Makatawenen ti covid-19 a pandemya ken lockdown a sapsaparen ti intero nga umili a pakairamanan tayo ditoy Ilocos. Agdindinnamag iti intero a lubong a ti pagilian a Pilipinas laeng ti nangipatungpal iti kabayagan a lockdown ngem isu met laeng ti kaaduan ti kaso iti Covid-19 a dimmanonen iti nasurok 600,000 nu idilig kadagiti kakaarruba daytoy iti SouthEast Asia! Ti dakes na, awan wenno namingsan laeng a nakaawat iti relief packs dagiti kaaduan nga umili ken uray ti cash relief ket namingsan laeng a naiwaras nupay ti deklarasyon ni Duterte ken ti Inter-Agency National Task Force na ket namindua da a nagwaras.

Agdindinnamag pay a ti makagapu iti nadakamat iti ngato ket ti kina-inutil ti gobyerno a nangtrato iti nasao a pandemya. Disyembre 2019 a nagdinnamag ti panagwaras daytoy a klase ti sakit idiay Wuhan, China ken Enero 2020 ket nagrikepen dagiti adun a pagilian kadagiti sumrek iti pagilian da nangruna dagiti aggapu iti China. Ngem ni Duterte ket linaklaka na laeng daytoy a sakit, inwaragawag na ketdi a silulukat latta ti Pilipinas kadagiti turista aglalo dagiti aggapu iti China!

Ngem saan a mailimed nga addan iti Pilipinas dagiti nakaptan iti karkarna a sakit ken umad-adu ti kaso daytoy kadagiti agpa-ospital; sa la naiduron ni Duterte a saan na a basta laeng nga iyaw-awan ti baro a klase ti sakit a napartak nga agwarwarasen iti dadduma pay a pagilian. Ngem ti pinamuspusan ti rehimen Duterte ket bigla a LOCKDOWN iti intero a pagilian a nu sadino ket inmandar da iti amin a tattao nga agtalinaed iti balbalay ken isardeng ti aniaman a trabaho malaksid ti trabaho iti ospital. Awan ti naiyulog a tarabay para iti panagsagana, kasla robot a masapul nga agtungpal dagiti umili iti dayta met laeng a kanito.

Ti dakes na manen, dagus a minandaran ni Duterte ti militar a serken da ti amin a barangay tapno isuda ti mang-implementar iti mandar na. Nagrigaten a lagipen dagiti nakakaskas-ang a nagbalin a kaskasasaad ti umili kadagitoy a panawen aglalo dagiti marigrigat nga awan ti sabali a panggep da iti panagruar iti balay nu saan nga iti panagbirok iti pangkabiagan. Iti ababa a sarita, de facto a martial law ti kasasaad. Ken gapu ditoy, adu ti nabisinan, natiliw ken naibalud, naawanan iti trabaho, pimmusay, na-depressed ken dadduma pay a mainaig iti daytoy a sitwasyon.

Napigsa ti panawagan idi nga isayangkat ti mass testing partikular kadagiti lugar nga adda ti apektado iti Covid-19 kasta met a mangtudo kadagiti pasilidad a pagbalinen a quarantine stations; ngem ti sungbat da ket balik probinsya a programa nga isu ketdin ti makagapu iti panagwaras ti sakit kadagiti probinsya a nagawidan dagiti tattao a pinalubosan ti gobyerno nga agawid a saan a dimmalan iti umno a testing para iti sakit ken quarantina nu nagpositibo. Dakkel ti budget ti balik probinsya a programa ngem saan nga usto a nausar. Daytoy ti pakakitaan ti kinakurap ti gobyerno.

Agdindinnamag manen a dagiti adda iti nangangato a turay kas ni PNP Chief of staff Debold Sinas ken Presidential Spokesperson Harry Roque nga isuda ti manglablabsing iti protocol a bawal ti mass gathering ngem saan da met a matiliw ken maibalud. Itay lang kanikadua nga aldaw ket nagdindinnamag manen ti panangsalungasing ni Debold Sinas iti protocol maipapan kadagiti nagpa-covid test a maur-uray pay ti resulta na idi napan idiay Calapan, Mindoro idi March 11.

Kasta met lang ti ar-aramiden dagiti tropa ti militar kadagiti barbarangay. Paritan da dagiti umili a rumuar iti balbalay ngem isuda ket kankanayon nga agbalay-balay tapno mapanda allukuyen dagiti masa nga ag-surrender gapu kano ta sumupsuporta da iti NPA wenno saan a kayat ni Duterte ti organisasyon da. Inayon da pay a nu saan da a tumungpal ket adda madi a mapasamak kadakuada. Imbes nga agited da ti regular nga ayuda dagiti umili, ti pammutbuteng ken panangpangta iti biag ti tatrabahoen dagitoy a mangkunkuna a mangipaay iti kappia.

