Kanhi nang panawagan sa mga minoryang Pilipino ang pagbungkag sa National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) ug pagbasura sa baload nga nagtukod niini, ang Indigenous Peoples’ Rights Act. Dugay nang gitalikdan sa NCIP ang mandato niining protektahan ug iasdang ang interes ug kaayuhan sa mga minorya. Gibutyag sa mga lumad nga gawas sa dayag nga korapsyon sa ahensya, dakung pagluib ang ginahimo niini sa pagbaligya sa mga yutang kabilin sa langyaw ug lokal nga mga kumpanya sa mina, troso, komersyal nga plantasyon ug mga planta sa enerhiya.

Labaw pang migrabe ang pagka kontra-minorya sa ahensya human gituboy ni Rodrigo Duterte isip tsirman niini si Allen Capuyan, usa ka korap ug kriminal nga retiradong upisyal militar.

Si Capuyan ang kanhing koronel nga adunay maduguong rekord sa pag-atake sa mga lumad. Nahimong lider siya sa Task Force Gantangan nga tig-organisa sa mga grupong paramilitar nga nagadepensa sa dagkung mina ug notoryus sa pagsabwag og teror ug pagpamatay sa mga lider sa Lumad. Nalambigit usab si Capuyan sa lain-laing mga krimen ug anomalya lakip ang dinagkung pagpalusot sa iligal nga droga. Nagsilbi siyang hepe sa Intelligence Service of the Armed Forces of the Philippines sa panahon ni Gloria Arroyo ug nalambigit sa pagpalusot sa malukpanong pagpanglimbong sa eleksyon.

Kadungan sa pagtuboy kay Capuyan isip tsirman sa NCIP, gibutang usab siya isip executive director sa NTF-Elcac. Ilalum sa iyang pagpangulo, nahimong nag-unang instrumento sa NTF-Elcac ang NCIP para sa “pagnyutralisa” sa mga lumad sa ngalan sa “kontra-insurhensiya.” Ang ahensya ang tigpasiugda sa pinakagrabeng pagpang-redtag nga nagresulta sa malukpanong pagpatay, pag-aresto, pagtortyur, pugos nga pagpasurender ug pagpalayas sa mga minorya sa ilang mga yuta. Nagsilbi kining tigpanalipud sa pinakangilngig nga mga krimen sa militar ug sa rehimen batok sa mga nasudnong minorya.

Kapitalistang pagpangilog sa yutang kabilin

Ilalum ni Capuyan, miarangkada ang pagpangilog sa yuta ug pagpalayas sa mga nasudnong minorya sa ilang bahandianon sa rekurso nga kayutaan. Mikabat sa 5 milyong ektarya sa mga yutang kabilin ang gitanyag sa rehimeng Duterte alang sa eksplorasyon ug operasyon sa langyawng mga kumpanya sa mina. Gigahin usab sa rehimen ang mga suba ug lanaw aron tukuran kini og mga megadam ug plantasyong komersyal sa mga kumpanyang Chinese.

Nahimong nag-unang papel sa NCIP ang manipulahon ug pwersahon ang mga apektadong komunidad alang sa ilang “Free, Prior, and Informed Consent” (FPIC) o pagtugot sa operasyon sa gipaborang mga kumpanya. Niining miaging mga tuig, nahimong instrumento kini sa pagmanupaktura sa FPIC sa Kalinga aron hatagag dalan ang pagtukod sa duha ka Gened Dam. Nagpagula usab kini og mga kwestyunableng FPIC alang sa mga kumpanya sa minang TVI-Pacific sa Zamboanga del Norte ug Sagittarius Mines Inc. sa South Cotabato. Ang maong mga komunidad, kauban ang lain pang komunidad nga naningkamot panalipdan ang ilang panginabuhian ug kultura, ang target sa mga operasyong kombat sa militar ug ginapailalum sa grabeng militarisasyon.

Kampanyang henosidyo

Aron hatagag rason ang dakung operasyong kombat, pagpamomba, dinugay nga militarisasyon ug pagpanumpo sa mga minoryang nagasukol, kanunay ginayawyaw ni Duterte nga tinubdan sa dakung ihap sa mga myembro sa Bagong Hukbong Bayan ang mga komunidad niini.

Nahimong ahente ang NCIP sa kampanya sa pwersahang pagpasurender sa sibilyang mga lumad. Migamit ang ahensya sa mga pekeng datu (nga mga lider sa mga grupong paramilitar) aron dauton ang Bagong Hukbong Bayan, kauban ang ilang mga katribu nga ginaakusahan sa militar nga nagasuporta sa armadong kalihukan. Dayag nga ginapatay ang dili magpahaylo sa ilang mga pagpanglingla.

Niadtong 2021 lamang, tataw sa mga krimen sa rehimen ang masaker sa tulo ka kabatan-onang Manobo sa Lianga, iligal nga pagpangaresto sa mga lumad nga silang Renalyn Tejero, Gary Catamin ug Beatrice Belen ug pagpasaka og gama-gamang kaso sa lider Igorot nga si Windell Bolinget. (Sa katapusan sa 2020 nahitabo ang pagmasaker sa estado sa siyam ug pag-aresto sa 17 ka Tumandok nga misukol sa pagtukod sa megadam sa Panay.)

Gawas niini, nahimong tataw usab ang pag-atake sa Bakwit School sa Cebu, pag-aresto sa 25 ka magtatambong ug pagdetine sa pito. Usa sa mga giaresto ug gipriso niadtong higayuna ang magtutudlo sa mga Lumad nga si Chad Booc, nga gipatay sa militar niadtong Pebrero, kauban sa usa pa ka magtutudlo nga si Jurain Ngujo II ug lain pang tulo samtang nagbyahe sa New Bataan, Davao de Oro.