Kadungan sa malukpanong pagkawala sa mga trabaho ang tinuyong pagkahagba sa suhulan ug pag-atake sa mga katungod sa pamuo sa mga mamumuong Pilipino. Napalusot kini sa mga kapitalista, kakunsabo ang Department of Labor and Employment (DOLE), sa takuban sa “pagluwas sa mga trabaho” sa paghaguros sa pandemyang Covid-19. Gipahimuslan niini ang krisis ug desperasyon sa mga mamumuo nga makatrabaho taliwala sa magun-ubong mga lockdown ug kawalay ayuda gikan sa estado.

Gigamit sa dagkung kumpanya ang mga sitwasyon nga gibunga sa hugot ug dinugay nga mga lockdown aron labaw ang kunhuran ang daan nang ubos nga minimum nga suhulan. Daghan usab nga mamumuo sa mga nalugi nga gagmayng negosyo ang napugos nga magdawat sa grabe ka ubos nga suhulan aron lang dili mawad-an og trabaho.

Ang ingon niining nasinati nga labaw pang pagpahimulos sa mga mamumuo gikumpirma bisan sa Philippine Statistics Authority (PSA), ahensya sa reaksyunaryong gubyerno. Sa gipahigayon niining Occupational Wages Survey, migawas nga mihagba sa abereyds nga 9% ang kanhi nang ubos nga suhulan sa mga mamumuong Pilipino niadtong 2020. Ang ₱18,108 nga abereyds nga binulan niadtong 2018, ₱16,486 na lang niadtong Agosto 2020. Pinakadaku ang gihagba sa mga mamumuo sa pinansya ug insurance, real estate ug komersyong pakyawan ug minudo.

Labaw kining milayo sa makabuhi nga suhulan nga ana sa ₱1,051 kada adlaw o ₱31,530 kada bulan.

Ang dayag nga paglapas sa mga kapitalista sa mga balaod sa pamuo gihatagag ligal nga takuban sa DOLE sa gipagula niining advisory niadtong Mayo 18, 2020. Gitugutan sa ahensya ang mga kapitalista nga kibhangan ang mga suhulan ug kalambigit nga mga benepisyo hangtud “mouyon” ang mga mamumuo.

Giduso sa DOLE ang work-from-home nga nagkibhang sa oras ug adlaw sa pamuo. Ginaobliga niini ang mga mamumuo nga modawat og mas ubos nga suhulan samtang nag-abaga sa mas bug-at nga trabaho nga nag-obliga kanilang magtrabaho nga lapas sa 8-oras nga adlaw sa pagtrabaho. Gitugutan usab sa DOLE ang arbitraryong pagsisante sa mga mamumuo. Giundangan lamang sa DOLE ang advisory niadtong Setyembre 2020, human ang lima ka bulang padayon nga pagmakmak dinhi sa mga mamumuo. Bisan pa man, walay gihimong pagtuki ang ahensya kung gibalik ba sa mga kapitalista sa kanhing suhulan ug trabaho ang mga mamumuong naapektuhan.

Sa bahin sa mga mamumuo, dugay na nilang ginaduso ang makatarunganong dugang suhulan nga dugay na kaayong nalansang. Sa National Capital Region, kaniadto pang 2018 ang ulahing dyutay nga dugang sa suhulan. Ulahing nagpasaka og petisyon alang sa umento niadtong 2019, human gibasura sa DOLE ang naunang petisyon. Mibalibad ang ahensya nga dunggon ang petisyon nga nakasubay sa walay puas nga pagsaka sa mga presyo sa batakang produkto ug serbisyo. Samtang, natanggong pa gihapon sa Kongreso ang balaodnon alang sa pagtakda sa nasudnong minimum nga suhulan.

Minilyong mamumuo nga nawad-an og trabaho tungod sa pandemya ang wala na nakabalik sa kanhi nilang pusisyon. Daghang regular nga trabaho ang gitangtang sa mga kapitalista ug gipulihan sa mga temporaryo ug kontraktwal nga pamuo. Sa banabana sa Ibon Foundation, halos tanang (95%) mga trabahong namugna dihang nasugod na nga “ablihan ang ekonomiya” partaym o walay 40 oras kada semana. Dakung bahin kanila ang anaa sa impormal nga sektor. Wala pay 1% ang tibuok panahon.

Matud sa grupo, anaa sa 5.7 milyong Pilipino ang sa aktwal walay trabaho ug dili lamang 3.2 milyon sama sa upisyal nga datos sa gubyerno. Ubos ang upisyal nga tantos sa dis-empleyo sa estado tungod kay wala niini ginalakip ang mga mamumuong nawad-an na og paglaum nga makakita og trabaho.

Nagpasabot kini sa mas ubos nga kita, kawalay mga benepisyo, kawalay kasigurohan sa trabaho ug pagkawala sa uban pang katungod sa pamuo sama sa pag-unyon. Atol kini sa panahong nagdeklara na sa “makasaysayanong” mga pag-uswag sa kita ug rebenyu ang dagkung kumpanya. Nabawi na niini ang temporaryong pagkunhod sa ilang kita dihang unang mihampak ang pandemya. Niadtong 2021, nagtaho sa 30.5% nga pagsaka sa bahandi sa 50 ka pinakadakung burgesya kumprador sa Pilipinas. Lakip kanila ang gipaborang mga alyado ni Rodrigo Duterte nga silang Manuel Villar, Enrique Razon ug Dennis Uy.