Hugot nga giutingkay ug gikwestyon sa mga progresibong kongresista ang badyet sa rehimeng Duterte alang sa 2021 niining Setyembre. Partikular nga gihatagag pagtagad sa mga representante gikan sa Makabayan Bloc ang pondong gigahin sa militar, sa upisina ni Rodrigo Duterte ug bisan sa mga ahensyang direktang nakapailalum dinhi.

Nag-una dinhi ang halos 3,000% nga dugang badyet alang sa National Task Force-ELCAC, ₱206 bilyong dugang sa Department of National Defense ug dinagkung alokasyon sa pondong paniktik ug mga ahensyang anaa ilalum sa Office of the President. Gibatikos sa mga magbabalaod ang paggamit sa maong mga ahensya sa pondo para sa kampanyang pagpanumpo sa dagway sa red-tagging, iligal nga pagpangaresto ug detensyon, ug ekstrahudisyal nga pagpamatay batok sa mga organisasyon, indibidwal ug institusyon nga kritikal kang Duterte.

Kalabot niini, nanawagan si Sen. Franklin Drilon nga i-akawnt ang pondo sa NTF-ELCAC, nga matud niya, tinuyong nakagambalay alang sa korapsyon. Sa ₱19 bilyong badyet niini, ₱16.4 bilyon ang kunuhay ihatag sa mga barangay alang sa dili programadong mga proyektong sosyal ug pang-ekonomiya.

Gibatikos usab sa mga organisasyong masa ang pagprayoritisa sa rehimen sa programang imprastruktura atubangan sa nagatunhay nga pandemya. Matud sa pagtuon sa Ibon Foundation, dili moubos sa ₱1.1 trilyon sa ₱4.3 trilyon sa nasudnong badyet ang nakagahin alang sa programang Build, Build, Build sa rehimen. Daku ang gigahing pondo sa Department of Public Works and Highways (₱613 bilyon) ug sa Department of Transportation (₱107.4 bilyon). Dakung bahin niini (36%) ang alang sa paghimo lang sa mga kalsada. Samtang hilabihan ka gamay ang gigahin (₱1.8 bilyon) alang sa pagtukod og mga pasilidad medikal ug ospital atubangan sa dunot nga sistemang panglawas sa nasud.

Sama sa miagi, ginatrato sa mga kongresista isip pork barrel ang pondo sa imprastruktura. Mitumaw ang dagkung kalainan sa alokasyon sa mga distrito dihang gikwestyun sa usa ka maki-administrasyong kongresista ang alokasyon alang sa mga distrito sa pinakalunod-patay nga mga itoy ni Duterte sa kongreso. Sa partikular, gigahinan og ₱8 bilyon ang distrito ni Rep. Alan Cayetano, ug ₱11.8 bilyon usab ang gigahin sa distrito ni Rep. Luis Raymund Villafuerte.

Kung tibuk-on, hilabihan ka gamay ang gidugang nga badyet alang sa mga katilingbanong serbisyo. Matud sa Ibon Foundation, migamay ang gigahing pondo sa rehimen alang sa mga programang hilabihan ka importante sa panahon sa pandemya ug resesyon. Bisan pa og adunay gamay nga pagdaku sa sugyot nga badyet alang sa Department of Labor and Employment, kulang kaayo kini aron hatagan og ayuda ang minilyong mamumuo nga nawad-an og trabaho. Miubos usab ang pondong gigahin sa Department of Trade and Industry alang sa gagmay nga negosyo gikan ₱534 bilyon ngadto sa ₱454 bilyon.

Sukwahi sa gipanghinambog nga badyet sa rehimen alang sa edukasyon ug sa katilingbanong serbisyo, gamay kaayo ang gidugang niining pondo alang sa mga kausban nga gibunga sa lockdown. Pareho lang ang gigahin niining pondo alang sa mga kausaban sa kurikulum ug pagpalambo sa pagtudlo nga gikinahanglan alang sa mga modular training ug online class sa elementarya ug hayskul. Halos walay kalainan ang alokasyon alang sa mga kolehiyo ug unibersidad sa 2020 ug 2021 bisan pa og kulang kaayo sa kagamitan ug pamaagi alang sa mga online class. Wala kiniy gigahin aron palambuon ang imprastrukturang digital, bisan dakung paantus ang pagkaatrasado niini sa online nga edukasyon.

Pinakagrabe ang gigahing badyet alang sa Department of Health, nga mao untay pinakaprayoridad sa panahong hilabihang nabitad ang sistema sa panglawas ug sa banabana nga paglungtad pa sa pandemya. Gipatas-an lang og 2.9% (₱27 bilyon) ang alokasyon alang sa ahensya. Kulang kaayo kini bisan sa pag-empleyo pa lang og dugang nga mga mamumuong medikal. Daghang krusyal nga programa ang gikaltasan pa ang pondo sama sa pagpanukiduki lambigit sa makatakod nga mga sakit, pagmantine sa mga pangpublikong ospital (lakip ang mga Covid-19 center) ug mga laboratoryong nagaproseso sa mga test, sistema sa pagpangalap sa pupanahon ug hustong datos, pagbansay alang sa mga personel sa medikal ug daghang pang uban. Matud sa Alliance of Health Workers, ginasalamin niini ang tinuyo nga pagpasagad sa rehimen sa panglawas sa katawhan ug mga palisiya batok sa mass testing, contact tracing ug pagsiguro sa syentipikong basihan sa mga lakang kontra pandemya.

Gawas sa pagdaku sa pondo alang sa “kontra-insurhensiya” ug kurakot ni Duterte ug iyang lunod-patay nga alipures, halos walay kalainan ang badyet niining 2020 ug ang ginasugyot alang sa 2021. Padayon ang kalipay sa mga kawatan ug pasista sa pagbulsa sa kaban sa katawhan, bisan taliwala sa pandemya ug resesyon.