Idinaos ni Rodrigo Duterte ang kanyang huling State of the Nation Address (SONA) sa Batasang Pambansa Complex, Quezon City noong hapon ng Hulyo 26. Inabot ng halos tatlong oras ang kanyang talumpati na, tulad ng dati, nakapokus sa militar at kontra-insurhensya, at mga huwad niyang kampanya kontra droga, terorismo at korapsyon. Labingdalawang panukala ang itinulak niyang prayoridad. Liban sa dalawa, naipasa na ang mga ito sa antas komite ng Mababang Kapulungan at anim na ang may katumbas sa Senado.

Militar at pulis bilang prayoridad

Sa gitna ng pandemya, hindi ang kalusugan ng publiko at mga manggagawa nito ang prayoridad ni Duterte. Sa halip, inuna niya ang mga panukala para sa pondong pampensyon ng Armed Forces of the Philippines at Philippine National Police at ligal na representasyon sa mga tauhan nito na sangkot sa mga krimen at anomalya. Ang mga panukalang ito ang magtitiyak sa katapatan ng mga sundalo at pulis sa kanyang paghahari.

Pinuri ni Duterte ang kriminal na gera kontra droga sa harap ng malawakang pagkundena rito. Matagal nang batid ng marami na ginagamit lamang niya ang kampanya para ipwesto ang sarili bilang hari ng mga drug lord sa bansa.

Sa kanyang gera kontra-insurhensya, pinasinungalingan ng Partido Komunista ng Pilipinas ang kanyang pahayag na tagumpay ang kanyang rehimen sa “pagresolba” sa ugat ng armadong tunggalian. Malaking kasinungalingan ang ipinagmalaki niyang 17,000 mandirigma Bagong Hukbong Bayan ang “sumurender,” na karamihan ay pawang mga sibilyan. Wala ring katotohanang mahigit 15 larangang gerilya ng BHB ang nalusaw sa nakaraang limang taon.

Huwad na kampanya kontra-korapsyon

Puro kasinungalingan ang binanggit ni Duterte tungkol sa kanyang huwad na kampanya kontra- korapsyon. Kabilang dito ang “pagsibak” niya sa pwesto sa 43 upisyal ng Bureau of Immigration (BI) na nasangkot sa iskemang “pastillas” noong 2020, at sa 200 iba pang kawaning sangkot sa katiwalian.

Ang totoo, nakabalik na sa trabaho ang “nasibak” na sinuspindeng mga empleyado ng BI nang walang pananagutan. Wala ring ulat na nagpapatunay na totoo niyang sinibak ang 200 pang kawani.

Noong 2020, ipinasuspinde rin niya ang pagsasapubliko ng ulat ng halaga at ari-arian ng mga upisyal ng gubyerno na kadalasang binubusisi para malantad ang pagkakasangkot nila sa katiwalian.

Walang plano para sa pandemya

Walang kongkretong planong inilatag si Duterte sa kanyang SONA kung paano haharapin ang pandemyang Covid-19 sa harap ng banta ng Delta baryant na kumakalat ngayon sa bansa.

Sa kanyang talumpati, inutusan lamang ni Duterte ang National Employment Recovery Strategy Task Force na pangunahan ang tinaguriang Reform, Rebound, and Recover Program na naglalayon umanong bakunahan ang higit isang milyong kwalipikadong manggagawa para makapagtrabaho. Gayunpaman, nananatiling kulang ang suplay ng bakuna dahil nakaasa ang rehimen sa limos na bakuna mula sa ibang mga bansa.

Pakitang-tao lamang ang utos ni Duterte para itatag ang Center for Disease Prevention and Control at Virology and Vaccine Institute of the Philippines dahil kapos na kapos naman ang inilalaan na badyet ng kanyang rehimen para sa pampublikong kalusugan.

Gaya ng inaasahan, ipinaratsada ni Duterte ang pagpapasa sa Foreign Investments Act, Public Service Act, at Retail Trade Liberalization Act para todong ibuyangyang ang ekonomya sa ngalan ng muling pagpapasikad nito. Ang mga ito ay aprubado na ng kanyang mga kasapakat sa antas komite ng Kongreso. Mayroon na ring katapat na mga panukala ang mga ito sa Senado.

Iba pang kasinungalingan

Ipinagmayabang ni Duterte na kabilang umano ang Pilipinas sa mga bansang nakapagtala ng pinakamabilis na pag-unlad ng ekonomya sa Asia bago ang pandemya. Pero ang totoo, pababa na ang padron ng gross domestic product ng Pilipinas mula 7.1% noong 2016 tungong 6.1% noong 2019.

Ikinagalit ng taumbayan ang pagyayabang ni Duterte na naresolba na umano niya ang problema sa trapiko at pagbyahe dulot ng pagbubukas ng mamahaling mga daan at skyway. Napakalayo nito sa araw-araw na pagdurusa ng mamamayan dulot ng kakulangan ng masasakyan dahil sa mga restriksyon sa pagbabyahe ng mga dyip.

Kasinungalingan din ang ipinagmamalaki niyang “pagsusulong” ng independyenteng patakarang panlabas gayong alam ng lahat ang kanyang pagpapakatuta sa China at US. Hindi niya tinalakay ang patraydor niyang pagbebenta ng West Philippine Sea sa China kapalit ng suporta sa kanyang rehimen, at paggamit niya sa Visiting Forces Agreement para makakubra ng mas malaking ayudang militar mula sa US.