ni Delilah Mirabal Dili kinahanglan og bagyo aron matukod ang munisipyo

Kini nga artikulo adunay hubad sa English

Bukid sa Compostela Valley—“Unsaon pagtukod ang gobyerno sa katawhan sa ang-ang munisipyo? Kinahanglan siguro mahitabo ang usa ka bagyo nga sama ka kusog ni Pablo!”

Kini ang pasiaw nga nadungog panahon sa pagtukod sa Komiteng Rebolusyonaryo sa Munisipyo (KRM) sa magkakanit nga mga konsolidadong baryo sa bukid sa Comval—pulos mga biktima sa bagyong Pablo. Ug tuod man, samtang adunay nahatag nga maayong kondisyon ang bagyo aron mapamatud-an sa masa ang ilang lig-ong panaghiusa sa pag-atubang sa mga hagit sa katalagman, mas lalom ug mas istorikal ang basehan sa kampanya sa Partido sa pagtukod sa lokal nga organo sa pampulitikang gahum sa katawhan.

“Kadugay na natong nagpadagan sa atong mga komunidad. Panahon na gyud aron matukod nato ang atong gubyerno,” sulti ni Tay Biyong, ang tsirman sa hingpit nga organisasyong masa sa mga mag-uuma.

“Breyktru. Kanang maningkamot mahimo ang wa pa sukad nahimo aron mahimong sumbanan ug kakuhaan og pagtulun-an,” tubag usab sa kalihim sa seksyon.

“Kinahanglan lang nato irebyu ang mga prinsipyo sa OPGK, ang Giya sa Pagtukod sa Demokratikong Gobyerno sa Katawhan ug uban pang mahinungdanong giya ug maningkamot mokat-on ug mo-trobolsyut sa proseso.”

Nahimo gyud nga breyktru para sa mga yunit sa Partido ug Hukbo ang pagtukod sa KRM. Gipalihok sa maong kampanya ang mga kadre ug aktibis-tang masa sulod sa daan nang nagtunhay nga Sub-seksyon, ang yunit sa Subregional Urban, ang bag-ohay pang gitukod nga Subregional Peasant Bureau ug ang bertikal nga yunit sa Hukbo nga Subregional Guerilla Unit. Milangkob ang kampanya sa 12 ka magkakanit nga istandard nga baryo nga may kapin kun kulang 12,000 ka mga molupyo.

Solidong Pag-organisa, Produksyon ug Pagpalig-on sa Milisya isip Haligi sa Kampanya

Una sa tanan, kinahanglan palig-unon ang mga lokal nga komiteng rebolusyonaryo sa baryo (KRB) ug mga organisasyong masa diin magsumikad ang gahum sa atong gobyerno. Tu-ngod dugay nang base ug wala sukad nabungkag sa kaaway, nahimong paspas ang paghiusa sa masa ug pormal nga pagbarog sa matag KRB ug mga hingpit nga organisasyong masa. Sulod sa 4 ka bulan, nadugangan ang duha ka nagtunhay nga KRB og 4 pa ka bag-o.

“Sa suma, naa na tay unom ka KRB, tulo ka ang-ang HOM, ug 2 ka ang-ang KTO nga mga baryo. Kinahanglan i-programa sa KRM ang pagpalig-on sa mga natukod nga KRB ug ang pagpalambo sa ubang mga baryo aron mapasaka usab sila pagka-KRB,” pagtibuok ni Tay Biyong pagsugod sa kampanya.

“Atong balikon ang basehan sa atong kampanya: anaa ang tanan rekisitos sa pagtukod sa munisipyo. Naa ang lig-ong ubod sa Partidistang mga kadre sa masa; magkakanit kini nga mga base nga sukad wala gyud naguba sa kaaway; liboan kung magpalihok sa mga kalihokang masa; wala’y putol nga tigpatumaw og mga kadre ug pulang manggugubat sulod sa Partido ug Hukbo. Ato pa gyud subling nasulayan ilang militante ug rebolusyonaryong diwa panahon ug human sa bagyo. Unsa pa man ang bug-at nga hinungdan nganong dugayon nato ang pagtukod sa ilang gobyerno?”

“Mao pud,” tubag sa kauban. “Kita man diay ang nangulahi… konserbatibo.” Tango-tango ang mga ulo sa palibot.

Ang KRM kinahanglang adunay programa sa pagtubag sa batakang panginahanglan sa pagkaon sa iyang langkob nga mga baryo. “produksyon ug dugang pang produksyon!” sulti ni Tay Tonying, sabay tudlo sa nagatumaw nga pugas-mais sa dakung daruhan nga giwasiwas niadto sa bagyong Pablo.

Human sa bagyo, naningkamot ang mga masa ug kauban nga ibalik ang ilang mga uma samtang nangalap ang Partido og mga gamit panguma, binhi ug subsidyo sa pagkaon. Napulo ka bulan ang milabay, pito sa mga baryo ang nakaabli og komunal ug indibidwal nga uma sa mais ug humay nga kapin 150 ektarya ang kinatibuk-ang gilapdon. Usa niining baryo aduna nay komunal nga gulayan nga ginakonsumo sa masa ug ang sobra ginabaligya sa duol nga sentro. Ang usa usab ka baryo miabli og hapit 50 ka ektarya nga humayan.

Ang maong kolektibong produksyon gigiyahan sa usa ka kumperensya nga gipahigayon sa mga kauban paghuman sa bagyo. Nahiusahan usab sa maong kumperensya ang paglikay sa paggamit og mga komersyal nga hilo sama sa kemikal nga pestisidyo ug abono. Aron makontrol gihapon ang peste, nag-treyning ang mga masa sa pagmugna og organikong pestisidyo nga pulos mga dahon, sagbot ug gamot lang ang gamit.

