Dumdumon ang pag-alsang Edsa kag magpursiger sa rebolusyonaryong banas

,
Ang artikulo nga ini may salhin sa PilipinoEnglishBisaya

Espesyal nga importansya nga dumdumon sa maabot nga mga adlaw ang pag-alsang Edsa, sa atubang sang pagtuyo sang pamilya Marcos, kahimbon sang nagaharing hubon Duterte, nga kawaton ang palaabuton nga eleksyon kag ibutang ang mga kaugalingon sa poder. Uyat ang mga leksyon sang kasaysayan, dapat malig-on nga batuan sang pumuluyo ang garuk nga plano sang magkatuwang Marcos-Duterte, samtang nagapursiger sa pagbaktas sa rebolusyonaryong banas para ibagsak ang nagakadunot nga sistema kon sa diin nagatuhaw ang mga masupog nga pasista kag diktador, kag nagahari ang mga mapanghimulos kag mapiguson.

Ang pag-alsa sang minilyon sa Edsa kag sa mga mayor nga kalsada sa Kamaynilaan kag bilog nga pungsod sang Pebrero 22-26, 1986 putuk-putukan sang 14-tuig nga pagpursiger sa nagkalainlain nga patag sang paghimakas. Sa mga tuig antes sini, wala-untat ang mga higante nga hublag masa, kadungan sang paglapad kag pagbaskog sang armadong paghimakas sa bug-os nga pungsod sa pagpanguna sang Partido kag Bagong Hukbong Bayan. Ginbuka sini ang kahadlok kag sige-sige nga gintay-og ang diktadurya.

Sa pagdumdom subong nga tuig, liwat nga palab-ason sa pumuluyo, labi na sa mga pamatan-on, kon paano gingamit ni Marcos ang absoluto nga gahum para sa iya interes, sang iya pamilya kag mga kroni. Kon paano nabuhi sa luho kag kabuganaan si Imelda kag ila mga anak. Kon paano ginpasira ang kongreso kag mga korte, kag siya ang nangin tagahimo sang layi kag huwes sang tanan. Kon paano gingaruk kag gingamit ang militar kag pulis sa maduguon nga kampanya sang pagpamigos para kugmaton kag piangon ang banwa. Kon paano ginmasaker ang mga mangunguma sa Culatingan, Palimbang, Daet, Sag-od, Escalante, Culasi kag iban pang lugar. Kon paano ginbangkrap ang ekonomya kag ginlubong ang Pilipinas sa utang. Kon paano naglala ang nagkalainlain nga porma sang pagpanghimulos kag pagpamigos, naglapnag ang disempleyo, nagtimbuok ang presyo, nadulaan sang balor ang piso kag naglubha ang kaimulon kag gutom.

Ang pag-alsang Edsa pangkasaysayan nga paghukom sang pumuluyong Pilipino batuk sa diktaduryang Marcos. Ang pagpalayas sa mga Marcos sa Malacañang pagpakita sang banwa sang ila gahum nga halin sa ila paghiliusa kag ululupod nga paghulag.

Baliskad sa husga sang pumuluyo sang 1986, nakabalik ang mga Marcos sa Pilipinas pagkatapos ang pila ka tuig sang aregluhon kag plantsahon sang imperyalismong US ang ribalan sang magkaaway nga paksyon sang nagaharing sahi sa tuyo nga paglig-unon ang pagginahum sang neokolonyal nga estado. Wala magdugay, naibalik ang mga daku nga negosyo sa kamot nanday Danding Cojuangco kag iban pang mga daku nga kumprador kag burukrata-kapitalistang kroni ni Marcos. Daku nga bahin sang pila ka bilyong piso nga kinawatan nga manggad sang mga Marcos ara man sa ila kamot. Liwat nga nakapwesto ang mga Marcos kag Romualdez sa pulitika sa Ilocos kag Leyte, kag sang ulihi sa kongreso kag senado.

