Nasurok maysa a tawen ti napalabas manipud idi maideklara ti state of emergency iti intero a pagilian gapu iti Covid. Adu a daras nga immutang ti gobyerno ti dadakkel a pondo para iti panangsango iti pandemya. Us-usaren payen dagiti pulitiko ti panagiwaras ti bakuna kas panagsagana para iti Eleksyon 2022. Ngem uman-anay ken umannatop kadi dagiti addang ti turay ni Duterte tapno solbaren ti krisis nga intunda ti nasao a pandemya?

Segun kadagiti nakaistorya a mannalon iti Montanyosa, makurangan da kadagiti pamuspusan ti gobyerno iti panangpaksyat ti Covid ken panangtulong kadagiti umili tapno makalung-aw iti krisis. Nayon da pay, kimmaro ti sigud a narigat a kasasaad da manipud idi naipatungpal dagiti lockdown ken dadduma pay a pananglimitar iti mobilidad dagiti umili. Pangmaysa nga aldaw laeng ti relief a 5 kilos a bagas ken innem a de lata manipud iti gobyerno. Naminsan da laeng a nakaawat ti P5500 a SAP, nakissayan pay iti dadduma ken saan amin ket naikkan. Kurang daytoy a panggatang ti makan ken agas.

Ni Baby, 34, naasawaan ken addaan ti lima nga annak, ket makitaltalon laeng. Dua a daras da a nakaapit ti pagay iti napalabas a tawen ngem immanay laeng a pang-konsumo da daytoy gapu ta nabagyo ken napeste ti dadduma a mula da. Sakbay ti lockdown, nawaya a makilablabbo ni lakay na tapno maaddaan da ti nayon a panggastos iti inaldaw-aldaw. Ngem gapu ta nagserra dagiti babassit a negosyo a pangturista a pakipordia-an, nakissayan ti pangkabiagan ti pamilya. Naiduron ti dua nga annak na nga agsardeng iti panag-eskwela tapno agtrabaho ken tumulong iti talon.

Ni Delfa, 29, ken ni lakay na ket maproblemaan nu kasano da a bayadan ti nautang da para iti panagmula ti nateng. Manipud idi naipatungpal dagiti lockdown, nagtalinaed a nababa ti presyo dagiti nateng ngem saan met a bimmaba ti presyo dagiti mausar iti panag-garden, kasta met a saan da a makalako gapu kadagiti restriksyon. Saan nga umanay ti P4500 nga ayuda ti gobyerno tapno bayadan dagiti nagtutuon nga utang da.

Magudgundua ti oras ni Sandy, 32, iti panagtrabaho iti talon ken panagisuro iti modules kadagiti annak na. Palalo ti bannog na iti inaldaw iti panagtrabaho iti kamaisan ken kapagayan, iti uneg ti balay ken panangisuro kadagiti annak. Marigatan a mangtarabay kadagiti annak a mangsungbat kadagiti modules da nangruna ta saan isuna a nakadanon iti high school.

Nailian a panangidadanes, pinakaro ti militarista a lockdown

Ginundawayan ni Duterte ti pandemya tapno pairuten ti tengngel ti gobyerno iti ansestral a daga iti Montanyosa. Tuluy-tuloy ti panangpasardeng na kadagiti babassit a minasan, panangtiliw kadagiti babassit a ragadero, panangiparit iti panag-uma ken panagrebba ti baro a talon, ken panangideklara kas protected area dagiti komunal a daga ti umili a paggapuan ti nayon a taraon.

Kagiddan na dagitoy ti nakaro a militarisasyon iti probinsya. Saan a mapugpugsat ti isaysayangkat ti AFP-PNP nga operasyon a kombat, intel, ken saywar. Karaman ditoy dagiti panangipatakder da ti baro a kampo ken detatsment, ken panagnaed iti uneg dagiti baryo iti nasurok maysan a tawen. Segun kenni Leila, parigat daytoy kaniada a pamilya ken kakailian ta malimitaran ti mobilidad da iti panagtalon, panag-anup ken panagkalap gapu iti pananglipit dagiti reaksyunaryo a tropa iti tunggal rumuar da iti baryo.

Imbes a tulungan ti gubyerno a makalung-aw ti umili, nayon a rigat ken buteng ti impaay na.

Agraryo a rebolusyon ti solusyon!

Iti pangmabayagan, nadur-as nga agrikultura ken nailian nga industrialisasyon ti istable a pangkabiagan. Naamiris daytoy ni Calla idi nangrugi dagiti lockdown. Isuna ket mannalon a gapu iti rigat iti panagtalon ket napan iti Manila tapno agbirok kuma ti naan-anay a pangkabiagan. Ngem idi nagserra ti pagtatrabahoan na a pabrika, inkagumaan na ti agsubli iti ili ta segun kaniana ket matay isuna iti bisin sadiay ta nangina unay dagiti magagatang.

Adu a Calla ti nagsubli iti panagtalon iti panawen ti pandemya tapnu agpartuat ti makan. Dagiti nakasanggir iti turismo, naglayasan idiay syudad, napaawid nga OFW ken kontraktwal ket nagsusubli iti ili. Ammo da nga nu saan da nga agtalon, mabisinan da ken ti umili a Pilipino, karkaro a bumaba ti resistensya, ken nalaklaka a maakaran ti sakit.

Ngem saan nga umanay ti panagsubli iti agrikultura tapno solbaren ti krisis iti ekonomya a pinakaro ti palpak a militarista a panangsango ti Duterte a turay. Malaksid iti panagmula kadagiti nasusustansya a makan a makatulong iti salun-at, masapul nga ilaban dagiti mannalon ti karbengan da iti daga ken makaanay a pangkabiagan, industrialisasyon iti lokalidad, ken serbisyo a pangkagimongan.

> Irupir ti suporta ken subsidyo iti produksyon, irigasyon, umannatup nga impraistruktura ken teknolohiya, nainkalintegan a presyo dagiti produkto, poonan para iti ramit ken produksyon, panagpalawa ken rehabilitasyon kadagiti madadael a paypayaw.

> Irupir ti nayon a pagbiagan babaen ti panagitakder kadagiti industriya iti lokalidad a mangproseso kadagiti lokal a produkto ken pagkasapulan.

> Irupir ti libre nga edukasyon iti amin a tukad para iti amin, libre a serbisyo pangsalun- at, naan-anay a relip ken rehabilitasyon, ken dadduma pay nga impraistruktura ken programa.

Tapno natibtibker a mailaban ken naan-anayas a maipatungpal daytoy, masapul nga agkaykaysa ti amin a babbai iti Montanyosa a buklen ti MAKIBAKA-CPDF, rebolusyonaryo nga organisasyon dagiti babbai, iti baryo inggana iti nangatngato a tukad. Nayon na, masapul a makitinnulong iti dadduma pay a rebolusyonaryo nga organisasyon ken sumuporta iti armado a dangadang tapnu malabanan ti kinaranggas dagiti agar-ari a dasig ken turay. Iti kasta, magun-od ti nailian a demokrasya ken bukod a pangngeddeng. ###