Ipadpadanon ti amin a Nalabbaga a kumander ken Nalabbaga a mannakigubat ti amin a yunit iti uneg ti Chadli Molintas Command-BHB Ilocos Cordillera Region ti kaunggan a pannakiladingit mi iti pamilya, gagayyem ken kabagian ni Kadua Julio “Ka Puli” Dumalyong, a napapatay iti maysa nga armado a labanan iti pasista a tropa ti 50th IB iti Bgy. Bagtayan, Pasil, Kalinga idi Nobyembre 13, 2021. Ti biag na, kas iti agay-ayus a danum ti Karayan Chico, ket kanayon a malagip ti umili ken ti intero a rebolusyonaryo a tignayan iti Rehiyon nga Ilocos-Cordillera.

Ti biag ken pannakidangadang ni Ka Puli ket sibibiag a testimonya iti saan a maparmek a pangngeddeng ti umili a lumaban para iti karbengan da kas nailian a minorya, para iti tribu na ken ti intero nga umili a Pilipino. Naiyanak isuna iti Bgy. Tanglag, Lubuagan, Kalinga iti maysa a pamilya a mannalon, ti panagdakkel na ket naisukog iti nairteng a pannakidangadang ti umili kontra iti panangitakder ti makadadael a proyekto ti diktadura a US-Marcos a ti Chico Dam 1-4 iti Kalinga ken Mountain Province. Ti Bgy. Tanglag, a maysa kadagiti baryo nga adda iti igid ti Karayan Chico, ket malayus a kas iti dadduma a baryo no naitakder dagitoy a dam. Ti pamilya na, kadua ti intero a komunidad, ket nagbalin a paset ti nalawa a tignayan ti umili a kontra-Chico Dam a binukel ti nadumaduma a tribu manipud iti Upper Tabuk, Lubuagan, Pasil ken Tinglayan iti Kalinga ken Sadanga, Sabangan ken Bontoc manipud iti Mountain Province.

Idi simmangpet ti yunit ti BHB iti lugar, maysa isuna kadagiti kabataan a napatignay kas pasa-bilis, ken naorganisa kas kameng ti organisasyon ti rebolusyonaryo a kabataan iti baryo. Bayat a naglasat ti rebolusyonaryo a tignayan kadagiti sikku-sikko inggana iti panangirussuat ti Maikadua a Naindaklan a Tignayan iti Panangilinteg (MNTP), nagtalinaed ti talek ni Ka Puli iti armado a rebolusyon. Idi ipatungpal ti yunit ti BHB ti trabaho a rekoberi kalpasan ti MNTP, maysa ni Ka Puli kadagiti adu a mannalon iti komunidad a naregta nga agur-uray iti panagsubli ti hukbo ti umili. Nagbalin isuna a paset ti panangitakder manen ti rebolusyonaryo a tignayan ti kabataan ken dimmur-as kas maysa kadagiti lider-masa iti komunidad. Maysa nga aktibo a lider ken organisador, kanayon na nga iyun-una ti panangpatignay kadagiti pada na a kabataan tapno umatendar kadagiti innadal ken dadduma pay a pangmasa nga aktibidad. Nagbalin met laeng isuna a kameng ti Barrio Medical Group. Kalpasan ti mano a tawen, nangngedeng isuna nga agbalin a Nalabbaga a mannakigubat ti BHB iti Kalinga idi 2006 tapno ad-adda nga agserbi iti masa, saan laeng nga iti baryo na no di iti intero a Cordillera ken Ilocos. Am-ammo isuna kas nagaget ken naanus a kadua, iti laksid ti kinapudno a nasurok 40 ti tawen nan idi simmampa isuna iti BHB. Ti interes na iti trabaho a medical ti nangiturong kaniana a dumur-as kas napasnek nga opisyal medikal ti BHB. Idi 2017, naiyalis isuna iti maysa a yunit iti uneg ti Alfredo Cesar Command-BHB Ilocos Sur. Numampay agtawen isuna ti nasurok 50, naregta nga inadal na ken nakaannatup isuna iti partikular a galad ti pisikal ken sosyal a tereyn iti lugar.

Agnanayon ti panagyaman ti BHB iti tribu ti Tanglag para kadagiti kasasayaatan nga annak na nga awan panangimbubukod a nagserbi ken nangted ti panawen ken pigsa da para iti umili ken ti nailian-demokratiko a rebolusyon manipud kadagiti umuna a tawen ti panagsangpet ti BHB iti Kalinga idi 1976.

Mabalin a naala ti kabusor ti biag ni Ka Puli kadatayo, ngem saan da a maagaw ti lagip dagiti nasasayaat nga aramid ken biag na kas maysa a rebolusyonaryo. Inbiag ni Ka Puli ti rebolusyonaryo a proletaryo a pakinakem ti sipupuso a panagserbi iti umili, inggana iti maudi nga anges na.

Iti bulsek a kinatulnog iti arapaap ti pasista a commander-in-chief da a ni Duterte a gibusan ti armado a rebolusyonaryo a tignayan iti uneg ti turay na, desperado a kumamkamakam ti AFP-PNP a maipatungpal ti mandar na. Ti disenyo ti US a tarabay iti kontra-insurhensiya a madama nga us-usaren ti AFP-PNP ken pinondoan ti higante a rinuker a binilbilyon nga utang a bakbaklayen ti umili a Pilipino, iti babaen ti ‘whole-of-nation approach’ ket napaneknekan a naan-anay a napaay iti Afghanistan kadaytoy a panawen ken sigurado a mapaay iti Pilipinas. Mabalin nga adda iti agdama a rehimen, a supsuportaran dagiti imperyalista a bileg a kas iti US ken China, ti rekurso, armas ken makinarya, ngem ti umir-irteng a krisis ti sangalubongan a kapitalista a sistema a manglimlimitar iti pinansyal a kabaelan na a susteniren dagiti aso-aso a rehimen na. Ngem datayo, ti maidadanes ken magungundawayan nga umili a Pilipino, ti addaan ti saan a matianan a pangngeddeng ken determinasyon nga agtultuloy iti panangiyabante ti nailian-demokratiko a rebolusyon ken sigurado nga agballigi. Maisupadi iti paulit-ulit ken agmauyong nga ibalbalikas ti kabusor manipud iti aglablabutab a naulbod a ngiwat da, ti pannakatay ti maysa a rebolusyonaryo ket saan na a kaipapanan a naggibus ti rebolusyon. Iti maysa a bangir, ti pannakatay ti maysa a rebolusyonaryo ti mangparegta iti dadduma nga itultuloy ti nagpatinggaan da, tapno maitandudo ti panagsakripisyo da. Ti rebolusyon ket saan a maburak babaen iti bala ti kabusor, wenno babaen kadagiti peke a panagpasurender.

Ni Ka Puli, kasta met ti dadduma a banuar ti tribu ti Tanglag, ket kanayon a malagip ken agserbi kas narimat a silaw iti amin kadatayo tapno agregget iti dana ti rebolusyonaryo nga armado a pannakidangadang inggana iti naan-anay a balligi.