Gamit ang binilyong piso nga kinawatan nga manggad, nagpalapta ang mga Marcos sang disimpormasyon agud tiplangon ang banwa gamit ang masmidya, social media, eskwelahan, simbahan kag iban pang pamaagi. Ginapanas sa panumduman sang banwa ang madulom nga bahin sa kasaysayan sang pungsod kag ginatuga ang ilusyon sang kauswagan kag kasulhayan sa idalom sang layi militar agud takpan ang pagpandambong kag mga daku nga krimen sang diktaduryang Marcos. Pinakapunta sang pagpaniplang ang ginhimo nga paglubong ni Duterte sa bangkay ni Marcos sa Libingan ng mga Bayani sang 2016.

Sandig sa madugay na nga ambisyon sang mga Marcos nga makabalik sa Malacañang, nagapadalagan subong si Marcos Jr. bilang presidente, katimbang ang anak ni Duterte nga si Sara Duterte-Carpio bilang bise. Daw wala sang pagkaubos ang kinawatan nga manggad nga ginapanagtag nila subong sa kampanya agud paggwaon nga may malapad sila nga suporta. Ginagamit ni Marcos Jr. ang islogan nga “paghiliusa” agud isahon ang pumuluyo kag ilubong sa limot ang tanan nga krimen kag kasal-anan nila sa pumuluyo.

Sa pagdumdom sa pag-alsang Edsa, dapat determinado nga ibuyagyag, pakamalauton kag lubos nga batuan ang pagpangtiko sang pamilya Marcos sa pangkasaysayan nga kamatuoran. Kinahanglan ang mapangahas, magahod kag malaparan nga kampanyang edukasyon kag propaganda, mga paghulag sa kalsada kag iban pang tikang para kontrahon ang mga kabutigan sang mga Marcos-Duterte kag ang pagkangil-ad kag pagsikway sa ila sang pumuluyo. Padayon nga palaparon ang kubay sang mga demokratikong sahi kag pwersa para abangan ang dalan sang mga Marcos-Duterte kag maghanda sa malaparan nga pag-alsa.

Himuon ang tanan agud paigtingon ang mga paghimakas masa sa atubang sang nagasingki nga krisis sa ekonomya kag pangabuhian sang banwa. Sug-alawon sang maisog, makahason, matinugahon kag nagapadaku nga protesta sa kalsada, mga komunidad, pabrika kag kampus batuk sa wala-untat nga pagtaas sang presyo sang langis, pagkaon kag iban pang balaklon, manubo nga sweldo, wala sang trabaho, dugang nga buhis, pagtinambak sang dumuluong nga bugas, karne kag utanon kag iban pang polisiya nga paantus sa banwa. Ipakita ang kaakig sang pumuluyo sa makawat, manugpatay-tawo, traidor kag terorista nga paghari ni Duterte.

Ang tuyo nga pagbalik sang mga Marcos kag pagpalawig sang tiraniko nga paghari sang mga Duterte patimaan sang labing pagkagaruk sang nagaharing sistema, kon sa diin ang gahum sa pulitika kag ekonomya labing nakakonsentrar sa kamot sang pinakapasista kag pinakamalaut nga hubon sang nagaharing sahi, samtang ang banwa nahagmak sa kaimulon kag pag-antus. Samtang nagagaruk, nagabun-ag ang sistema nga ini sang mga kapareho nanday Marcos kag Duterte nga wala-untat ang pagkauhaw sa gahum.

Hingalitan ang panahon sang eleksyon para agresibo kag hayagan nga itib-ong ang pungsodnon-demokratikong pag-analisa kag programa sa mga isyu. Direkta nga palapnagon ang panawagan para sa rebolusyonaryong pagtapos sa malakolonyal kag mala-pyudal nga sistema.

Gamiton ang tanan nga kahigayunan para pabaskugon ang Partido, ang mga rebolusyonaryong organisasyong masa kag ang pagrekrut sa hangaway sang banwa. Samtang ubos-kusog nga ginabatuan ang padihut nanday Marcos kag Duterte, lubos nga isulong ang rebolusyonaryong paghimakas para ibagsak ang papet kag burukrata-kapitalista nga estado, ang mapanghimulos kag mapiguson nga paghari sang mga agalon nga mayduta kag mga daku nga burgesya kumprador, kag tukuron ang tunay nga demokratikong gubyerno sang banwa.

Dumdumon ang pag-alsang Edsa kag magpursiger sa rebolusyonaryong banas