Bi­tak ng al­yan­sang Du­ter­te, lu­ma­la­lim

,

Lu­ma­la­lim ang bi­tak sa al­yan­sang Du­ter­te-Arro­yo-Marcos. Li­taw ito sa nagpa­pa­tu­loy na banga­yan ng mga tau­han ni­to pa­ra sa pi­na­ka­ma­ta­as na pu­si­syon sa Kong­re­so. Tu­wi­ran nang nakia­lam si Du­ter­te sa ba­nga­yan at inen­dor­so noong Hul­yo 8 sina Alan Pe­ter Ca­ye­ta­no at Lord Allan Ve­lasco para mag­sa­li­tan bi­lang Spea­ker. Pe­ro ilang araw pag­ka­ta­pos ni­to, taliwas sa inaa­sa­han ni Du­ter­te, hin­di pa rin lu­bos na nag­ka­kai­sa ang mga kongresista.

Hang­gang sa bis­pe­ras ng pag­bu­bu­kas ni­to, wa­la pa sa mag­ka­ka­ri­bal na kong­re­sis­ta ang nakati­ti­yak na ma­ku­ku­ha ni­la ang ma­yor­yang bo­to.
Nang inen­dor­so ni Du­ter­te si­na Ca­ye­ta­no at Ve­lasco pa­ra mag­sa­li­tang Speaker, inen­dor­so rin ni­ya bi­lang pi­nu­no ng ma­yor­ya ng ka­pu­lu­ngan si Mar­tin Ro­mu­al­dez, ang ma­nok ng blo­ke ni Arro­yo. Na­na­lo si Ca­ye­ta­no sa pag­ku­ha ng bas­bas ni Du­ter­te da­hil sa kan­yang pa­nga­kong isusu­long ang char­ter cha­nge o cha-cha sa Kong­re­so. Ga­yun­pa­man, ma­ra­mi pa rin ang tutol sa pla­nong iu­po si­yang Spea­ker. Una nang ti­nang­gi­han ng PDP-La­ban ang alok na pag­ha­ha­ti ng ter­mi­no. Hin­di rin sang-a­yon sa pa­ka­nang ito ang tat­lo pang blo­ke sa Kong­re­so, ka­bi­lang ang blo­keng bi­nu­buo ng mag­ka­pa­tid na Sa­ra at Pao­lo Du­ter­te.

Ba­gong pa­ke­te, lu­mang pa­ka­na

Na­sa li­kod ng pag­pi­li ni Du­ter­te kay Ca­ye­ta­no ang kan­yang to­do-to­dong panga­ko na isu­long ang cha-cha. Sa ka­bi­la ng kan­yang su­per­ma­yor­ya sa nakara­ang Kong­re­so, na­bi­go si Du­ter­te na irat­sa­da ang pa­ka­nang ito da­hil sa bang­ga­an ng Se­na­do at Kong­re­so sa su­sing mga pro­bi­syon na pumapatungkol sa tran­si­syon tu­ngo sa pe­de­ral na sis­te­ma ng paggugubyerno.

Upang ib­we­lo ang cha-cha, ibi­na­lot ito ng Inter-Agency Task Force on Federa­lism and Consti­tu­tio­nal Reform sa ba­gong pe­ke­te na nag­di­di­in sa mga pro­bi­syong pang-e­ko­nom­ya pa­ra la­long “i­bu­kas ang eko­nom­ya, nang la­hat ay may pag-a­sa.” Sa ila­lim ng is­lo­gang ito, ti­yak na la­long pang itutulak ang mga pa­ta­ka­rang neo­li­be­ral na ma­ta­gal nang hi­ni­hi­ngi ng American Cham­ber of Com­merce na ila­gay sa konsti­tu­syon ng ban­sa.

Iti­nu­tu­lak pa rin ng Task Force ang “pe­de­ra­lis­mo,” pe­ro da­hil ba­tid ni Du­ter­te na wa­lang ma­la­kas na pag­su­por­ta di­to, idi­nek­la­ra niya na “a­yaw man nin­yo ng pe­de­ra­lis­mo, ba­gu­hin pa rin nin­yo ang konsti­tu­syo­n.” Ayon sa pi­nu­no ni­tong si Edu­ar­do Año, ka­li­him ng De­partment of Inte­ri­or and Local Government, maaa­ri pang mag­ba­go ang di­rek­syon ng cha-cha sa su­su­nod na tat­long taon.

