Dalawang hors de combat na Pulang mandirigma ng Bagong Hukbong Bayan (BHB)-Mindoro ang nadakip ng 203rd IBde noong ikatlong linggo ng Oktubre. Hindi pa sila inililitaw hanggang ngayon. Sa imbestigasyon ng BHB-Mindoro, nasa kamay ng mga sundalo ang sugatang mandirigma na si Sonny Rogelio (Ka Ed) at si Sonny Sambutan (Ka Omeng).

Ang dalawa ay kabilang sa yunit ng BHB-Mindoro na nakasagupa ng tropa ng 10th Special Action Battalion (SAB) at 76th IB sa ilalim ng 203rd IBde noong Oktubre 17 sa Sityo Manambao, Barangay Santa Cruz, Bongabong, Oriental Mindoro. Napahiwalay ang dalawa sa yunit ng hukbong bayan at nadakip ng mga sundalo.

“Batay sa imbestigasyon ng BHB-Mindoro, nasugatan sa labanan si Ka Ed at nalagay sa katayuang hors de combat kung kaya inabot ito’t nahuli ng kaaway, kasama si Ka Omeng,” ayon kay Ka Madaay Gasic, tagapagsalita ng BHB-Mindoro. Nakumpirma ito ng BHB-Mindoro mula sa ilang elemento ng 203rd IBde at PNP-MIMAROPA.

Ang pagdakip sa dalawa at paglilihim sa kanilang kinaroroonan ay labag sa internasyunal na makataong batas, ayon sa BHB. Binatikos nito si PMaj. Darwin B. Hernandez, kumander ng 10th SAB, sa lihim na pagdakip kay Ka Ed.

Dapat ideklara ang dalawa bilang bihag ng digma (prisoners of war o POW) at kilalanin ang kanilang mga karapatan sa ilalim ng Geneva Convention Relative to the Treatment of Prisoners of War (Agosto 12, 1949), ayon kay Ka Madaay.

Nakasaad sa Part II, Article 13 ng nasabing dokumento na ang mga POW ay dapat makataong tratuhin sa lahat ng pagkakataon. Ipinagbabawal ang pananakit, pagtortyur at pagganti sa kanila ng kalabang pwersa na nagdedetine sa kanila.

Hinamon ng BHB-Mindoro ang AFP-PNP, lalo ang mga upisyal ng 203rd Brigade at PNP-SAF na dumakip kina Ka Ed at Ka Omeng, na ilabas ang dalawa at ipakitang nasa maayos silang kalagayan.

“Higit pa, dapat kagyat na bigyan ng atensyong medikal si Ka Ed,” pahayag ni Ka Madaay.

Mahaba na ang listahan ng mga paglabag sa karapatang-tao ng 203rd IBde sa Oriental Mindoro. Nauna na ring naitala sa Mindoro ang mga kaso ng pagdukot kabilang ang kaso nina Mary Joyce Lizada at Arnulfo Aumentado, kilala rin bilang “Mansalay 2” noong Abril 26 sa Barangay Sta. Teresita, Mansalay.

Kasunod ang kaso ng mga aktibistang sina Job Abednego David, Peter Del Monte Jr, at Alia Encela na dinukot ng mga ahenteng militar noong Setyembre 19 sa Sityo Malaglag, Barangay Lisap, Bongabong.