Masobra tatlo na ka semana matapos ginpatuman sang inutil nga gobyerno ang Enhanced Community Quarantine (ECQ) sa bilog Pilipinas tuga sa paglapnag sang Corona Virus Disease 2019 (COVID-19), ang hanay sang mga mangunguma sa idalum sang Pambansang Katipunan ng mga Magbubukid (PKM-Negros) mabaskog nga nagapanawagan sang gilayon nga pagpanagtag sang ayuda para sa tanan nga pumuluyo nga apektado sang ECQ.

Tuman nga gutom kag kaimulon ang gina-atubang subong sang malapad nga hanay sang pumuluyo ilabi na sang sahing mangunguma kag mamumugon sa uma dala sining militarista kag indi medikal nga pagsabat sang reaksyunaryo nga gobyerno sa katalagman nga dala sang COVID-19. Madamu nga mga mangunguma nga nadislokar ang pangabuhian, indi makadul-ong sang ila mga produkto sa syudad para magbaligya kag halos wala na gid sang pwede makuhaan nga income sa diin diri nasandig ang matag-adlaw nga panginahanglanon tuga sang lockdown nga ginpatuman sa Isla. Dugang pa, tuman ka hinay ang proseso sang pagpanagtag sang mga relief packs sa mga komunidad.

Lubos man ka matiplangon kag indi klaro ang implementasyon sang Social Amelioration Package (SAP) sang gobyerno nga magaserbi nga ayuda sa 18 milyon ka benepisyaryo, apang indi garantiya nga tanan ang makakuha sini bangud sa madamu pa nga agyan nga proseso kag mga kinahanglanon nga ipasa antes pa ini magkadto sa kamot sang mga benepisyaryo. Isa na diri ang 2015 nga census bilang basehan sang makabaton sa ginahambal nga ayuda. Ikaduha ang indi nagakaigo ukon kulang nga pagpanagtag sang mga pormas ukon ginatawag nga Social Amelioration Card sa mga syudad kag munisipalidad bangud sang ila ginatawag nga “quota system” sa diin indi tanan ang makabaton sang bulig. Indi man athag kung sin-o ang magapreparar kag magahatag sang pinal nga lista sang mga mangin benepisyaryo. Dako man nga pamangkutanon kung tanan nga mga ginatuyo bilang mga benepisyaryo ang makapasar bisan pa indi makompleto ang napasa nga mga kinahanglanon ilabi pa nga mabudlay ang pagkuha sini sang mga pumuluyo nga yara subong nagapangatubang sa krisis kag pura-ot nga kahimtangan.

Kung aton mabalikan sa idalum sang Republic Act No. 11469 ukon ang Bayanihan to Heal as One Act, nag-alokar ang gobyerno sang P200 bilyones nga balor bilang ayuda sa P18 milyon nga mga Pilipino nga magabaton sang P5,000-P8,000 nga igapanagtag sa duha ka bulan (Abril kag Mayo) bilang bulig sa panahon sang pag-atubang sa katalagman nga dala sang COVID-19. Apang kung ano ka dasig nga gin-aprubahan ang budget kag kung ano ka dasig nga gin-imposar ang dugang nga gahum ukon emergency power sa pasista nga si Duterte amo naman ka hinay ang pagpanagtag sang bulig kag ayuda para sa mga pumuluyo.

Tuga sang indi konkreto, palpak kag pampakalma lang nga programa sang gobyerno sa pagsabat subong sa malala nga krisis sosyo-ekonomiko kag sa ikaayong lawas, para sa mga mangunguma sa idalum sang PKM-Negros, temprano pa nabatyagan ang ginatawag nga “Tiempo Muerto” ukon tigkiriwi sa diin kada tuig nga maeksperyensyahan kag ginakabig nga isa ka kalamidad sa mga mamumugon sa katubhan. Labaw pa sa katalagman nga dala sang Corona Virus nga pandemya, gutom kag bala ang magapatay sa malapad nga pumuluyo kung magapadayon ang militar kag indi medikal, pasismo kag indi ayuda nga pamaagi sang gobyerno sa pagsabat sa mga lehitimo nga mga demanda sang malapad nga masang pigos. Padayon nga kakugmat ang ginapalapnag sang berdugo nga rehimen US-Duterte sa diin sang nagligad lang naggwa mismo sa iya pahayag nga pagatiruhon tubtob mapatay ang sin-o man nga magreklamo sa iya mga patakaran.

Nagapakita lamang nga nagabaskog ang pasismo kag tiraniko nga paghari sang reaksyunaryo nga gobyerno sa idalum sang rehimen Duterte. Apang nalipat siya nga bangud sang iya mga brutal kag mapintas nga mga tikang, nagadugang ini sa pag-uswag sang matambok nga duta sang pagrebolusyon sa bilog nga pungsod. Makatarunganon lamang nga itib-ong sa mas pinakamataas nga lebel ang tanan nga porma sang aton paghimakas ilabi na ang pagtapos sa dekada nga pagpanghimulos nga tuga sang pyudal kag malapyudal nga sistema sa diin naggapos sa mga Negrosanon sa tuman nga kaimulon.

Nagakadapat lang nga maglunsar kita sang madamu nga tipo sang kontra-pyudal nga mga paghimakas kabahin na ang pagpataas sang aton produksyon sa pagkaon bilang sabat sa malala nga gutom bangud sang katalagman nga dala sang COVID-19. Pabaskugon ang aton nga mga panawagan agud igiit ang gilayon nga pagpanagtag sang ayuda. Subong man ang panawagan para sa nagakaigo kag madamuan nga mga Personal Protective Equipment (PPE) kag iban pa nga mga kagamitan pangmedikal para sa mga doktor, nars kag iban pa nga mga health workers sa diin nagaserbi nga mga frontliners sa pagtapna sang pandemya.

Kadungan sa aton pag-away agud tapuson ang katalagman nga tuga sang COVID-19 ang padayon naton nga pagbato, pagpasabat kag pagpatalsik sa mas malala pa nga virus sa katilingban nga dala sang paantus, korap, pabaya kag inutil nga rehimen US-Duterte!###