Ti Abril 24 ket maysa napateg a nga aldaw iti pakasaritaan ti umili ti Kordilyera. Daytoy ti aldaw a pinatay ti pasista nga estado ti US-Marcos ni Ama Macliing Dulag, maysa kadagiti mabigbig a pangat ti Kalinga a natured a nangidaulo iti naindaklan a pannakidangadang ti umili laban iti Chico Dam I-IV. Daytoy nga aldaw ti mangpalagip kadatayo iti nabayagen, kumarkaro ken agtultuloy a panangidadanes ti estado kadagiti nailiyan a minoryo iti uneg ti malapyudal-malakolonyal a sistema ti gimong a Pilipino. Ngem napateg iti amin, daytoy nga aldaw ti nangpakita ken mangpalagip kadatayo a ti panagkaykaysa ket isu ti pigsa tayo. Daytoy a panagkaykaysa ket nangpaay iti gamrud a ganganaet a mang-agaw iti ansestral a daga ken mangpunas iti puli ti umili nga iKordilyera.

Itatta ket adda tayo manen iti panawen ti maysa a diktadura babaen iti berdugo a ni Rodrigo Duterte. Innem a tawen tayo a natured a sinango dagiti pasismo ken ranggas ti rehimen babaen iti junta militar ti NTF-ELCAC. Adu ti nagbalin a biktima ti pamapatay, red-tagging, pamutbuteng, ranggas, pilit a surrender ken panangburak ti organisasyon ti masa. Awan-bain dagiti pasista a Philippine Army ken PNP nga agtultuloy nga agkakampo kadagiti balbalay babaen iti RSCPT. Perwisyo imbes a serbisyo ti ipaay dagitoy iti seguridad ken pangkabiagan dagiti bumaryo. Dakkel met lang ti nagbalin nga epekto ti militarisasyon iti nainsigudan nga ugali ken kultura ti umili ti Kalinga. Ipaspasaknap dagiti reaksyunaryo a soldados ti anti-sosyal nga aramid kas iti talit, sugal, artek ken takaw. Aktibo met lang dagiti RCSPT a lappedan ti tinnulong ken inabuyog ti umili. Maysa a napateg a maipunto ti maniobra manen ti gobyerno a biagen ken pagkwartaan ti CPLA. Daytoy a grupo ket nabayag a nailaksid ken kagura ti umili gapu iti killo a panag-amiris da iti gimong ken dangraan nga inpaay da iti umili. Nagbalin da a kakumplot ti reaksyunaryo a gobyerno kas instrumento ti korapsyon, terorismo ken ranggas.

Laksid iti kumarkaro a militarisasyon, agtultuloy latta met ti pangta a maagaw ti ancestral a daga tayo babaen iti nadumaduma a makadadael a proyekto dagiti imperyalista iti linged ti panagdur-as. Naideklaran a Minahang Bayan ti 700 ektarya a paset ti ansestral a daga ti tribo ti Guinaang iti Brgy. Bagtayan. Maysa a pakabuyaan daytoy ti panagagum ti daga ta saan nagna iti husto a proseso ken nakellaatan laeng ti umili idi naammuan da daytoy ket nalpasen a naideklara a minahang bayan ti makuna a disso. Nagrugi met lang manen ti pa-meeting ti NCIP tapno allilawen ken awisen ti umili iti palab-og dagiti kumpanya ti dam babaen iti saan nga husto a proseso ti FPIC. Basar iti ulat ti masa ket agrugi intono tawen 2023 ti panangipatakder ti dam sadiay Pasil. Kasta met a madama ti awis ti NCIP kadagiti baryo ti Gawaan, Balantoy, Poswoy, Dao-angan, Baay, Apatan, Limos, Asibanglan, Allaguia ken Taga tapno ipalubos da ti Saltan C ken E Hydropower project ti kumpanya a JBD Water Power Inc (JWPI).

