Ginakawat ni Duterte ug Marcos ang eleksyon

,
Kini nga artikulo adunay hubad sa EnglishHiligaynonPilipino

Ginakawat sa mga Marcos ug mga Duterte, kakunsabo ang mga alipures sa tirano sa Commission on Elections (Comelec), ang eleksyong 2022 atubangan mismo sa katawhang Pilipino. Ang pagpangawat walay kukahadlok nga gihimo pinaagi sa pagpanglimbong sa automated nga eleksyon ug sa “unofficial quick count” sa Comelec nga gipakaon ngadto sa media, aron ipadayon ang unum ka tuig nga pagpanglupig ni Duterte ug ibalik sa gahum ang mga kawatan nga Marcos.

Ang halos matag gabii nga dinagkung rali sa gatusan ka libong katawhan sa tibuok nasud ug ang kaylap nga pagsuporta sa hatungang hut-ong ug naghagong masa sa milabayng pipila ka bulan maoy pruweba nga ang opusisyong Robredo-Pangilinan tandem ang tinuod nga midaug.

Busa, daghang katawhan ang makatarunganong nagpadayag sa ilang kasuko batok sa Comelec tungod sa liboan ka vote counting machines ang nadaut. Bisan paman, ang mas dakung pagpangawat gipatuman sa tinuboy ni Duterte sa Comelec sa pag-preprogram sa Smartmatic vote counting machines nga mikibhang ug mmidugang sa mga boto pabor kang Marcos. Kakumbina niini ang dinagkung pagpamalit og boto, pre-shading sa mga balota, ingonman ang armadong pagpamugos, pagpanghasi ug red-tagging ilabina sa mga baryo.

Sa hingpit nga pagkontrol sa sistema sa eleksyon, gikawat ni Duterte ang eleksyong 2022 sa parehong gipaspason sa iyang pagkawat sa 2019 eleksyon. Sa ato nang gitumbok sa sayo pa lang, ang Mayo 2022 nga eleksyon pabor alang kang Marcos pinaagi sa sistema sa “automated counting” ubos sa kontrol ni Duterte, sa iyang mga tinudlo sa Comelec ug sa ilang mga Smartmatic programmer.

Ang mga resulta daan nang giprograma aron ipakita nga si Marcos ang midaog pinaagi sa “daku kaayong gintang” ug ang iyang “kadaugan” ihulagway nga “dili malalis.” Ang paspas nga pagpagawas sa “dili upisyal” nga mga resulta gituyo aron sa paglupig ug pagparalisar sa katawhan, ug sa pagpugong sa mga protesta sa eleksyon ug mga lihok protesta sa kadalanan.

Si Duterte ug ang Comelec, bisan pa, nanghinubra sa ilusyong “landslide ang kadaugan” ni Marcos batok sa lider sa oposisyon nga si Leni Robredo. Dili kini toohan sa katawhan. Ang mga statisticians nga nagtan-aw sa mga resulta nga gipagawas sa “transparent” server sa Comelec nakakita sa machine-pattern sa mga pagdugang sa ihap ug pag-apud-apud sa boto, nga gikatuohan nilang dili uyon sa mga balaod sa matematika.

Ang daan nang giprogramang “kadaugan” ni Marcos grabeng nagtabon sa kamatuoran nga ang katawhang Pilipino nadismaya sa tiraniya ug diktadurya, ug igo na sa madaugdaugong mga palisiya ug pagpanumpo ubos sa rehimeng Duterte nga gipasiugdahan ug gidayeg ni Marcos Jr. Ang halapad nga masa sa mga mamumuo ug mag-uuma, mga walay trabahong masa, mga rank-and-file nga mga empleyado ug gagmayng mga propesyunal, nga nanguna sa kalihukang anti-tiranya, ang tanan napul-an na sa korapsyon, sobrang paggasto sa militar ug pulisya, mga ekstrahudisyal nga pagpamatay. , pagdagit, tortyur, iligal nga pag-aresto, red-tagging ug terrorist-labeling, nasudnong pagluib, walay pugong nga pagpangutang sa gubyerno, mas bug-at nga buhis, ubos nga sweldo ug kawalay trabaho, pagsaka sa presyo ug krisis sa ekonomiya tungod sa neoliberal nga mga palisiya.

