Tugon ni Patnubay de Guia Bakit krimen sa digma ang paglapastangan sa mga labi (desecration of remains)?

 
Babala: Naglalaman ng maseselan at grapikong detalye tungkol sa mga labi ng ilang biktima ng pasismo at terorismo ng estado.

Halang ang bituka ng AFP-PNP at reaksyunaryong estado sa makahayop na pagtrato sa mga labi ng mga rebolusyonaryong martir at mga sibilyang biktima ng pasismo at terorismo. Labis na pasakit ito sa mga kaanak ng mga nasawi na naghahangad lamang na mapayapang makapagluksa at makapagpaalam sa kanilang mahal sa buhay. Kabilang ang kalapastanganang ito sa pasista at mersenaryong indoktrinasyon ng imperyalismong US sa AFP-PNP.

Ayon sa Comprehensive Agreement on Respect for Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL), ang paglapastangan sa mga labi o desecration of remains ay hindi paggalang sa labi ng mga namatay sa proseso ng armadong labanan o habang nakabilanggo, at hindi pagtupad sa tungkuling kaagad na ibigay ang mga labi ng namatay sa kanilang pamilya o bigyan sila ng disenteng libing. Isinasaad sa International Humanitarian Law (IHL) Rule 113 at Additional Protocol II ng Geneva Conventions na bawat partido sa tunggalian ay dapat gawin ang lahat ng makakaya upang iwasang mabulok ang mga bangkay. Ipinagbabawal din ang pagkuha ng litrato sa mga labi at pagpapakalat ng mga ito, ayon sa Geneva Conventions.

Tahasang nilalabag ng AFP-PNP ang lahat ng nabanggit. Makikita ito sa iba’t ibang paraan:
(1) pagbandila sa mga labi na parang tropeyo;
(2) pagtatago sa labi para pagtakpan ang kanilang karumaldumal na krimen; at
(3) pambababoy sa mga labi.
Walang pagtatangi ang AFP-PNP sa magiging biktima nito, armado man o sibilyan. Mas madalas na pagkatapos patayin ay pagpipyestahan pa ng mga gahaman at iiwang nakabilad sa araw o nakalubog sa tubigan ang labi dahilan para mabilis na maagnas. Kukuhanan pa ito ng litrato at ipagkakalat ng mga pasista sa social media. Kapag nakita na ng kamag-anak ang labi, madalas ay hindi rin inayos ang itsura at hinahayaang basag o depormado ang mukha at ulo. May kasong naka-packing tape pa ang ilang bahagi ng kamay, braso at paa na mga marka ng tortyur.

Sa unang paraan ng paglapastangan, tampok ang kaso ng pagtatanim ng mga baril sa katawan ng mga pinaslang na sibilyan para palabasing kasapi sila ng Bagong Hukbong Bayan (BHB). Pinakahuli itong ginawa kina Pretty Sheine Anacta at Rose Jane Agda sa Batangas noong Disyembre 2023; Maximino Digno sa Batangas at isang menor de edad sa Mindoro noong Hulyo 2022. Kasuklam-suklam din ang pagkakalat nila sa larawan ng mga labi ng mga martir na BHB sa social media at mga polyeto. Bahagi ito ng saywar ng AFP-PNP upang takutin ang mamamayan at rebolusyonaryong pwersa.

Sa pagtatago ng labi, matatandaan ang mga kaso nina Romy “Ka Bfar” Candor at Emenirito “Ka Warly” Pinza (Enero 2020); Jay-ar “Ka Sander” Mercado (Enero 2020); at Dioscoro “Ka Termo” Cello, Alex “Ka Omar” Perdeguerra at Rey “Ka Danny” Masinas (Agosto 2020). Kapal-mukhang itinatanggi ng AFP-PNP na may kinalaman sila sa pagkamatay at pagkawala ng mga labi ngunit sa huli, malalantad na sila ang utak sa karumaldumal na pagpaslang. Gayundin, may mga labing tinatatakan ng ibang identidad sa layuning pagkakitaan o kubrahin ang patong sa ulo sa mga “kadre” ng PKP-BHB.

