Translation/s: English

Kahapon ang mga pigado nga mga residente sang barangay San Roque sa Quezon City naggua sa dalanon apresar sang ëstay at homeí nga pagsulundan kag sang katalagman sang COVID-19. Ang rason? Amo ang katalagman sang gutom nga mas gilayon kag mas malala sangsa virus bangod indi nila malikawan kag mapanaguan.

Sa husto nga distansya, bitbit nila ang mga plakard kag nagpanawagan sang ila demanda ñ ang gilayon nga ayuda halin sa gobyerno nga dapat madugay na nga nahatag sa ila pero wala gid napatupa. Madasig ang sabat sang reaksyunaryong gobyerno ñ gindakop sila sang pulis, may ginkulata pa kag ginbilanggo. Ang nagdakop nga mga pulis indi magpamati sa rason sang mga residente kag ginpasakaan pa sang panumbungon bisan pa nga nag-apelar na sa ila si Quezon City Mayor Joy Belmonte nga hilwayon ang mga pumuluyo.

Sini lang nga aga, ang mga mamumugon, kontraktwal, drayber, mangunguma kag urban poor nga mga sektor sa Iloilo nagtipon sa opisina sang DSWD sa Iloilo City agod ipabutyag ang ila mga hibubun-ot. Ang ginpangako nga gilayon nga ayuda sinimana na nga wala magtupa. Dugangan pa sang imposible nga deadline para sa pagsumiter sang lista sang mga imol sa sulod sang 3 lang ka adlaw.

Ini nga mga hitabo sa QC kag Iloilo City makitid lang nga bersyon sang nagalapad kag nagasingki nga diskontento, disgusto, kahadlok kag matuod-tuod nga gutom nga ginabatyag sang milyon-milyon nga Pilipino subong. Pero ano ang sabat sang tiraniko nga Duterte sa ining miserable nga realidad?

Basta-basta lang niya gin-akusar ang mga ëmaka-walaí nga mga organisasyon nga ënaga-instigar sang kagamo kag anarkiya kontra sa gobyernoí kag ginpaandaman sila nga indi siya magduha-duha nga suguon and iya mga pulis nga tiruhon kag patyon sila ukon dakpon kag pagutman sa gutom. Iya gin-ngasal nga ìindi sila kabahin sang gobyernoî kag ginpaandaman nga lubos magsumiter sa mga imposisyon sang gobyerno, agwantahon ang gutom kay wala sang may nagakapatay sa gutom. Ihambal abi ina sa isa ka tatlo-ka-tuig nga wala nakakaon sa sulod sang isa ka adlaw.

Sa ini nga krisis sang COVID-19, ang pinakamandu ni Duterte kag mga militarista niya nga mga ido-ido amo ang lockdown kag curfew nga nagatuga sang dugang nga kagamo kag kagumon sa publiko. Ang nahibal-an lang sining inutil kag kriminal nga presidente amo ang pagpagua sang kontra-pumuluyo nga mga executive order, buhis, taripa, layi, imposisyon, multa, pamatay, pang-arest, planted nga mga ebidensya, pamomba kag istrayk operesyon kontra sa pumuluyo. Sa matuod, mga desperado niya ini nga tikang para hinabunan ang iya kriminal nga salabton sa pagpabaya kag pagka-kabalan sa ikaayong lawas sang pumuluyo, sa ila pang-ekonomiya nga kaayuhan, palangabuhian, mga kinamatarung kag pribilehiyo.

Ang inter-agency task force sa idalom sang emergency powers ni Duterte nga ginapamunuan kag ginapadalagan sang mga military ex-generals nagpakita man sang ila wala ikasangkol kag kabos nga pag-atubang sang krisis nga nagalala pakadto sa pang-ekonomiya nga depresyon nga mas sobra pa sangsa COVID. Ginapabugal sang task force ang daku nga pundo nasyunal (P270 bilyones) nga asta subong tulo-tulo ang nagaabot sa ubos gani ang mga LGU amo ang nagalukdo sang daku sang mga relip kag subsidyo. Isa pa ka wala nagakasanto nga pagsulundan sang task force amo nga ang mga kontribusyon sang mga pribado nga kompaniya, negosyo kag indibidwal para sa mga LGU dapat kuno ipaagi sa Office of the Civil Defence, buot silingon mawad-an sang dugang nga pundo ang mga kulang-pundo nga mga LGU.

