Tukuron ang lapad nga panaghiusa, tapuson ang tiranya

,

Bag-ong ang-ang sa internasyunal nga dautang dungog ang nakab-ot sa rehimeng Duterte. Gibatikos niining miaging semana sa European Parliament ang liboan ka ekstrahudisyal nga pagpamatay ug uban pang seryosong paglapas sa katungod-tawo sa gyera sa droga ug batok sa mga nanalipud sa katungod-tawo, mga maki-kinaiyahan, unyonista ug midya. Sa walay-puas ug brutal nga terorismo sa estado, pagpangawkaw ug nasudnong pagluib, usa na si Duterte sa labing gikasilagang diktador sa kasaysayan.

Natukmod sa pagpadayag ang internasyunal nga komunidad tungod sa dayag nga pasistang pagpangatake sa rehimen batok sa katawhan. Dugang lakang sa European Parliament ang pagpanawagan sa European Commission nga suspendihon ang pabor sa pamatigayon nga nakuha sa Pilipinas sa European Union (EU). Ginaduso sa boto sa European Parliament ang pagkahimulag sa rehimeng Duterte dili lamang sa katawhang Pilipino, apan lakip na usab sa internasyunal nga komunidad.

Mainiton nga gitimbaya sa katawhang Pilipino ang resolusyon sa European Parliament, ingonman ang mga pamahayag sa mga myembro sa parlamento sa Australia, Basque ug mga personahe sa lain-laing nasud. Dakung pangpalagsik kini sa ilang pagsukol sa paghari sa terorismo sa estado sa rehimeng Duterte. Tukma sa panahon ang maong resolusyon tungod kay nagtinguha ang katawhan nga hinanali nang tapuson ang palpak nga pag-atubang sa rehimen sa pandemya, ang walay-kabusganang korapsyon, ang paspas nga pagdaku sa utang, paggrabe sa terorismo sa estado ug pagpanumpo.

Gipamugos pa gihapon sa rehimen ang militaristang pag-atubang sa pandemya nga adunay pakitang-tao nga lakang panglawas ug kulang nga ayuda. Wala pa gihapoy mass testing ug langan ang contact tracing ug pakyas nga sabayan ang bag-ong mga impeksyon. Busa padayon nga midaghan ang impeksyon ug ulahi kaayo ang gubyerno. Sa milabayng mga semana, liboan ang nangatakdan sa Covid-19 matag adlaw nga mikabat na sa halos 300,000. Gikabalak-ang matakdan ang minilyong Pilipino, ilabina ang mga naglisud ug nagpiot sa mga komunidad. Hilabihan nga giinat sa dili makontrol nga pandemya ang mga pasilidad medikal ilabina sa mga prubinsya.

Misaka ang ihap sa nangatakdan sa mga mamumuo ug ordinaryong empleyado nga kinahanglang mobyahe ug magtrabaho sa mga pabrika ug upisina nga walay igong proteksyon. Gimando ni Duterte ang pagluag aron maablihan ang negosyo apan wala giobliga ang mga kapitalista nga magpahigayon og mass testing ug motuman sa mga sukaranan sa pangpublikong panglawas. Sa takuban sa pandemya, ginaduso ang kontra-kabus nga programang jeepney phaseout, bisan og luwas kini sa Covid-19 ug bisan kulang kaayo ang pangpublikong transportasyon.

Daw gitalikdan sa rehimen ang minilyong mga estudyanteng Pilipino ug mga magtutudlo sa pakyas nga pagpangandam ug pag-ayo sa mga eskwelahan ug pasilidad aron luwas nga makatudlo ang mga magtutudlo atubangan sa ilang mga estudyante karon ug sa mosunod nga tuig. Mibalibad kining maminaw sa saway sa “blended learning” nga nagabalewala sa kongkretong kundisyon sa minilyong mga pamilyang walay kwarta alang sa mga gadyet o internet.

Walay-puas ang kampanya sa mga pagpatay ug pagpangabuso sa katungod-tawo bisan taliwala sa pandemya. Migrabe ang hugaw nga gyera ni Duterte sa sunud-sunod nga mga pagpamatay, pagpangdagit, pagpangtortyur, pagpangaresto ug malungtarong pagpreso sa mga aktibista ug kritiko sa rehimen. Adlaw-adlaw ang grabeng paglapas sa katungod-tawo taliwala sa “kontra-insurhensiya” ug mga taktika niini sa saywar, okupasyong militar ug pagpanghamlet sa mga komunidad sa kabanikanhan.

