Read in: English

Ti napalabas a pablaak ti PNP Regional Office – Cordillera (PRO-COR) a plano na a mangisayangkat ti “Oplan Tokhang” iti intero a Cordillera kontra kadagiti aktibista ken masuspetsa a “tumultulong kadagiti terorista” ket mangted ti buteng kadagiti umili ti Cordillera. Maysa a makapasidduker a pangta ti kinaranggas, manamnama ti panangikuspil kadagiti ligal a progresibo a tignayan ken ordinaryo nga umili iti rehiyon. Ti nalastog a pablaak ni Police General Pagkalinawan a Regional Director ti PRO-COR, segurado a gapu iti panangrubrob ni Duterte babaen ti pammilin na iti AFP-PNP a patayen ti tunggal masuspetsa nga NPA a makita da, uray iti wagas a manglabsing iti makatao a linteg ken sangalubongan a makatao nga annuroten ti kondukta ti gubat. Ni pasista nga ahitador a Duterte, iti gagangay a panagpangpangta na kontra iti progresibo a tignayan ti umili ken dagiti kritiko na, ket awanan-bain a nangipaulog ti pammilin kalpasan nga annugoten na iti publiko a ti rehimen na ket saan na a magibusan ti CPP-NPA. Ti ibagbaga na nga “NPA,” ket saan a nakaturong laeng kadagiti armado a rebolusyonaryo a puersa ti umili ngem iramraman na ti saan nga armado a ligal a progresibo a tignayan. Kinapudno na, maysa a napeklan a tirano, ni Duterte ket awan-pulos panangbigbig na iti makatao a kalintegan. Igaggagara na a labsingen ti konstitusyon ti republika na. Naan-anay a taltallikudan na ti sangalubongan a makatao a linteg tapno ipatungpal ti pasista a kinamauyong na. Saanna nga ipangpangag ti sangalubongan nga opinyon-publiko a mangdildillaw iti awan-sarday a kinadakes na kasta met ti sumagmamano a darum kontra kanya na iti nadumaduma a sangalubongan nga organisasyon ken korte manipud iti awan-sarday a pananglabsing iti makatao a kalintegan agingga na kadagiti krimen kontra iti umili. Tumaktakder a kasla nabileg a diktador, uray iti rugi pay laeng ti despotiko a rehimen na, aw-awaganen ni Duterte dagiti ordinaryo a sibilyan kas “terorista” ken dagiti nakurapay a biktima ti droga kas kabusor ti estado ken pinagbalin na a gagangay a target ti pammapatay. Daytoy a kinaranggas na ket pinairteng pay ti linteg kontra teror (Anti-Terror Law) a nangipakagaten kadagiti natadem a saong na.

Mano nga aldaw laeng kalpasan ti nakabutbuteng a mandar na, dagiti agbibisin-ti-dara a pasista a tropa na ket dagus a nangipatungpal kadagiti minamauyong a pammapatay kadagiti progresibo kadagiti probinsya ti Cavite, Batangas, Rizal ken Laguna iti rehiyon ti Southern Tagalog, nangpapatay ti siyam nga aktibista ken nangtiliw iti innem a dadduma pay iti uneg laeng ti maysa nga aldaw! Daytoy ket kapareho ti nasaknap a nakondenar a SEMPO (Synchronized Enhanced Military Police Operation) a naggigiddan a nangmasaker iti 14 a mannalon ken nangtiliw iti 12 a dadduma pay iti tallo a munisipalidad ti Negros idi Marso 30, 2019. Adda dagiti kapada na a tipo ti operasyon iti simmaruno a tawen a nangmasaker kadagiti mannalon iti Dolos, Bulan, Sorsogon idi Mayo 8, 2020 kabayatan nga idi Disyembre 30, 2020, siyam a lider-Tumandok iti innem a barangay ti Tapaz, Capiz ti awanan asi a pinapatay da ken 17 pay ti naaresto. Adu a dadduma pay a naranggas nga asasinasyon iti amin a suli ti pagilian, a simbolo ti terorista a turay militar ti rehimen a Duterte, ti agtultuloy a mainaynayon iti dumakdakkel a bilang ti pammapatay, gandat a pammapatay ken illigal a panagaresto. Ken amin ket napapatay iti patraidor a panagitungpal ti operasyon nga “agiserbi ti mandamiento de aresto ngem ti target ket limmaban, isu a napilitan a sinalakniban da ti bagi da dagiti nagaresto”. Ken amin a biktima ket namulaan ti “ebidensya” ken napabasol kas “suspetsa nga NPA” wenno “sumupsuporta iti NPA”.