Iti panawen ti pandemya a kangrunaan a mangkasapul ti umili ti tulong pangkabiagan ket aglalo metten nga umir-irteng ti pyudal a pananggundaway iti masa a pinakaro pay ti burukrata-kapitalismo. Agtatalinaed a barat ti presyo dagiti produkto ti mannalon kas iti saba ken mais. Adu ti nailumlom iti utang ken nalugi gapu iti nakanginngina a presyo dagiti inputs ken nakusit la unay a sistema ti nilakuan. Kurang met lang ti ayuda ti gobyerno para kadagiti apektado dagiti peste kas iti tungro iti saba ken lace wing iti pagay. Iti kabuklan, awan ti namnama ti umili a mannalon a makaanay a tulong manipud iti gobyerno tapno masungbatan ti kangrunaan a parikot da iti kinaawan ti daga ken atrasado a produksyon. Nagpatengga ti gobyerno iti kari ken barya-barya a proyekto kas dagiti it-ited ti NTF-ELCAC. Iti Kalinga ket nakaala ti 20 milyon a pondo ti BDP ti Brgy. Babalag East iti Rizal, saan pay nalpas dagitoy a proyekto ken namnamaen a napnuan ti kusit ti implementasyon daytoy.

Ita met laeng a panawen ti eleksyon. Nagrugi manen ti panag-arem dagiti pupulitiko iti umili babaen iti karkari. Demokrasya ti umili nga agbotos ken agpili iti mangibagi kenyada iti reaksyunaryo a gobyerno. Ngem awan ti pudno a demokrasya ken representasyon iti maysa a sistema a nagbalin a pagkwartaan ti serbsiyo iti tao ken sanikua dagiti babaknang a pamilya ti turay iti gobyerno. Iti pangta ti panagsubli ti maysa manen a Marcos kas presidente ti pagilian, responsibilidad tayo nga urnongen ti amin a pigsa ken pamuspusan tayo tapno saan nga ipalubos daytoy a mapasamak. Kasta met saan tayo agpaallilaw kadagiti karkari ken maniobra dagiti pupulitiko. Agpili kayo basar iti plataporma a nakasentro iti adyenda ti umili. Ngem kas nabayag nga ipalpalawag tayo, rebolusyon saan nga eleksyon ti solusyon iti panannggundaway ken panangidadanes a sagsagrapen tayo.

Isursuro kadatayo ti pakasaritaan ti kinapateg ti urnos ken panagkaykaysa tayo aglalo iti sango ti nakaro a pananggundaway ken panangidadanes. Napaneknekan tayo manipud idi pay lang panawen ti pannakidangadang laban iti Chico Dam nga saan a kabaelan dagiti kabusor tayo nga ipagballigi ti gandat da nu agkaykaysa tayo a labanan isuda. Ita, uray pay nadumaduma a ranggas ken panang-allilaw ti ipakat ti berdugo a rehimen, situtured latta a tumakder ti umili tapno irupir ti demokratiko a karbengan da para iti daga, makaanay a sahod, serbisyo publiko ken hustisya para iti panaglabsing iti karbengan da kas tao. Nagbalin a mas managparnuay ti umili iti panagtignay da tapno kontraen ti narugit a taktika ti kabusor iti panangkuspil kenyada.

Rambakan tayo met lang tatta nga aldaw maika-49 nga anibersaryo ti pannakaibangon ti NDFP kas nagkaykaysa a prente ti amin a rebolusyonaryo a pwersa. Ti CPDF ket isu mangibagi ti NDF iti Kordilyera. Isunga, ita a napateg nga aldaw ti Kordilyera ken NDFP kablaawan ken saluduan ti CPDF-Kalinga ti amin nga umili ken gagayyem ti rebolusyon nga agtultuloy a lumablaban. Dakayo ket silaw iti panawen ti sipnget a mangted inspirasyon ken tured tapno aglalo pay nga umabante ti tignayan. Attidog pay ti dalysatan tayo a dalan ti pannakidangadang, adu pay a sakripisyo ti dawaten ti kasasaad kadatayo. Ngem agtalek tayo amin a magun-od tayo ti balligi babaen iti panagkaykaysa tayo a lumaban. Botad tako losan! ###