Hulga sa Liguasan Marsh

,

Tataw sa balita niadtong milabayng semana ang planong subling sugdan ang eksplorasyon ug pagmina sa gitawag og Block 10 sa Cotabato Basin sa Liguasan Marsh ug gitawag og Basin Block 6 sa Sulu Sea. Kini human gitugutan sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) nga ipatuman kini sa kumpanyang ESMaulana Global Ventures Company Inc.

Tumong sa kumpanya nga kutkuton ang kinatibuk-ang 1.684 milyong ektarya sa Liguasan ug Sulu Sea aron minahon ang lana ug natural gas sa lugar. Gipanghinambog sa kumpanya nga nagbayad na kuno kini og ₱2 milyon sa Department of Energy aron makuha ang kontrata ug sugdan ang proyekto. Kasosyo sa ESMalauna ang Petrolife, Philippine National Oil Company ug lokal nga dagkung agalong yutaan.

Nagpasidaan ang Partido Komunista ng Pilipinas sa maong lakang. Matud niini, angayang manubag ang BARMM ug rehimeng Duterte sa pagprayoritisa sa pag-abli sa Liguasan sa lokal ug langyawng kumpanya imbes nga protektahan ang lugar ug ang mga nanimuyo dinhi.

Dugay na nga gibabagan sa mga residente ug tigpanalipud sa kinaiyahan ang pag-abli sa Liguasan sa magun-ubong mina ug pag-utingkay sa mga lokal ug langyawng kumpanya. Tuig 2019 pa gitinguha ni Duterte nga ablihan ug pahimuslan ang natural nga bahandi niini luyo sa mga protesta.

Matud sa pagtuon, ang padayon nga pagsigpit sa bakawan nagbunga sa pagkamatay sa daghan kaayong klase isda, kahoy, mga tanum ug langgam sa Liguasan. Sa kasamtangan, adunay 201 ka klase sa tanum ug bulak sa erya, 170 ka klase sa langgam kung asa 39 ang dinhi lang makita. Adunay usay 30 ka klase sa isda ug mga mananap nga dinhi lang makita.

Tungod niini, nakasinati og grabeng kagutom ang mga residente sa Liguasan. Dugang pang nagpaantus kanila ang walay hunong nga pagpang-utingkay, pagpamomba ug pagpangatake sa militar sa ilang mga komunidad sa takuban sa “gyera kontra-terorismo.”

Dugay nang gikahinaman sa higanteng mga kumpanya sa lana, lokal nga burukrata ug kakunsabo nilang dagkung agalong yutaang Moro ang Liguasan Marsh. Ang 220,000-ektaryang bakawan adunay mga bahin nga nagalangkob sa mga prubinsya sa North ug South Cotabato ug Maguindanao. Adunay bahin kining gideklarang sangtwaryo kanhi pang 1979. Adunay mga bahin usab kini ginatamnan na sa mga residente og mais ug humay.

Gituuhang adunay reserbang lana nga nagkantidad og $1 bilyon ang Liguasan. Aduna kuno usab kini depositong 68 bilyong cubic feet sa natural gas nga ginasulting nagkantidad og $1 trilyon.

Hulga sa Liguasan Marsh