Naila ang lungsod sa Bongabon sa Nueva Ecija isip Onion Capital of the Philippines tungod kay dinhi naggikan ang pinakadakung porsyento sa produktong sibuyas sa tibuok nasud. Ginatawag usab kini og Onion Basket of Asia. Apan ang ginailang pinakamaayo ug makugihong mag-uuma sa sibuyas kanunay minghoy tungod kay ang ilang gihaguan gipahimuslan lamang sa imperyalistang mga nasud ug kakunsabo niining lokal nga nagharing hut-ong.

Imperyalistang agribisnes sa produksyon sa sibuyas

Ginaila nga usa sa pinakakuti, pinakahago, ug pinakagasto mao ang pagtanum og sibuyas kumpara sa laing mga produktong pang-agrikultura. Matud sa pagtuon sa Pambansang Katipunan ng mga Magbubukid sa prubinsya, mikabat na sa ₱150,000-₱200,000 ang gasto sa produksyon sa sibuyas sa matag ektarya kada siklo sa pag-uma. Anaa sa 41% niini ang napadulong sa pagpalit og binhi, abono ug mga tambal. Napadulong usab ang 1/4 sa gasto sa pagpalit og abono.

Sukad niadtong rehimeng Marcos hangtud sa kasamtangan, palisiya na sa reaksyunaryong gubyerno ang paggamit sa mga pananum nga ginatawag og high yielding variety ug genetically modified organism nga tinuyong gieksperementuhan ug gimugnang kalas sa abono, tambal, ug uban pang teknolohiya nga kontrolado sa imperyalistang mga nasud.

Tungod sa walay lokal nga produksyon sa binhi, abono, pestisidyo sa Pilipinas, tanang mga kahimanan sa pagtanum og sibuyas ginaimport pa sa mga negosyante, ug ginabaligya sa mga mag-uuma sa hilabihan ka mahal nga presyo. Sa Nueva Ecija, pinakakaylap ang klase sa binhi nga hinimo sa kumpanyang US nga EastWest.

Ginareklamo sa mga mag-uuma ang walay hunong nga pagsaka sa presyo sa mga gamit sa uma, sama sa pagsaka sa presyo kada sako (50 kilo) sa abonong urea gikan ₱1,800 niadtong Oktubre 2021 hangtud ₱2,600 niadtong Disyembre 2021.

Luyo sa pagsaka sa presyo, mamatikdan usab ang pag-ubos sa kalidad ug kantidad sa mga sangkap sa pag-uma. Pananglitan, ang kanhing 500 gramo kada lata sa binhi, 400 gramo na lang. Dili na usab susama kanhi nga kayang moani og hangtud 200 ka burike (sakong pula sa sibuyas) sa matag kilo sa binhi, gamay na lang karon ang nakaani og kapin 100 ka burike. Mitumaw usab ang mga klase sa sakit sa sibuyas sama sa magun-ubong harabas (army worm o sapiring), usa ka klase sa ulod nga kayang dauton ang ekta-ektaryang umahan sa sibuyas sulod lamang sa usa ka gabii. Gituyo sa mga multinasyunal nga kumpanya nga pahuyangon ang kalidad sa binhi aron obligahon ang mga mag-uuma sa sibuyas nga mopalit sa mga tambal kontra sakit ug dangan.

Importasyon ug manipulasyon sa presyo

Kasagarang anaa sa ₱10-₱25 kada kilo lamang ang pagpalit sa sibuyas sa mga mag-uuma, ilabina sa ting-ani. Kini samtang mahal kaayo ang presyo sa sibuyas sa lokal nga merkado nga mokabat og ₱120-₱250 kada kilo.

Pinaagi sa iskemang stock buying (pakyawan), nahimong namanipula sa lokal nga mga komersyante ang presyo sa sibuyas. Ang lokal nga sibuyas nga ginapalit sa ubos nga presyo ginadan-ok sa mga bodegang sagad nga gipanag-iyahan usab sa mga negosyante. Kini aron mugnaon ang artipisyal nga kanihit ug aron hatagag rason ang importasyon sa sibuyas. Ang mga ginaimport nga sibuyas sa baratong kantidad ginakategoryang “reject” o ginalabay na sa ubang nasud. Ginatago usab kini sa mga bodega, ug ginabaligya lamang panahon sa anihan aron mapaubos ang presyo sa lokal nga sibuyas. Kung ubos na ang presyo sa lokal nga sibuyas tungod sa pagbaha sa imported nga sibuyas, subling pahimuslan sa mga komersyante ang higayon aron paliton sa labing ubos nga presyo ang lokal nga sibuyas, nga ginatago usab sa mga bodega ug subling ipagawas aron ibaligya sa panahon nga gamay na ang suplay ug taas na ang presyo.

Ang importasyon sa sibuyas ang pinakagrabeng nagguba sa panginabuhian sa mga mag-uuma sa sibuyas. Sa mga produktong pang-agrikultura nga ginaimport sa nasud niadtong 2020, pinakadaku ang bolyum sa sibuyas (40,585 metriko tonelada nga nagkantidad og ₱2.03 bilyon). Tungod niini, mikabat na sa 39% sa kinatibuk-ang suplay sa sibuyas sa nasud ang imported. Dili pa lakip dinhi ang mga sibuyas nga ginaismagol sa nasud.

Niadtong 2020, mihagba sa ₱8 kada kilo ang presyo sa sibuyas sa mga mag-uuma sa merkado tungod sa pagbaha sa imported nga sibuyas, nag-una gikan sa China, nga gitugutan mismo sa Department of Agriculture. Pagkalugi ug pagkalubong sa utang ang gibunga niini sa mga mag-uuma sa sibuyas. Plano sa rehimeng Duterte nga itodo pa ang importasyon sa sibuyas, pinaagi sa pagtangtang sa 75% taripa sa pag-import sa 1,718 klase sa sibuyas. Subay kini sa Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP), usa ka kasabutan sa mga nasud sa Asia nga nagduso sa liberalisasyon sa sektor sa agrikultura.

(Kini nga artikulo kinutlo sa Pulang Silangan, rebolusyonaryong mantalaan sa Silangan Gitnang Luzon.)