Tungod kay ang katungod sa pag-ihap sa boto gihikaw sa automated nga eleksyon, ang katawhan, partido sa pulitikanhong uposisyon ug ang media walay pamaagi sa independyenteng pagmatuod o paghagit sa resulta sa eleksyon. Daghan, ilabina sa mga petiburgesya (hatungang hut-ong), ang nadismaya sa resulta sa “quick count” sa Comelec. Kanunay nilang gibasol ang “masa” sa “pagboto sa usa ka kawatan.” Ilang gihambin ang ilusyon sa usa ka “patas nga eleksyon” ubos sa tiraniya ni Duterte. Wala nila gitagad ang batakang kamatuoran nga ang eleksyon gikawat, ug nga sa katapusang pagtuki, ang mga boto sa katawhan walay kapuslanan. Kinahanglang dasigon sila nga mogawas sa ilang namat-an, mag-organisa, makighiusa sa mas lapad nga kalihukan sa mga mamumuo ug mag-uuma ug motabang sa paglunsad sa kaylap nga pagsukol sa masa.

Bisan sa pagkwestyon sa lapad nga demokratikong mga sektor sa resulta sa eleksyon, kinahanglang maghiusa sila aron ipadayag ang kolektibong kasuko sa katawhan sa paghibalik ni Marcos sa gahom pinaagi sa pagpanglimbong ug dis-impormasyon. Kinahanglan nilang sawayon si Duterte ug ang Comelec ug paningkamutan nga pakyason ang ilang mga pagsulay nga pabalikon si Marcos sa poder.

Sa paglabay sa katuigan, gitugutan sa nagharing reaksyunaryong sistema ang pulitikanhon ug pinansyal nga rehabilitasyon sa mga Marcos. Sulod sa pipila ka mga dekada karon, ug ilabi na sa milabayng pipila ka tuig, ang mga makasaysayong kamatuoran gituis ug gihungit sa katawhan ang sayop nga impormasyon nga dili lamang kaylap sa social media, apan gipasiugdahan usab sa mga libro nga naghilo sa mga hunahuna sa mga estudyante mahitungod sa “bulawanong mga adlaw” sa diktaduryang Marcos. Nakalikay si Imelda ug ang pamilyang Marcos sa silot bisan napamatud-ang sad-an sa daghang kaso sa korapsyon ug paglapas sa tawhanong katungod. Ang malupigon nga si Duterte mismo ang nahimong yaweng tigbaligya sa bakak ni Marcos.

Ang pakigpibisog alang sa pagsalikway sa paghibalik sa mga Marcos sa gahum, wala pa matapos. Sa paghibalo kung kinsa gyud ang nakadaug sa eleksyon sa Mayo 9, kinahanglang pukawon, organisahon ug palihukon ang katawhan aron iyagyag ug batukan ang pagpanikas sa eleksyon ug pugngan ang mga mangingilad sa pag-ilog sa gahum.

Kinahanglang tigumon sa lapad nga mga demokratikong sektor ang tanan nilang kusog ug kaisog aron mahiusa ug mapalihok ang labing daghang katawhan sa mga martsa ug demonstrasyon aron babagan ang dalan ni Marcos pabalik sa Malacañang. Kinahanglang magpabilin silang walay kakapoy ug militanteng ipadayon ang ilang tinguha nga pabayron ang mga Marcos ug mga Duterte sa taas nga katuigan sa pagpangawkaw ug pagpanglupig.

Ang pagpangawat sa Marcos-Duterte sa eleksyon tatawng nagpakita sa labawng pag-ut-ut sa dunot nga nagharing sistema. Busa, natukmod ang katawhan nga mosalmot sa rebolusyon. Sukad kagabii, nakadawat kami og taho gikan sa daghang batan-on nga nangutana kung unsaon pag-apil sa rebolusyonaryong tago nga oraganisasyon ug sa New People’s Army. Ang mga kundisyon alang sa mas lapad nga gubat sibil mitumaw sa nasud. Determinado ang Partido nga hiusahon ug pangulohan ang katawhang Pilipino sa ilang pakigbisog alang sa demokrasya batok sa tiranya ug diktadurya, ug iasdang ang nasudnon demokratikong rebolusyon nga may labing determinasyon.

Ginakawat ni Duterte ug Marcos ang eleksyon