Gipahimuslan ni Duterte ug sa iyang mga kroni ang pandemya aron pagrabehon ang burukrata-kapitalistang pagpadatu sa mga gipalit sa gubyerno nga sobra-sobra ang patong, kikbak ug suhol. Binilyong piso gikan sa pangpublikong pondo ang gibulsa sa dagkung burukrata sa pagpalit sa kahimanang medikal ug korapsyon sa PhilHealth. Nagpakana si Duterte nga mopalit og bakuna gikan China ug Russia nga posibleng mahimong tinubdan sa pinakadakung korapsyon sa krisis sa Covid-19.

Kung buot tan-awon ang sugyot nga badyet sa 2021 sa rehimen, tin-aw nga walay kahumanan ang pag-antus sa katawhan ilalum sa rehimeng Duterte. Lunod-patay nga kontra-katawhan ang badyet niini sa 2021 nga giuna ang “kontra-insurhensiya” ug pork barrel kaysa sa panglawas. Kung adunay ₱3.16/adlaw ang matag Pilipino alang sa panglawas, aduna usay ₱12.3 milyon nga pondo alang sa paniktik nga pwedeng gastuhon ni Duterte sa matag adlaw. Walay dugang nga pondo alang sa edukasyon bisan og gikinahanglan kaayo ang pag-ayo sa mga pangpublikong eskwelahan. Sa pikas bahin, gidugangan usab og 2,969% ang badyet sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) ngadto sa ₱19.1 bilyon.

Walay katapusan ang pagsuka sa rehimen og bakak ug pasalig aron tabunan ang tinuod nga kahimtang sa nasud. Bisan walay basehan, giingon niiining nakalabang na ang nasud sa pinakagrabe nga yugto sa pandemyang Covid-19, samtang walay katugbang ang pag-antus sa katawhan sa kadaku sa disempleyo ug kagrabe sa kapit-os. Sa pikas bahin, gipalungtad ni Duterte ang “state of calamity” ngadto sa usa pa ka tuig aron padayon nga kawkawon ang pangpublikong pondo ug ipatuman ang lain-laing iskema aron magpabilin sila sa poder.

Kinahanglang  hinanali nga tigumon sa katawhang Pilipino ang pinakadakung ihap sa mga demokratikong organisasyon, kalihukan, institusyon, ahensya, mga sektor ug hut-ong sa usa ka lapad nga nagkahiusang prente aron palagputon ang rehimeng Duterte. Sa ingon lamang modaku ang tsansa sa mga Pilipino nga masulbad ang pandemya, malabang ang krisis sa ekonomiya, matapos ang terorismo sa estado ug mahawan ang dalan alang sa makatarunganon ug malungtarong kalinaw.

Mamahimong tukuron ang tanang klase sa alyansang sektoral, multi-sektoral, pang-kampus o pangteritoryo, pormal ug dili pormal, aron mahimong sentro sa pagtinabangay ug koordinasyon sa tanang pwersa nga anti-Duterte. Mamahimong ipahigayon ang lain-laing aktibidad alang sa pulitikanhon ug kulturanhong pagpadayag sa mga tawong adunay lain-laing ang-ang sa kahimatngon. Kinahanglang molihok usab ang mga Pilipino nga anaa gawas sa nasud aron tigumon ang kalibutanong suporta ug internasyunal nga diplomatiko, pulitikanhon ug ekonomikanhong aksyon batok sa rehimen.

Kinahanglang magsilbing dugukan ang nasudnon-demokratikong mga pwersa sa lapad nga nagkahiusang prenteng anti-Duterte. Kinahanglang pleksible, mamugnaon ug mainantuson sila sa pagtigum sa mga tawo ug pagpataas sa ilang kahimatngon ug militansya. Kadungan niini, kinahanglang dili sila mahadlok atubangan sa pagpanghadlok ug pagpanghulga sa rehimen.

Ang singgit alang sa pagpaluwat o pagpalagpot kang Duterte ang labing hinanali nga tinguha sa katawhang Pilipinong nangandoy og hustisya, pagbawi sa ilang mga katungod ug kagawasan, ug pag-angkon og usa ka gubyernong motubag sa ilang kaayuhan ug ginauna ang pagbaton og kalinaw kaysa sa walay katapusang gyera batok sa katawhan.

Tukuron ang lapad nga panaghiusa, tapuson ang tiranya