga Multi-Domain Task Force o mga espesyal nga yunit militar aron labwan ang kapabilidad-militar sa China ug Russia. Kauban sa TMS ang HIMARS nga una nang gideploy sa Pilipinas niadtong Balikatan 2023.

Nagsulod ang US og missile defense system gikan sa Israel ug uban pang mga misayl nga Patriot aron gamitong pangdepensa sa upisyal ug dili upisyal nga mga “EDCA site.” Sa unang higayon, kabahin sa kasamtangang Balikatan ang pagbansay sa US sa mga pwersa sa AFP sa pagpalupad og mga surface-to-air missile nga pagagamiton sa maong sistema sa depensa.

Niining tuiga, hingpit nang ginapahimuslan sa US ang mga “EDCA site” nga gipaspasan sa pag-ayo ug pagtukod sa mga pwersa sa AFP sukad makalingkod sa poder si Ferdinand Marcos Jr. Usa sa mapuslanon kaayo ang sibilyang tugpahanan sa Lallo, Cagayan, ingonman ang pantalan sa kanhing Subic US Military Base ug ang mga gibutang sa AFP nga pasilidad sa Balabac Island sa Palawan ug sa isla sa Mavulis sa Batanes.

Reaksyon sa China

Wala gipalabay sa China ang opensibong kinaiya sa pinakaulahing mga lakang sa US sa Pilipinas ug South China Sea. Giakusahan niini ang US sa pag-apas sa “unilateral nga bentaheng militar” mismo sa ganghaan niini. Gitawag niining hulga ang pagpwesto sa mga opensibong armas sa Pilipinas tungod kay nagpataas kini sa posibilidad sa “sayop nga pagbanabana ug miskalkulasyon.” Matud niini, “hulga sa istablidad ug kalinaw” sa rehiyon ang maong mga lakang.

Gitambagan usab sa China ang Pilipinas nga “magmabinantayon sa tinuod nga laraw sa US” ug likayan nga magpagamit luyo sa kasayuran niini. Matud niini, kinahanglang hunahunaon sa gubyerno ni Marcos ang pagpakaitoy niini sa US sa kaalautan sa kaugalingon niining seguridad.

Sukad nga gihimo sa US ang “pagpaling” niini sa Asia niadtong ulahing bahin sa 2011, makanunayon na niining gipakusog ug gipalig-on ang dominasyon niini sa rehiyon. Gipadaku niini ang ihap sa mga tropang nakadeploy sa mga base militar niini sa Australia, Japan ug Korea. Gibalikan ang karaan ug nagpatukod kini og mga bag-ong base sa Pilipinas.

Gipadaku ug gipalapad ang gilunsad niining mga war games. Niadtong 2021-2023, adunay natahong 525 ka dagkung pagbansay militar sa South Asia, Southeast Asia ug Australia. Ang 60% niini gipasiugdahan o gisalmutan sa US kauban ang mga alyado niini. Anaa sa 87% sa dagkung pagbansay militar sa Pilipinas ang gilunsad sa US. Sunson ang mga aktibidad militar sa US sa mga nasud nga nahimutang sa “first-island chain” o mga islang pinakaduul sa palibot sa China.

Nahimong sinyal sa China ang “pagpaling” sa US sa Asia niadtong 2011 nga natapos na ang pakigkunsaba dinhi sa US ug misuluray na kini sa yugto sa nagkagrabeng kumprontasyon. Bisan kaniadto, tin-aw sa China ang estratehikong laraw sa karibal niining imperyalista nga maghari sa Asia. Isip kontra-lakang, gisugdan niining magpalapad sa presensyang militar sa South China Sea, lakip sa dugay nang gibangiang mga islang duul sa Japan (Senseku Islands), Vietnam (Paracelis) ug Pilipinas (Spratlys).