Matingkad naman ang mga kaso ng pambababoy sa mga labi nina Noel “Ka Cely/Bai” Levanta (Marso 2020), Fernando “Ka Eleven” Anda, Jr. (Oktubre 2021); at ang Balayan 7 na sina Leonardo “Ka Mendel” Manahan, Ma. Jetruth “Ka Astra” Julongbayan, Allyssa “Ka Ilaya” Lemoncito, Joy “Ka Kyrie” Mercado, Precious Alyssa “Ka Komi” Anacta at dalawang sibilyang sina Pretty Sheine at Rose Jane (Disyembre 2023). May palatandaan ng pangmomolestya si Rose Jane nang makita ang labi nito na nakababa ang pantalon.

Hindi pa nasapatan, malisyosong ipinagkakait ang mga labi sa mga kapamilya. Pinapadaan ng AFP-PNP ang pamilya ng mga nasawi sa butas ng karayom bago maiuwi ang kanilang mahal sa buhay. Patung-patong ang mga ‘di makatwirang rekisitos na hinihingi ng awtoridad. Kailangan pang hanapin at sugsugin kung saang punerarya dinala ang mga labi, minsa’y matatagpuan na sa mga sementeryo at inilibing nang walang pangalan. Bantay-sarado rin ng mga militar ang mga punerarya upang maipagkait ang mga labi, gaya ng nangyari sa kaso nina Jethro Isaac “Ka Pascual” Ferrer at Peter “Ka Rochie” Rivera nito lamang Nobyembre 2023.

Pinagbabantaan din ng AFP-PNP ang mga pamilyang nais magpa-autopsy sa labi ng mga kaanak upang malaman ang katotohanan sa kanilang pagkamatay. Pinipilit ang mga pamilya na pumirma sa papel na nagsasabing hindi ipao-autopsy ang labi. Kung pahihintulutan man ang pagpapa-autopsy, inoobliga ang mga kapamilya na sa mga pasilidad ng AFP-PNP ito isagawa.

Inaabot ng linggo hanggang ilang buwan ang paghahanap ng mga kaanak sa labi ng kanilang kapamilya, ngunit hindi pa rito natatapos ang kanilang kalbaryo. Hanggang sa paglilibing ay nakasunod ang mga pasista, minamanmanan at iniintimida ang mga mahal sa buhay ng martir. Iinterogahin nang paulit-ulit ang pamilya kung alam ba nila ang ginagawa ng kanilang kaanak. Samu’t sari ang pakana ng AFP-PNP ng pananakot sa mga pamilya upang hindi lumaban at magsampa ng kaso.

Kulang ang mga salita upang ilarawan ang kahayupang ginagawa ng AFP-PNP sa labi ng mga biktima at kanilang kapamilya. Bukod sa paglabag sa IHL at alituntunin sa digma, niyuyurakan din nito ang kultura ng pamilyang Pilipino. Mahalagang tradisyon sa bansa ang pagbuburol sa pumanaw na mahal sa buhay upang makasama ito sa huling pagkakataon at ihatid sa huling hantungan. Dahil dito, malaking kawalan ng respeto sa dignidad ng tao ang paglapastangan sa mga labi.

Ang bangis at brutalidad ng AFP-PNP at ng estado mismo ay upang sindakin at paralisahin sa takot ang mamamayan at pigilan ang sinumang mangangahas na lumaban sa pang-aapi at pagsasamantala. Subalit napatunayan sa kasaysayan na lalo lamang nilang ginagatungan ang umaalimpuyong galit ng mamamayan laban sa pasistang estado.

Marapat lamang na panagutin ng nagkakaisang hanay ng masang api ang kriminal na AFP-PNP sa mga atrosidad nito sa bayan. Dapat na tulungan ng mga makabayang abogado at lingkod bayan ang mga pamilya ng mga biktima ng pasismo at terorismo ng estado. Makakaasa ang mamamayan sa rebolusyonaryong kilusan para gawaran ng rebolusyonaryong hustisya ang mga salarin sa tamang ng panahon.

Hamon sa mamamayan na ibaling ang pagdadalamhati sa rebolusyonaryong katapangan, pulutin ang armas ng mga martir, at ituloy ang kanilang naiwang laban.###

Bakit krimen sa digma ang paglapastangan sa mga labi (desecration of remains)?