Gisugdan na sa rehimeng Duterte ang pagpatuman sa Barangay Development Program (BDP) sa National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC). Gimugna ang maong programa alang sa ilusyong “kalamboan” sa Armed Forces of the Philippines (AFP) apan sa tinuod labaw lang kining nagpaunlod sa masa sa kalisud ug pagpangdaugdaug.

Pipila ka semana ang milabay, gipanghinambog sa NTF-ELCAC nga gipagula na niini ang ₱20 milyon sa matag 215 ka barangay sa Region 11 nga makadawat kuno sa BDP. Ang ₱4.3 bilyon nga gigamit dinhi kabahin sa ₱16.4 bilyon nga pondo sa BDP ilalum sa 2021 nga badyet ni Rodrigo Duterte kung asa nahisgutan ang 822 ka barangay nga wala na kunoy NPA.

Ang ₱20 milyon kada barangay bahin-bahinon sa ₱12 milyon alang sa mga kalsadang “farm-to-market;” ₱3 milyon alang sa pagtukod og eskwelahan; ₱2 milyon alang sa patubig ug kalimpyo; ₱1.5 milyon alang sa reporestasyon; ug ₱1.5 milyon alang sa istasyong panglawas. Pangsilaw sa masa ang maong mga proyektong pang-imprastruktura aron isipon nilang adunay kausaban sa ilang lugar.

Unsa ang kaayo nga ihatag sa masang mag-uuma sa mga kalsada nga magpadali kuno sa paghatod sa produkto sa merkado kung ginakawkaw sa mga agalong yutaan ang ilang ani; o kung ginabarat sila sa mga komersyante? Unsa ang kaayo sa pagatukurong eskwelahan o klinik kung walay titser o duktor? Unsay pulos sa reporestasyon kung ang mga komersyal nga kahoy ang itanum nga pahimuslan lang gihapon sa dagkung kapitalista?

Pangtapak lang kini sa nag-unang mga problema sa masa. Walay nagatubag sa batakang problema sa masa sa kabanikanhan: ang kawalay kaugalingong gipanag-iyahang yuta. Kini ang gigikanan sa ilang kalisud ug dinaugdaug nga kahimtang. Kini ang hinungdan sa nasinati nilang pagpahimulos ug pagpangdaugdaug ug kung nganong padayon silang nagasuporta ug nagasalmot sa armadong pakigbisog.

Kinsay makapahimulos sa maong mga proyekto kundili ang mga kontratista ug lokal nga burukrata ug upisyal nga maoy mogunit sa pondo sa mga proyektong imprastruktura? Wala kini nalayo sa pork barrel nga ginagamit sa mga kongresista alang sa pagpahimo og kalsada o mga waiting shed sa mga paborito nilang barangay. Ang BDP mao ang pork barrel sa militar, pangsuhol sa mga lokal nga upisyal ug pangsuporta sa mga paborito nilang upisyal. Sama sa hiwi nga mga proyekto sa mga kongresista, siguradong daghan ang mga anomalya sa BDP.

Usa ka dakung proyektong pangsaywar sa BDP. Gusto sa AFP ug NTF-ELCAC nga pagawasong ginaatiman sa militar ang hisgutanan sa kalamboan, edukasyon, kahimsog ug uban pa. Nangandoy ang AFP nga pinaagi sa BDP, makuha nila ang kasingkasing ug hunahuna sa masa aron dili na sila mobalik sa pagsuporta sa BHB.

Ginabukutan sa BDP ang madugoong gyera sa AFP batok sa masang mag-uuma ug Lumad sa kabanikanhan. Ginatabunan niini ang walay-puas ug walay-hunong nga kampanya sa mga pagpatay, pag-aresto, intimidasyon ug pangpanghadlok, pagpamig-ot, red-tagging ug pagpamugos sa katawhan nga “mosurender.” Katimbayayong sa BDP ang Retooled Community Support Program (RCSP) sa AFP kung asa ginadeploy ang mga sundalo sa AFP sa mga komunidad nga nagapatuman sa daw garison nga mga pagpamig-ot batok sa masa.

Sa pag-apas nga makakuha og pondo ilalum sa BDP, labaw nga mograbe ang hugaw nga gyera sa AFP batok sa masa. Nag-apas ang militar nga mapadaghan ang mga baryong paluhuron nila sa ilang gahum. Labaw nga mahimong mangtas ang pasistang pangpangatake sa mga baryo sa desperasyong ihimulag ang masa sa ilang hukbo, ug ideklarang “nahinloan” na ang barangay. Labaw nga modaghan ang kaso sa pagpamugos sa masa nga “mosurender” ug magpagamit sa militar. Labaw karon nga nahimong bangis ang mga kaso kung asa ginapunting sa militar ang ilang kasuko ug pagpanimalos sa masa sa baryo sa matag adunay malampusong taktikal nga opensiba ang BHB.

Apan ang labing makapahimulos sa maong mga proyekto mao ang mga langyawng kumpanya ug dagkung burgesya-kumprador nga naglaway nga makasulod sa mga suuk nga lugar sa kabanikanhan. Mayorya o 75.54% (₱12.42 bilyon) sa pondo sa BDP mapadulong sa Mindanao kung asa nakakonsentra ang lapad nga plantasyon, mina ug mga proyektong pang-enerhiya nga milukop sa gatusan ka libong ektaryang kayutaan. Gipalayas nila ang masang mag-uuma ug masang Lumad gikan sa ilang yutang giugmad ug yutang kabilin. Tumong sa paggahin sa pinakadakung pondo alang sa mga kalsada ang pagsiguro nga mapapaspas ang paghakot sa mga mineral nga ieksport sa ubang nasud, sama sa palm oil, saging, pinya ug uban pang mga tanum nga pang-eksport.

Kinahanglang tibuok-kusog nga ibutyag ug batukan sa masang mag-uuma ug nasudnong minorya ang mga proyekto sa BDP nga dili tubag sa ilang tinuod nga pangayo.

Kinahanglang tabangan ang masa sa kabanikanhan nga iduso ang ilang singgit alang sa tinuod nga reporma sa yuta ug mga pangayo aron paubsan ang abang, patas-an ang suhulan sa mga mamumuong panguma ug makatarunganong presyo sa ilang mga produkto. Kaabag ang masang mag-uuma, kinahanglang pasubsubon sa nasudnong minorya ang pakigbisig aron panalipdan ang ilang yutang kabilin.

Kinahanglang subsub usab nga ibutyag ang korapsyon sa mga upisyal militar kakunsabo ang mga lokal nga upisyal ug mga kontraktor nga mibulsa sa minilyong piso sa maong mga proyekto. Awhagon ang mga lokal nga upisyal sa barangay nga batukan ang pagpanuhol sa mga upisyal sa militar bugti sa pagsuporta sa mga proyekto sa BDP.

Kinahanglang batukan ang padayon nga paggarison ug pagpanghasi sa militar sa ilang mga baryo aron sumpuon ang masa ug hatagag dalan ang dagkung kapitalista nga naglarawng sakupon ang ilang yuta, kawkawon ang natural nga bahandi ug gun-ubon ang kinaiyahan.