Duta nga ulumhan sa Masbate, gin-agaw sa ngalan sang ekoturismo

,

Masobra 21,000 residente ang mapalayas sa ila mga ulumhan kag pangisdaan dulot sang proyekto nga Masbate International Tourism Enterprise and Special Economic Zone sang Empark Land Development Inc. Sakop sang proyekto ang masobra 1,854 ektarya nga dutang agrikultural sa pito ka barangay sa higad-baybay sang banwa sang Dimasalang kag apat sa katambi nga Palanas. Luwas diri, bangud deklarado nga mga sangtwaryong marino, daan na nga ginadumili sa mga residente ang pagpangisda sa may 222-ektaryang dagat kag bakawan sa erya. Pero sa idalom sang Empark, nagakapeligro nga maubos ang mga ini.

Ginapabugal ni Duterte nga ini na ang pinakadaku nga proyektong pangturismo. Masobra ₱190 bilyon ang ginpuhunan diri ni Huang Rulun, bilyonaryo nga Chinese nga nagapanag-iya sang Empark kag malapit kay Duterte. Nagaatubang si Huang sang mga kaso nga korapsyon sa ila pungsod. Sang nagaumpisa pa lang si Duterte sa poder naghatag siya sang ₱1.4 bilyon para kuno sa konstruksyon sang duha ka drug rehabilitation center.

Sang Abril 2018 ginsuguran sang Empark ang operasyon sini para itransporma pakadto sa sonang pangturismo ang nasambit nga mga kadutaan kag nagapadayon ini subong sa pihak sang pandemya. Ang enggrandeng proyekto plano nga pagatukuran sang mga casino, mall, hotel, golf course kag piyer para sa mga yate. Dugang pa diri ang masobra 50 pang pasilidad. Sa kadakuon kag kalapad sang proyekto, ginatantya nga sa 2044 pa makumpleto ang ulihi nga hut-ong sang konstruksyon sini.

Turismo para sa dumuluong nga kapital

Todo-todo ang pagduso sang rehimeng Duterte para sa pamuhunan sa industriya sang turismo bisan sa atubang sang pagbagsak sini sa panahon sang pandemya. Sang 2019, naglab-ot na sa 12.7% sang gross domestic product sang pungsod naghalin sa turismo, mas mataas sangsa 12.3% sa nauna nga tuig. Nagkita diri ang gubyerno sang ₱466 bilyon, mas mataas sang 21% sa tuig antes sini. Sang 2019, naglab-ot sa ₱569.1 bilyon ang pribadong pamuhunan diri.

Sa gahum sang Republic Act 11262, labi pa nga ginbukas sang rehimeng Duterte ang turismo sa dumuluong pamuhunan. Naghatag ang Tourism Infrastructure and Enterprise Zone Authority (TIEZA) sang sarisari nga insentiba para sa mga tourism enterprise zone (TEZ o sona sang mga empresang pangturismo).

Lakip diri ang indi pagbayad sang buhis sang anum tubtob 12 tuig, libre nga buhis sa mga igasulod nga dumuluong nga kapital, kagamitan kag serbisyo, anum ka tuig nga pagpanubo sang buhis sa mga pagkaputo, kag iban pang benepisyo. Luwas diri mahimo nga arkilahan ang erya sang tubtob 75 tuig.

Amo man ang ginatanyag sang TIEZA sa di magnubo sa 12 prayoridad nga TEZ sa siyam nga prubinsya. Lakip ang mga ini sa 20 klaster sang tourism sa bilog nga pungsod nga target sang Department of Tourism nga makapatuhaw sang ₱3.9 trilyong kita sa pagtapos sang rehimen. Sa nasambit nga prayoridad nga mga TEZ, indi magnubo sa 2,000 ektarya ulumhan kag pangisdaan ang igasubasta sang TIEZA.

Sa bilog nga pungsod, pursigido ang rehimeng Duterte nga patituluhan ang mga duta nga daan na nga ginatalauma sang mga mangunguma para mas madali ibaligya kag makonsentrar sa kamot sang mga debeloper. Sang 2019, ginmandu ni Duterte sa Department of Agrarian Reform nga padasigon ang pagbaylo-gamit sang mga dutang agrikultural. Luwas sa mga proyektong pangturismo, malaparan ang pagbaligya sang mga duta para sa mga kapitaistang plantasyon, malaparan nga mina kag mga proyektong real estate.

Duta nga ulumhan sa Masbate, gin-agaw sa ngalan sang ekoturismo