Iti Cordillera, ti “Tokhang 300” a target ti PRO-COR ket partaan ti narangranggas nga atake ti AFP-PNP kadagiti progresibo a ligal nga organisasyon ken dagiti lider da ken uray ordinaryo a sibilyan. Ti darasudos ken agmauyong nga aso a ni Pagkalinawan, nga agar-arapaap a maipangato ti ranggo na ket nakakadlaw unay, pinili na ti makonkondenar nga “Oplan Tokhang” kas pasista a pamuspusan na iti rehiyon. Ad-adda a nadurdursok ngem ti awan-sarday a red-tagging iti ligal demokratiko a tignayan, daytoy a kriminal a plano ket senyal ti nadara a panangikuspil iti nainkalintegan a panagtignay ti umili. Ti pablaak ti PRO-COR a daytoy a kampanya ket “saan a nadara” ket maysa laeng a pangallilaw. Gagangay nga iladawan da ti pamuspusan da nga “agtuktok kadagiti ruangan ti pagtaengan ken opisina dagiti masuspetsa a tumultulong ti NPA” tapno makatungtong dagitoy a “tumultulong” tapno awisen a saan da nga ituloy ti “panangtulong kadagiti terorista nga aktibidad”. Ngem segurado, saan a maiduma daytoy kadagiti SEMPO-a-tipo ken dadduma a nadara nga operasyon nga inpatungpal ti AFP-PNP, kas maiyannurot iti mandar ni Duterte nga “ibusen ti NPA”.

Ti awan-sarday a pammapatay kadagiti inosente a sibilyan iti napalabas a lima a tawen ti tiraniko a rehimen ni Duterte ket dimmanonen ti manopulo a ribu. Idi Agosto 4, 2019, ni Brandon Lee, maysa a boluntaryo nga agtigtignay para iti karbengan-tao iti Ifugao, nakalasat iti panggep a pammapatay iti ima dagiti military intelligence, isu a napilitan ti pamilya na nga inyawid idiay US para iti natalged a panagpaimbag kadagiti linak-am na a nakaro a sugat. Iti Kalinga, idi parbangon iti Oktubre 25, 2020, maysa a nagtipon a puersa manipud iti Criminal Investigation and Detection Group (CIDG), Kalinga PNP ken Philippine Army ket rinaut da ti komunidad dagiti tribu ti Uma iti Lubuagan tapno iserbi ti search ken arrest warrants. Ni Betty Belen, maysa a lokal a lider dagiti timpuyog ti babbai ket napabasol iti illigal a panagikut ti eksplosibo ket illigal a tiniliw ken inbalud da. Ti “ebidensya” ket inkabil dagiti tropa a pilit a nangserrek iti balay da. Sangapulo ket dua a dadduma pay nga agnaed iti Uma ket nainaganan iti mandamiento de aresto a naiserbi kenni Betty ngem nakalisi gaputa awan da kadagiti balay da idi panawen ti raid. No saan, mabalin a kasla ti napasamak iti Negros SEMPO a panagraut — naranggas a napapatay.

Iti Baguio City, sumagmamano a bulan sakbay nga inpablaak ni Pagkalinawan iti publiko ti kriminal a plano na, ti PNP Cordillera ket insayangkat nan ti pananganup nga addaan pammilin a papatayen ti Chairman ti Cordillera People’s Alliance (CPA) a ni Windel Bolinget basar iti parbo a kaso na idiay Davao. Adda dagiti tarpaulin a naibitin iti kaarruba ni Bolinget ken iti intero a syudad a nakaipaskilan ti dakkel a gatad a gunguna ti makatiliw wenno makapatay kanya na. Daytoy ti nangiduron iti lider-Igorot a mangkonsulta iti abogado na ken indatag na ti bagi na iti rehiyunal nga opisina ti NBI tapno sangoen ti kaso na iti korte.

Ti minamauyong a pammapatay nga ar-aramiden ti rehimen a Duterte kontra iti umili ket awan sabali a panggep na no di ti panangpaulimek iti nainkalintegan a panagtignay ken amin a kritiko ti tirano ken napnuan iti korapsyon a rehimen ken kadagiti maka-imperyalista a programa ken palisiya. Ti panangisaknap ti buteng nga iyar-aramid ni Duterte ken dagiti tao na ket addaan panggep a puersaen dagiti aktibista a mangtallikud iti interes ti umili ken piliten dagiti umili nga awaten ti maidadanes ken magungundawayan a kasasaad da a saan a lumaban. Ngem pinaneknekan ti pakasaritaan nga iti laksid ti naranggas a panagatake ti maysa a tiraniko a rehimen kadagiti umili, ket ad-adda a maiduron da ketdi a lumaban. Ken uray kasano kadara ti bunga dagitoy a panagatake, ad-adda ketdi a maiduron dagiti umili nga agarmas tapno salakniban ti bagi da ken labanan iti amin a langa ti nadangkok a panangikuspil. Ti madama a nakas-ang a kasasaad ti pagilian ket idurduron na ti agtultuloy a panagabante ti armado a rebolusyon ti umili. Ti Chadli Molintas Command (CMC) ti NPA-Ilocos-Cordillera ket awisen na ti umili iti rehiyon a tumakder, buklen ti nalawlawa a panagkaykaysa, natured nga ipinget dagiti nainkalintegan a pannakidangadang ken labanan dagiti pasista a panagatake. Nayon na pay, ti CMC ket awisen na ti umili nga agarmas, salakniban dagiti ili ken makikaykaysa kadagiti rebolusyonaryo a puersa ti nailian demokratiko a rebolusyon iti panggep a rebbeken ti madama a malapyudal ken malakolonyal a sistema tapno gibusan ti pannakaidadanes ken pannakagungundaway. Kangrunaan iti amin, ti NPA ket kanayon a nakasagana a mangawat kadagiti makabael nga aktibista ken amin nga agay-ayat ti waya-waya nga indibidwal a nakasagana a mangsurot iti dalan ti armado a pannakidangadang iti kaaw-awayan. ###