Wa­la pang de­tal­ye ang iti­nu­tu­lak ng Task Force na pag­ba­ba­go sa konstitusyo­n. Su­ba­lit kung pag­ba­ba­ta­yan ang Re­so­lu­ti­on of Both Hou­ses No. 15 na ipi­na­sa noong Di­sye­mbre 2018 sa Kongre­so, ti­yak na iba­yong sa­sa­hol ang konsti­tu­syon ng Pi­li­pi­nas. Na­ka­pa­lo­ob dito ang pagtatang­gal ng mga pro­bi­syong nag­bi­bi­gay-pro­tek­syon sa in­te­res ng lo­kal na mga ne­go­sya­nte at ma­ma­ma­yang Pi­li­pi­no at pag­bu­bu­kas sa lo­kal na eko­nom­ya sa mga transna­syu­nal na korporasyo­n. Ga­yun­din, bi­ni­big­yan si Du­ter­te ng kapangya­ri­hang le­his­la­ti­bo at pag­bi­bi­gay sa kanya ng so­long kapangyarihan ng buong gub­yer­no. Sa “ba­gong” konsti­tu­syon ni Du­ter­te, lili­mi­ta­han na ang mga ka­ra­pa­tan ng ma­ma­ma­yan, at hin­di na si­la maaaring mag­pa­tal­sik ng isang na­kau­pong pre­si­den­te.

Pam­bab­ra­so sa pam­pu­li­ti­kang opo­si­syon

Sa git­na ng ba­nga­yan ng kan­yang mga al­ya­do, ti­ni­yak ni Du­ter­te na hin­di ma­ka­ti­tin­dig o maka­ha­ha­mig ng su­por­ta sa Kong­re­so at iba pang sa­ngay ng es­ta­do ang kan­yang mga kaa­way sa pu­li­ti­ka. Noong Hul­yo 18, si­nam­pa­han ni Du­ter­te ang opo­si­syong pu­li­ti­kal, ka­bi­lang ang bise-pre­si­den­te ng Pilipinas na si Le­ni Rob­re­do at 35 iba pa, ng ka­song se­di­syo­n. Ka­bi­lang dito ang mga senador ng LP, mga kan­di­da­to ng Otso Di­ret­so (li­ban kay Mar Roxas), ilang pari at obis­po, mga abugado at kanilang mga tagasuporta.

Ti­na­wag ito ng Partido Komu­nista ng Pilipinas na “pang­gi­gi­pit at pa­na­na­kot” la­ban sa pampu­li­ti­kang opo­si­syon pa­ra mag­sil­bing ba­ba­la sa mga tu­tu­tol sa ad­yen­da ni­yang “cha-cha.” “Ba­su­ra,” “di ka­pa­ni-pa­ni­wa­la,” “sukdulang pang­­gi­gi­pit at pam­bab­ra­so”—ito na­man ang na­ging reak­syon ng mga se­na­dor at obis­pong ina­ku­sa­han ng re­hi­men ng se­di­syo­n. Ibi­na­tay ang ka­so sa lu­ma­bas na na­ka­bid­yong pa­ha­yag ni Pe­ter Advincu­la (al­yas Bikoy) na nag­sang­kot sa buong pa­mil­ya ni Du­ter­te sa ili­gal na ben­ta­han ng sha­bu. Ma­li­naw na pang­gi­gi­pit ang la­yu­nin ng pag­ka­ka­so upang la­lu­pang ipi­tin at paat­ra­sin ang opo­si­syon sa pag­la­ban sa kan­yang mga paka­na. Baba­la din ang pag­ka­ka­so sa mga al­ya­do ni Du­ter­te na nag­ta­tang­kang makii­sa sa oposi­syo­n. Ba­go ni­to, nag­pa­ha­yag ang LP na “bu­kas” itong sumali sa su­per­ma­yor­yang bu­buuin ni Ca­ye­ta­no sa Kong­re­so.

Bi­tak ng al­yan­sang Du­ter­te, lu­ma­la­lim