Kadungan sang malaparan nga pagkadula sang mga trabaho ang hungod nga pagbagsak sa sweldo kag pag-atake sa mga kinamatarung sa pangabudlay sang mamumugon nga Pilipino. Napalusot ang mga ini sang mga kapitalista, kahimbon ang Department of Labor and Employment (DOLE), sa tabon sang “pagsalbar sang mga trabaho” sa paghagunos sang pandemya nga Covid-19. Ginahingalitan sang mga ini ang krisis kag desperasyon sang mga mamumugon nga makatrabaho sa tunga sang mapangwasak nga lockdown kag kawad-on sang ayuda sang estado.

Gingamit sang mga daku nga kumpanya ang mga areglo nga ginbunga sang mga istrikto kag madugayan nga lockdown para labi pa nga himuon nga barato ang daan na nga manubo nga minimum nga sweldo. Madamo man nga mamumugon sa mga naputo nga magagmay nga negosyo ang napilitan nga magbaton sang lubos nga manubo nga sweldo para lang indi madulaan sang pangabuhian.

Ang amo nga ginaagyan nga labing pagpanghimulos sang mga mamumugon ginkumpirma bisan sang Philippine Statistics Authority (PSA), ahensya sang reaksyunaryong gubyerno. Sa ginhimo sini nga Occupational Wages Survey, nagaguwa nga nagbagsak sang abereyds nga 9% ang daan na nga manubo nga sweldo sang mga mamumugon nga Pilipino sang 2020. Ang ₱18,108 nga abereyds nga bulanan nga sweldo sang 2018 amo ang ₱16,486 na lang sang Agosto 2020. Pinakadaku nga ginbagsak sang mga mamumugon sa pinansya kag seguro, real estate kag komersyo nga pakwayon kag reteyl.

Labi ini nga naglayo sa makabuhi nga sweldo nga ara sa ₱1,051 kada adlaw o ₱31,530 kada bulan.

Ang hayagan nga paglapas sang mga kapitalista sa mga layi sa pagpangabudlay ginhatagan sang ligal nga tabon sang DOLE sa ginpagwa sini nga advisory sang Mayo 18, 2020. Ginpahanugutan sang ahensya ang mga kapitalista nga kaltasan ang mga sweldo kag kaangut nga mga benepisyo tubtob “nagapasugot” ang mga mamumugon.

Gintulod sang DOLE ang mga areglo nga work-from-home nga nagbuhin sa oras sang pagtrabaho. Ini samtang ginaobligar ang mga mamumugon nga magbaton sang mas manubo nga sweldo samtang nagaabaga sang mas mabug-at nga katungdanan nga nagaobligar sa ila nga magtrabaho sang lampas sa 8-oras nga adlaw sang pangabudlay. Ginpahanugutan man sang DOLE ang arbitraryo nga paghalin sa mga mamumugon. Ginbawi lang sang DOLE ang advisory sang Septyembre 2020, pagkatapos sang lima ka bulan nga sige-sige nga pagpakamalaut diri sang mga mamumugon. Pero, wala sang ginhimo nga pagtuon ang ahensya kon ibalik sang mga kapitalista sa daan nga sweldo kag trabaho ang mga mamumugon nga naapektuhan.

Sa bahin sang mga mamumugon, madugay na nila nga ginaduso ang makatarungan nga dugang sa ila mga sweldo nga madugay na nga nalansang. Sa National Capital Region, sadtong 2018 pa ang ulihi nga gamay nga dugang nga sweldo. Ulihi nga nagpasaka sang petisyon para sa dugang nga sweldo sang 2019, pagkatapos ginbasura sang DOLE ang nauna nga petisyon. Nagbalibad ang ahensya nga pamatian ang petisyon nga nakabase sa wala-untat nga pagtimbuok sang mga presyo sang mga basehang produkto kag serbisyo. Samtang, nakapending gihapon sa Kongreso ang hagna para sa pagtalana sang pungsodnon nga minimum nga sweldo.

Samtang, minilyon nga mamumugon nga nadulaan sang trabaho sa pandemya ang wala nakabalik sa daan nila nga kahimtangan. Madamo nga regular nga trabaho ang ginpatay sang mga kapitalista kag ginbayluhan sang mga temporaryo kag kontraktwal nga pagtrabaho. Sa tanya sang Ibon Foundation, halos tanan (95%) sang mga trabaho nga natuga sang mag-umpisa na nga “buksan ang ekonomya” partaym o wala sang 40 oras kada semana. Daku nga bahin sa ila ara sa impormal nga sektor. Wala pa sang 1% ang lubos panahon.

Suno sa grupo, ara sa 5.7 milyong Pilipino ang sa aktwal wala trabaho kag indi lang 3.2 milyon pareho sang upisyal nga datos sang gubyerno. Manubo ang upisyal nga tantos sang disempleyo sang estado bangud wala sini ginaisip ang mga mamumugon nga nadulaan na sang paglaum nga makapangita sang trabaho.

Nagakahulugan ini sang mas manubo nga kita, kawad-on sang benepisyo, kawad-on sang kasiguruhan sa trabaho kag pagdula sang iban pang kinamatarung sa pagpangabudlay pareho sang pag-unyon. Ini amo sa panahon nga naglista na sang “makasaysayan” nga mga pag-uswag sa kita kag rebenyu ang mga daku nga kumpanya. Bawi na gid sang mga ini ang temporaryo nga paggamay sang ila kita sang una nga nagbunal ang pandemya. Sang 2021, naglista sang 30.5% nga pagtaas ang manggad sang 50 pinakadaku nga burgesya kumprador sa Pilipinas. Lakip sa ila ang ginpaboran nga mga alyado ni Rodrigo Duterte nga sanday Manuel Villar, Enrique Razon kag Dennis Uy.