Lima ka baryo usab ang aduna nay kaugalingong nursery sa mga kahoy alang sa rainforestation. Sa pagkakaron, aduna na kini kapin libo ka mga seedling sa fruit trees ug mga durable nga kahoy. Nakatanom na usab ang ubang baryo og mga kawayan ug uban pang mga kahoy.

Para sa mga Hukbo, pagtulun-an usab ang kaugalingong paningkamot sa produksyon. Sobra duha ka ektarya nga maisan sa usa ka baryo ug sobra usa ka ektarya sa pikas baryo ang ilang natamnan og mais niadtong Hunyo ug Hulyo.

“Dili nato kalimtan ang mga natukod balik nga mga eskwelahan, mga water system, manukan, fishpond ug uban pang serbisyo sulod sa base,” dugang ni Kas Mon, kagawad sa subregional urban.

Aron makumpleto ang sangkap sa pagtukod sa munisipyo, pormal usab nga gipabarog ang pang-munispyong ang-ang sa milisyang bayan. Ingon ni Kas Bong, “Aduna na tay lig-ong kusog aron mapaneguro nga mapa-asdang ang gerilyang pakiggubat sa masa. Tu-ngod munisipyo ang langkob, mas koordinado kini ug mas daku ang katakus sa paglunsad og mga banat sa kaaway.”

Sa kasamtangan, gidak-ong batal-yon na ang milisya kinsa ang mga nag-unang mga kadre nakatambong na og Batakang Kursong Pulitko-Militar, naka-treyning sa Ordnans ug Medikal. Pipila usab sa mga milisya aduna nay direktang kasinatiang pang-kombat sa mga taktikal nga opensiba ug aktibong naga-tour-of-duty sa mga yunit sa Hukbo sa dugay’ng panahon.

‘Human na… apan wa pa diay.’

Pormal nga gitukod ang KRM sa usa ka kumperensya nga gitambongan sa mga representante sa Partido, mga Municipal-HOM, mga KRB, mga baryo nga ang-ang HOM ug KTO ug MBMC.

Sa maong kumperensya, gipili sa mga masa ang tsirman, bise-tsirman ug Konseho sa Munisipyo. Gituboy usa mga pinili nga opisyal ang mokomposar sa matag Komite sa Organisasyon, Edukasyon, Ekonomiya, Kahimsog ug Depensa.

Naglatid ang KRM og kinatibuk-ang plano ug programa alang sa matag Komite ug mga pasiunang palisiya.

“Ingon ato ra diay, Kas? Murag mas kapoy pa man ang preparasyon ug pagkumpleto sa rekisitos kaysa sa mismong mga adlaw sa pagtukod,” obserbasyon ni Nay Ida human sa kumperensya.

Apan sayod ang mga kauban ug masa nga labawng kumplikado ang mosunod nga mga bulan ug katuigan sa KRM nga mao ang pagpaneguro sa hapsay nga pagpadagan sa gubyerno sa katawhan.

“Kuti nga bahin ang pagbansay sa mga aktibistang masa nato aron duma-lahon ang munisipyo ug ang hinay-hinay nga pag-turn-over kanila sa mga nag-unang tahas labaw pa nga aduna usahay tendensiya nga mosalig pa sa Partido ug Hukbo.”

“Murag human na,” nagkatawang sulti ni Tay Biyong, “apan wa pa diay.”

Pagtibuok sa pagtulun-an subay sa prinsipyo

Sa han-ay sa mga nangulong kadre, daghang mga kahuyangan ug limitasyon ang napatigbabawan sa kampanya. Matud ni Kas Lot, platun kumander sa yunit sa hukbo, iyang nakat-onan pagbalanse ang saktong mga basehan sa solidong pag-organisa.

“Niadto, grabe ka de-numero ang pagsabot sa inang-ang nga pag-organisa. Bisan abante na ang masa ug mopaigo na sa igong basehan unta ang pagtukod og mas taas nga ang-ang sa organisasyon, ipamugos gyud nato ang pagsugod sa uno ug dinugay nga pagpasaka sa ila ngadto sa mosunod nga mga ang-ang.”

Sa kinatibuk-an, napamatud-an sa kampanya nga kung aduna tay komprehensibong plano sa gimbuhatong masa, kaya natong patigbabawan ang lama sa konserbatismo ug palihukon ang liboan ka masa sa daghang baryo.

Kun atong ilhon nga hugot nga kamandoan ang programa sa Partido nga kumpletuhon ang mga rekisitos aron motikang ngadto sa Estratehikong Pagkapatas, mogawas ang atong pagka-mamugnaon ug determinasyon. Napakita kini sa gatusan ka membro sa Partido, liboan ka organisadong masa ug Pulang Hukbo dihang gitukod nato ang KRM.

Busa, unsaon pagtukod ang gobyerno sa katawhan sa ang-ang munisipyo? Itak-ang sa usa ka kaldero ang nagdilaab nga panaghiusa sa masa, pun-on sa tulo ka sangkap sa gubat sa katawhan, sugnoran sa mamugnaong kadasig sa Hukbo ug lugay-lugayon sa inisyatiba sa Partido kung kanus-a gikinahanglan.

“Ug dili gyud kinahanglan og kusog nga bagyo aron matukod ang atong munisipyo,” nagkatawang ingon ni Nay Ida.

___
Unang gimantala sa Pasa Bilis! Marso 2014 nga isyu
(Pasa Bilis! Ispesyal nga Isyu, Disyembre 4, 2022)

Dili kinahanglan og bagyo aron matukod ang munisipyo