Pakakitaan a ti rehimen ni Duterte ket mas iprayprayoridad na ti counter-insurgency program na nu ti nalaing koma a panang-adal ken epektibo a pamay-an iti panangrisot iti pandemya. Inggana itatta, awan pay ti dimmur-asan ti rehimen iti panangtratar na iti nasao a sakit. Iti daytoy a bulan ti Marso laengen ket dumandanon iti nasurok 1,000 inggana 5,000 ti inaldaw a bilang ti baro a kaso ti covid.

Saan a nakaskasdaaw a prayoridad ti rehimen ti panangrebbek na iti CPP-NPA-NDF. Kadakkelan iti pondo ti gobyerno ket naialokar iti AFP-PNP. Dakkel ti insentibo nga aw-awaten dagiti tropa kadagiti military operations da isunga agarup linawas inggana makabulan ti panangsawsawar da kadagiti lugar a suspetsa da nga addaan presensya ti NPA. Sabali pay ti dakkel nga insentibo a maala da nu adda napapatay, natiliw ken napasurrender da nga NPA. Sabali manen ti gungona da nu adda masarakan da a kampo ken imbakan ti NPA. Saan da pay a mapnek, iraman da dagiti umili a butbutngen ken allilawen tapno ag-surrender da kas NPA. Ti dakes na, ti ikari da a cash assistance a dumanon iti P50,000 para kadagiti masa a napasurender da ket agpatingga laeng iti sao. Segun kadagiti masa ket awan ti naawat da, uray dagiti nagpammarang nga adda natiliw kadakuada nga armas. Nakalawlawag a ti pondo ti militar ket dakkel a paggapgapuan ti pagkurkurakotan dagiti nakapauneg ditoy.

Mainayon iti nagulib a panggep ti military operations ken pagkurakutan ti AFP-PNP ket ti illegal a redtagging, surveillance, arrests, ken extra judicial killings kadagiti umili a kritiko iti gobyerno ken ti interes da laeng ket ti panagraira ti pudpudno a demokrasya, hustisya ken kappia iti pagilian. Us-usarenda ti tanim-droga, tanim-ebidensya ken ti “nanlaban” nga istorya tapno ikalintegan ti basta laeng panangkettel da iti biag. Imbes a risuten dagiti arungaing ti umili, militar ti solusyon da a dumanon iti pananglabsing iti due process of law. Nalatak a ginundawayan ni Duterte ti pandemya lockdown tapno ad-adda nga isaknap na iti terorismo ken pasismo iti umili ken kas panangtungpal na ti inkari na kadagiti imperyalista nga amo na a parmeken na ti insurhensya sakbay a malpas ti termino na inton June 2022. Saan a malipatan ti umili, naimulditen iti pakasaritaan iti lubong ti saan nga episyente a panangtratar ni Duterte iti covid-19 pandemya ken ti nadara ken awan panangbigbig na iti karbengan tao a panangrisrisut na iti droga ken insurhensya.

Kakadua a mannalon ken mangngalap, saan tayo met laeng a nailisi kadagiti natural a didigra a tinawen a sumangbay kadatayo kas ti bagyo ken tikag agraman ti saan a naimpanawen a panagtudo na idi Enero a nangperdi iti adu a mulmula a tabako ken mais. Ti dakes na, uray dagiti taraken tayo a babbaboy ket naapektaran iti peste nga ASF. Imbes nga ayuda ket utang ti indiaya ti kurakot a gobyerno kadatayo. Adda man ti ayuda para kadagiti napeste a babbaboy, saan na a naisubli ti nausar tayo a kapital ken saan amin a napeste ket nabayadan nupay naireport iti maseknan nga ahensya. Saan laeng a triple ti rigat a masapsaparan tayo nu di ket mamin-adu a triple!

Wen, sangsangoen tayo iti nadumaduma ken adu a rigat; ngem malaslasatan tayo dagitoy gapu iti kinakired iti panunot ken napinget a panagtignay para iti nainkalintegan ken padapada a karbengan, hustisya ken kappia. Mapampaneknekan laeng babaen kadagiti kapkapadasan tayo iti pagsasao a ti umili ti mangar-aramid iti pakasaritaan ti lubong. Ngarud, napnuan namnama nga ituloy tayo ti laban!

Agbiag ti lumablaban nga Umili!
Gun-oden ti pudno a reporma iti daga!
Gun-oden ti maiparbeng ken disente a pangkabiagan!
Patakyasen ti terorista ken pasista a rehimen US-Duterte!