Tu­luy-tu­loy na pi­na­la­la ng pan­dem­yang Covid-19 ang ka­gu­tu­man sa mga ban­sang pi­na­ka­ma­tin­di ang kri­sis sa pag­ka­in. Ka­sa­bay ni­to ang pag­li­taw ng ba­gong mga sentro ng gu­tom sa ma­la­la­king ban­sa at hin­di lig­tas ang ma­ma­ma­yan ka­hit sa mga im­per­ya­lis­tang ban­sa. Sa isang pag-aa­ral ng Oxfam International na ini­la­bas noong Hul­yo 9, bi­nig­yang pan­sin ni­to ang 10 ban­sang pi­na­ka­ma­tin­di ang gu­tom, ga­yun­din ang apat na ban­sang lu­ma­la­la ang ka­gu­tu­man du­lot ng pan­dem­ya. Ang Oxfam ay ka­li­pu­nan ng 20 or­ga­ni­sa­syon sa iba’t ibang ba­ha­gi ng mun­do na nakatuon sa usapin ng kahirapan at kagutuman.

Ga­mit ang es­ta­dis­ti­ka ng World Food Prog­ramme, ti­na­ta­ya ng Oxfam na aa­bot sa 12,000 ka­tao ka­da araw ang maaa­ring ma­ma­tay sa gu­tom. Mas ma­ta­as ang bi­lang na ito kay­sa sa 10,000 na­ma­tay ka­da araw dahil sa Covid-19 noong Abril na pi­na­ka­ma­ta­as na nai­ta­la mu­la nang ma­na­la­sa ang pan­dem­ya. Ti­na­ta­yang aabot sa 270 milyon ang makara­ranas ng matinding kagutu­man na mas ma­ta­as nang 82% kum­pa­ra sa nai­ta­la noong 2019 na 149 mil­yon.

Ka­bi­lang sa mga ti­nu­koy na sa­lik ang pag­ka­an­ta­la ng pro­duk­syon ng ma­lii­tang mga sa­ka­han na nag­si­sil­bing gu­lu­god ng lo­kal na sis­te­ma ng pag­ka­in sa ma­ra­ming ma­hi­hi­rap na ban­sa. Apek­ta­do ang mag­sa­sa­ka ng mga pag­hi­hig­pit san­hi ng mga lockdown na hu­ma­had­lang sa ka­ni­lang pag­bubung­kal, pagta­ta­nim at pag-a­ni sa ka­ni­lang lu­pa. Hin­di rin si­la ma­kab­ya­he pa­tu­ngong mga pa­mi­li­han pa­ra bu­mi­li ng mga bin­hi at ka­ga­mi­tan sa pag­sa­sa­ka. Ang pag­ka­an­ta­la ng lo­kal na pro­duk­syon ay nag­re­sul­ta sa pag­si­rit ng pre­syo ng mga bi­li­hin sa ma­ra­ming mga ban­sa.

Dag­dag pa ri­to, nag­re­sul­ta ang ma­la­wa­kang pag­sa­sa­ra ng mga eko­nom­ya sa ma­la­wa­kang pag­ka­wa­la ng mga tra­ba­ho sa na­ka­li­pas na mga bu­wan. Sa pi­na­ka­hu­ling ulat ng Inter­na­tio­nal La­bor Orga­niza­ti­on, ti­na­ta­yang uma­bot na sa 305 mil­yong pul­taym na tra­ba­ho ang na­wa­la sa buong mun­do. Hin­di pa sak­law ng ta­ya na ito ang mga na­wa­lan ng tra­ba­ho sa im­por­mal na sek­tor. Ayon sa Oxfam, mil­yun-mil­yong ma­ma­ma­yan ngayon ang hin­di na­ka­ka­ka­in nang sa­pat da­hil sa pag­ka­wa­la ng ka­ni­lang mga ha­nap­bu­hay at ka­wa­lan ng sub­sid­yo mu­la sa ka­ni-ka­ni­lang mga gub­yer­no. Ini­la­had ni­to na pi­na­ka­ma­sid­hi nga­yon ang ka­gu­tu­man at kri­sis sa pag­ka­in sa mga ban­sang Ye­men, De­mocra­tic Re­pub­lic of Co­ngo (DRC), Afgha­nis­tan, Ve­nezue­la, West African Sa­hel, Ethio­pia, Su­dan, South Su­dan, Syria at Hai­ti. Nag­si­si­mu­la na ring tu­min­di ang ka­gu­tu­man sa iba pang ma­hi­hi­rap na ban­sa ga­ya ng India, South Africa at Brazil.

Sa git­na ng ma­tin­ding gu­tom, pa­tu­loy na tu­ma­ta­bo ng ki­ta ang wa­long pi­na­ka­ma­la­king kum­pan­ya sa pag­ka­in at inu­min sa buong mun­do. Tinukoy ng Oxfam na mula Enero ngayong taon, na­ma­ha­gi ng ka­buuang $18-bil­yong dibi­dendo ang Coca-Co­la ($3.5 bil­yon), Danone ($1.35 bil­yon), Ge­ne­ral Mills ($594 mil­yon), Kel­logg ($391 mil­yon), Mon­de­lez ($408 mil­yon), Nestlé ($8.2 bil­yon pa­ra sa buong taon), Pep­siCo ($2.7 bil­yon) at Uni­lever (tinatayang $1.2 bil­yon). Ani­to, ang ha­la­gang ito ay sam­pung be­ses na mas ma­la­ki sa hi­ni­hi­ling ng Uni­ted Na­ti­ons na tu­long pa­ra ma­pa­ka­in ang pi­na­ka­gu­tom na mga ma­ma­ma­yan.