Ang ëemergency powersí sang pasistang presidente nga dali-dali gin-istampahan sang sunod-sunuran nga kongreso indi makapugong sa demokratiko nga kinamatarung sang pumuluyo nga magpautwas sang ila opinyon, mga reklamo kag demanda labi sa panahon sang krisis kag gutom. Ang pumuluyo masyado gid kaparte sang gobyerno kay wala sang gobyerno kon wala ang pumuluyo. Ang diktador, pasista kag tiraniko lamang katulad ni Duterte ang nagapensar nga siya lang ang gobyerno, siya ang gahum, siya ang hari. Sa panahon sang krisis, ang kinamatarung sang pumuluyo dapat sakdagon. Kag indi dapat tugutan sang pumuluyo si Duterte nga kuhaon ini nga mga kinamatarung.

Lubos nga ginasuportahan kag ginadayaw sang NDF-Panay ang mga pumuluyo sang San Roque kag Iloilo nga maisog nagpabutyag sang ila kapiotan kag mga matarung nga demanda para sa ila pangabuhi. Lubos man nga ginasuportahan kag gina-engganyo ang iban nga mga porma nga ginahimo sang pumuluyo, mga demokratiko nga mga organisasyon kag grupo sa iban nga probinsya kag syudad agod kuhaon ang igtalupangod sang reaksyunaryo nga gobyerno sa ila mga problema kag kinahanglanon pareho sang koordinado nga noise barrage, piket, istrimer, flyers, confetti kag mga memes, videos kag graphics sa sosyal midya kag iban pa nga matinugahon kag bag-o nga mga pamaagi.

NDF-Panay gives due credit to the LGU officials in the provinces of Panay and Guimaras, the councils and executives of the towns, cities and barangays (except for a few local minions) ñ who are sincerely and seriously taking the welfare of their constituents to heart. Most of all, we salute the brave and humble doctors, nurses, orderlies, hospital staffs and health workers from the provincial to the barangay level who have set aside self and family concerns for the greater human concern to life.
Nagahatag ang NDF-Panay sang nagakadapat nga kredito sa mga opisyal sang LGU sa mga probinsya sang Panay kag Guimaras, sa mga konseho kag ehekutibo sang mga banwa, syudad kag barangay (maluas sa pila ka lokal nga ido-ido sang rehimen) ñ nga sinsero kag seryoso nga gina-ulikid ang kaayuhan sang ila nga mga pumuluyo. Labaw sa tanan, nagasaludo kami sa mga maisog kag mapainubuson nga mga doktor, nars, mga trabahador kag istap sa ospital kag mga health workers halin sa probinsyal asta barangay lebel nga ginapaiway ang kaugalingon kag pamilya para sa mas masangkad nga kabalaka sang katawhan para sa kabuhi.

Ginadayaw namon ang mga responsable nga mga trabahador sa media (radyo, print, tv, on-line) sa pagpalapnag sang mga datos, impormasyon kag edukasyon nga kinahanglan sang publiko. Panginbulahan man sa mga Panayanon nga kolektibo ukon indibidwal man nga naghatag sang pila nila ka panahon, pila ka kagamitan ukon materyales kag gamay nga bahin sang kaugalingon agod batuan ang virus kag makatabang sa nagakinahanglan, sa matuod-tuod nga tunay nga ispiritu sang bayanihan. Ini ang tunay nga makabulong nga bayanihan, isa ka masyado katalom nga kabaliskaran sa ëbayanihaní nga imposisyon sang pasistang Duterte nga — ìwe kill as oneî.

Nagapanawagan ang NDF-Panay sa mga sinsero kag hantop nga mga katapo sang mga LGU, LGA kag mga patriyotiko nga mga katapo sang PNP kag AFP nga maisog nga maghambal kag maghulag para sa pumuluyo, sawayon kag indi pagtumanon ang mga kontra-pumuluyo kag mapiguson nga mga polisiya kag mando ni Duterte. Ang nagahiliusa nga pumuluyo makapukan sang isa ka diktadurya. Mapyerde naton si Duterte, iya mga kroni kag henerales bangod indi malutos ang pumuluyo.

Concha Araneta
Tigpamaba
NDF-Panay
##