Adyendang neoliberal sa SONA 2020

,

Sa kan­yang na­la­la­pit na Sta­te of the Na­ti­on Address (SONA) sa Hul­yo 27, asa­han na mu­ling itutulak ni Rod­ri­go Du­ter­te ang mga hakbanging neo­li­be­ral sa eko­nom­ya upang hi­git pang pi­ga­in ang mga Pi­li­pi­nong sub­sob na sa hi­rap sa git­na ng kri­sis sa eko­nom­ya. Ga­ya ng pag­rat­sa­da sa pag­pa­pa­tu­pad ng Anti-Ter­ro­rism Law, ang mga is­ke­mang ito ay ti­yak na ilu­lu­sot ng kan­yang su­per­ma­yor­ya.

Ang mga re­por­mang ito ay bi­na­lang­kas ng mga tek­nok­ra­ta ni Du­ter­te sa nga­lan ng “pag­pa­pa­si­kad” sa eko­nom­yang du­ma­us­dos du­lot ng pan­dem­yang Covid-19. Na­ka­tu­on ang mga ito sa pag-a­kit ng da­yu­hang pa­mu­mu­hu­nan, pa­ngu­ngu­tang at pag­pa­pa­tu­pad ng dag­dag na mga bu­wis na pa­pa­sa­nin ng ma­ma­ma­yan.

Nag­lun­sad ngayong buwan ang mga upi­syal sa eko­nom­ya ni Du­ter­te ng kam­pan­ya pa­ra ag­re­si­bong itu­lak ang ang lub­hang pa­hi­rap sa ma­sang “Junk Food Tax” na nag­la­la­yong bu­wi­san ang sa­mut­sa­ring pro­duk­tong pag­ka­in. Ka­bi­lang na ri­to ang tu­yo at de­la­ta na ka­ra­ni­wang pag­ka­in ng ma­hi­hi­rap. Pa­pa­ta­wan din ng ka­rag­da­gang bu­wis ang mga pinri­­to at maaa­lat na pag­ka­in; ken­di, mi­na­ta­mis na pag­ka­in at inu­min; at mga pro­duk­tong fastfood. Upang big­yang kat­wi­ran ang ba­gong bu­wis, ti­na­gu­ri­an itong “sin tax” na nag­la­la­yon uma­nong pi­gi­lan ang Pi­li­pi­no na ku­ma­in ng hin­di ma­sus­tan­syang pag­ka­in. Kung sa­ka­ling mai­pa­tu­pad ang ba­tas na ito, dag­dag na P72.97 bil­yon ang pa­pa­sa­nin ng mga kon­syu­mer ka­da taon. Malaking bahagi nito ang mang­ga­ga­ling sa bul­sa ng na­ka­ra­ra­ming ma­sang anak­pa­wis na si­lang pa­ngu­na­hing ku­mo­kon­su­mo ng na­tu­rang mga pro­duk­tong pag­ka­in. Dag­dag na pa­bi­gat ito sa ma­ma­ma­yang nag­da­ra­hop sa git­na ng ma­la­wa­kang ka­wa­lan ng ka­bu­ha­yan du­lot ng ipi­na­taw na pag­hi­hig­pit sa pa­na­hon ng pan­dem­ya.

Nag­ku­ku­ma­hog ang mga upi­syal ni Du­ter­te sa pag­ha­ha­nap ng mga ba­gong ma­bu­bu­wi­san upang ma­ka­li­kom ng pon­dong pam­ba­yad-utang. Ka­ma­kai­lan, nag­ban­ta ang De­partment of Tra­de and Industry na ha­ha­rap ng ka­song kri­mi­nal ang ma­li­li­it na ne­go­sya­nte sa in­ter­net kung hin­di ni­la ipa­re­re­histro ang ka­ni­lang mga ne­go­syo at hindi mag­ba­bayad ng buwis. Si­nun­dan ito ng pag­sa­bing “i­li­gal” at “kai­la­ngang bu­wi­san” ang bar­ter tra­ding (pag­pa­pa­li­tan ng pro­duk­to na di gu­ma­ga­mit ng sa­la­pi). Umus­bong ang mga ba­gong pa­ra­an sa pag­ba­bar­ter ga­ya ng “on­li­ne bar­ter tra­ding” bi­lang al­ter­na­ti­bong ma­pag­ku­ku­nan ng pag­ka­in at iba pang ba­ta­yang pa­nga­ngai­la­ngan ng ma­ma­ma­yan sa ha­rap ng pan­dem­ya at restrik­syon sa pag­tat­ra­ba­ho.

Noong Hul­yo 9, inia­nun­syo ng Malacañang na nag­ka­sun­do na ang Kongreso at mga upi­syal ni Du­ter­te sa mga prog­ra­mang bi­big­yang pra­yo­ri­dad at pon­do sa ila­lim ng ti­na­gu­ri­ang “Ba­ya­ni­han 2” pa­ra diu­ma­no pa­si­ka­rin ang eko­nom­ya. Ma­gi­ging pa­ngu­na­hing la­yu­nin ni­to ang pagkaltas sa bu­wis sa mga kor­po­ra­syo­n, pa­gpapabilis sa pag­pa­pa­tu­pad sa mga pro­yek­tong impra­struk­tu­ra ng re­hi­men, at pagpapalawig sa “e­mer­gency po­wers” ni Du­ter­te. (Ba­sa­hin ang kaug­nay na ar­ti­ku­lo sa Ang Ba­yan, Ma­yo 21.)

Ka­sa­bay ni­to, iti­nu­tu­lak ng mga ali­pu­res ng re­hi­men ang pag­pa­pa­bi­lis sa pri­ba­ti­sa­syon ng mga pam­pub­li­kong pag-aa­ri pa­ra uma­no ma­dag­da­gan ang ka­ban ng ba­yan. Ini­ha­in ni Se­na­tor Francis To­len­ti­no ka­ma­kai­lan ang “Covid-19 Eco­no­mic Life­li­ne Act,” isang pa­nu­ka­lang ba­tas na bi­na­lang­kas ng De­partment of Fi­nance na bu­buo sa Covid-19 Priva­tiza­ti­on Com­mis­si­on. Ito ang ma­nga­nga­si­wa sa pag­be­ben­ta ng mga pag-aa­ri ng gub­yer­no. Noong Abril, bi­nang­git mis­mo ni Du­ter­te na nais ni­yang iben­ta na ang lu­pa kung saan na­ka­ti­rik ang Cul­tu­ral Cen­ter of the Phi­lip­pi­nes at Phi­lip­pi­ne Inter­na­tio­nal Conven­ti­on Cen­ter, kap­wa na­sa bay­ba­yin ng Ma­ni­la Bay, na pi­nag­la­la­wa­yan ng ma­la­la­king kumpra­dor na in­te­re­sa­do sa pa­tu­loy na rek­la­ma­syon sa lu­gar.

Adyendang neoliberal sa SONA 2020