Ikatulong bahin sa serye kalabot sa pagpangutang sa rehimeng Duterte. Basaha ang unang bahin, “Dinagkung pagpangutang sa ngalan sa pandemya,” sa Ang Bayan, Agosto 21, 2020; ikaduhang bahin, “Perwisyong dala sa wala’g too nga pagpangutang ni Duterte,” Ang Bayan, Setyembre 7, 2020.

Sama ni Rodrigo Duterte karon, nakigkunsabo ang diktador nga si Ferdinand Marcos kanhi sa mga imperyalistang institusyong pangpinansya aron pondohan ang iyang engrandeng programang pang-imprastruktura aron kuno pasikaron ang ekonomiya sa nasud.

Sobra-sobra ang giutang ni Marcos gikan sa International Monetary Fund (IMF) ug World Bank (WB) nga pulos kontrolado sa US aron pondohan ang 61 sa iyang mga proyekto. Lakip dinhi ang Bataan Nuclear Power Plant ug uban pang mga proyekto nga gitawag og mga “white elephant,” mga imprastruktura nga wala man usab napahimuslan sa katawhan ug gigamit lamang ni Marcos ug sa iyang mga kroni aron mokubra og kikbak.

Dihang gipahamtang ni Marcos ang balaod militar, dihadiha niyang giliberalisa ang palisiya sa pagpangutang ug gipatuman ang mga repormang gidikta sa iya sa IMF-WB. Gitangtang niya ang limitasyon sa pagpangutang nga nagabawal kanhi sa Pilipinas nga mangutang lapas sa $250 milyon kada tuig ug magtaho sa kinatibuk-ang utang nga $1 bilyon. Sulod sa walo ka tuig (1973-1981), miutang siya og kapin $2.6 bilyon. Pag-abot sa 1980, ang Pilipinas na ang ikawalo sa 113 ka nasud sa tibuok kalibutan nga nakakubra og pinakadakung pautang gikan sa WB. Lakip ang giutang niya gikan sa mga langyawng pribadong bangko, misangko ang langyawng utang sa nasud gikan $600 milyon niadtong 1965 ngadto sa kapin $26 bilyon pag-abot sa 1986.

Pag-abot sa 1980, ang Pilipinas na ang nag-unang nasud sa Asia ug ikaduha sa tibuok kalibutan nga nakadawat sa pinakadakung balor sa mga structural adjustment loan (SAL) gikan sa IMF-WB. Ang maong mga pautang adunay bugti nga mga kundisyon sama sa pagpaubos sa mga taripa, ug pagtangtang sa kantitatibong restriksyon sa pag-import; dugang nga buhis; pribatisasyon sa mga pangpublikong kabtangan; deregulasyon; pag-eksport sa kusog-pamuo; pagkibhang sa suhulan ug uban pang kontra-katawhan ug makinegosyong mga palisiya. Sa kadugayan, ang maong mga neoliberal nga lakang gipakete isip Washington Consensus.

Ang mga SAL nga gikubra ni Marcos sukad 1980 hangtud 1984 nga nagkantidad og $500 milyon ang timailhan sa sinugdanan sa deka-dekada nang pagpatuman sa mga palisiyang neoliberal sa Pilipinas. Isip kabahin niini, hilabihan nga gipaubos ang abereyds sa taripa sa pag-import gikan 43% niadtong 1981 ngadto sa 28% niadtong 1985 nga nagresulta sa pagkalugi sa mga lokal nga negosyo ug malukpanong disempleyo.

Sukwahi sa rebisyunistang pakana nga pagawasong “bulawanon” ang mga tuig ilalum sa diktaduryang US-Marcos, sa tinuod lang labaw nga mitiurok ang ekonomiya. Pag-abot sa 1985, ang tantos sa disempleyo misangko na sa 12.6% gikan 3.9% lamang niadtong 1975. Misaka usab ang presyo sa mga nag-unang palaliton ug serbisyo kadungan sa pagburot sa tantos sa implasyon ngadto sa halos 30% niadtong 1985 gikan 6.8% niadtong 1975.

Bisan sa “paghibalik” kuno sa demokrasya dihang napalagpot ang diktadurya niadtong 1986, ang tanang misunod nga rehimen, lakip ang kasamtangang rehimeng Duterte, padayon nga nagadala ug nagapatuman sa mga neoliberal nga repormang gidikta sa IMF-WB.