Nagdugay sang duha ka oras nga uyat sang Bagong Hukbong Bayan (BHB) ang isa ka bahin sang pungsodnon nga haywey sa Surigao del Sur (SDS) sang Pebrero 10. Nagtukod ang mga Pulang hangaway sang mga tsekpoynt sa kahabaan sang kalsada sa Barangay Mabahin, Cortes samtang nagahimo sang pagdis-arma sa tatlo nga nagresayn nga mga suldado sa ila balay sa higad-kalsada. Kabahin ang aksyon sa pagpatuman sang rebolusyonaryo nga hublag sa polisiya sa reaksyunaryong eleksyon.

Nakumpiska halin sa mga suldado ang tatlo ka malip-ot nga armas, mga bala kag iban pang kagamitan militar. Ginpahanumdom sila sang mga Pulang hangaway nga indi maghimo sang malain sa mga mangunguma kag sibilyan kag sa rebolusyonaryong hublag. Ang isa sa mga suldado kandidato man sa lokal nga pusisyon sa banwa sang Cortes.

Gintukod ang mga tsekpoynt isa ka kilometro ang kalayuon sa detatsment sang CAFGU kag tatlo ka barangay halin sa isa ka istasyon sang pulis. Nagtuyo nga magresponder ang apat ka pulis, pero nag-atras sila pagkatapos mahibal-an nga sobra kadamo sangsa ila ang mga Pulang hangaway. Samtang nagatindog ang tsekpoynt, nahibal-an sang mga kaupod nga may pila ka pulis kag suldado nga nagsimpon sa mga sibilyan para magkuha sang bidyo. May pila man nga suldado nga armado sang malip-ot nga armas nagpwesto sa malayo agud panilagan ang mga Pulang hangaway.

Ginpanginwala ni Ka Sandara Sidlakan, tagapamaba sang BHB-Surigao del Sur, ang akusasyon sang 901st Brigade nga naglapas ang BHB sa internasyunal nga makatawong layi sa operasyon sini. “Nahibal-an gid nila nga wala nangapkap, wala nangharas kag wala nagpamahog sang mga sibilyan ang mga kaupod.”

Paghahanda sa aksyon

Sa interbyu sang Ang Bayan kay Ka Sandara, ginsaysay niya ang nangin paghanda sang mga yunit sang BHB. Bangud sa haywey igalunsar ang armadong aksyon, maid-id nga nangalap sang datos ang mga Pulang hangaway kag ginkilala ang lugar kag kinaiya sang komunidad nga pagasudlon nila.

Naglunsar sila sang mga dry-run para siguruhon ang madasig nga pagtigayon sang aksyon. Gintalana ang mga pwersa nga magadis-arma, magatukod sang tsekpoynt kag magpaathag sa masa. Sa kabilugan nga numero sang pwersa nga naghulag, 25% kababainhan.

“Ginkulbaan ako sang pakadto pa lang kami sa target bangud basi indi mangin madinalag-on ang aksyon,” istorya sang isa ka Pulang hangaway nga una bes nagpasakup sa armadong aksyon. Pero sang makasulod na ang mga kaupod sa balay sang target kag nakita nga kalmado ang mga kaupod sa tsekpoynt nadula ang iya kakulba.

Ginsaysay ni Ka Sandara nga gamay lang maglukpanay sa haywey kon nagtabuanay sila kag ang mga suldado nga nagasubay sa haywey sadtong aga sang amo nga adlaw. Ginpalampas sang BHB ang salakyan militar bangud matawo ang ginaagyan sini nga lugar.

“Sa una nga pagtukod sang tsekpoynt, nakibot ang mga residente sang makakita sang mga armado nga nagaabang sa dalan,” istorya ni Ka Sandara. “Pero sang mahibal-an nila nga mga Pulang hangaway, kadam-an sa ila nadula ang kakulba.” Ang iban nalipay pa bangud una nga bes nila nga makakita sang Pulang hangaway.

Nakita sang mga residente nga “limpyo kag mapostura” ang mga kaupod sa ila uniporme nga black pants kag long sleeves nga kamisa-tsino nga may naka-imprenta nga imahe ni Ka Oris. Mahalong kag nagayuhom sila samtang nagapaathag sa katuyuan sang armadong aksyon. “Sa kalipay nila nga makakita sang NPA, may pila nga magpalapit kag halos hakson ang mga kaupod!” istorya ni Ka Sandara. May mga drayber kag pasahero nga nag-agi sa tsekpoynt nga nagkaway sang kamot sa mga kaupod. “Indi ini ang hangaway nga ginahambal ni Duterte nga dugmok na,” siling niya. Luwas sa pagpabaskog sa hangaway sang banwa, ginapabaskog man sang aksyon ang buot sang masa.

Sa nangin tsekpoynt, indi malikawan ang pagkaatrasar sang pila ka pasahero kag drayber nga matawhay man nga ginpaathagan sang mga kaupod. Ginkulbaan man ang pila ka pasahero bangud basi maglukpanay, pero ginsiguro man sang BHB nga mangin luwas sila.

Gingamit sang mga Pulang hangaway ang kahigayunan para ipaathag ang importansya sang armadong rebolusyon sang BHB. Ginpaathag man nila nga ang tsekpoynt para masiguro nga areglado ang paghimo sang armadong aksyon kag luwas ang mga sibilyan nga ara sa palibot sini.

Polisiya sa eleksyon

Ang mga tsekpoynt nga may katuyuan nga magdis-arma kabahin sang pagpatuman sang mga polisiya sa pagkampanya para sa reaksyunaryo nga eleksyon. “Ginaseguro sang mga tsekpoynt nga indi magdala sang mga alalay nga armado nga maton, pulis kag militar ang mga kandidato para mang-ipit kag mamahog sa pumuluyo,” siling ni Ka Sandara.

Pahanumdom man ini sa mga pulitiko nga indi pagpakanubuon ang rebolusyonaryong hublag kag gahum pangpulitika sini. Suno kay Ka Sandara subong nga panahon sang eleksyon, dapat maghiliusa ang pumuluyo sang Surigao del Sur kag iduso sa mga kandidato ang gilayon nila nga demanda. Lakip diri ang pagtindog batuk sa pagtukod sang mga detatsment sa tagsa nila ka baryo, okupasyon militar sa tabon sang Retooled Community Support Program kag pilit nga pagpasurender sa mga sibilyan bilang katapo o tagasuporta sang BHB.

Lakip man sa dapat nila nga isahan ang pagdepensa sa kapalibutan sa atubang sang malaparan nga pagmina, iligal kag dalagkuan nga pagtroso kag ekspansyon sang mga plantasyon. Dapat man gani nga iduso sang mga mangunguma ang pagpataas sang ila nga sweldo, presyo sang mga produkto kag pagpanubo sang renta sa duta kag iban pa.