Sa umalabot Abril 22, target nga abton sa mga organisador sa ika-52 nga Earth Day (Adlaw sa Kalibutan) ang dili moubos sa usa ka bilyong katawhan sa tibuok kalibutan aron iduso ang hinanali nga paghatag-bili sa kaayuhan sa kalibutan. Kabahin niini ang mga grupong maki-kinaiyahan sa Pilipinas nga dugay nang nanalipud sa kinaiyahan, natural nga mga rekurso ug yutang kabilin batok sa lokal ug langyawng pagpangawkaw.

Niining bulana, gihatagag pagtagad sa mga aktibistang Pilipino ang gipagula nga ika-6 nga taho sa Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) niadtong Abril 4. Katungdanan sa IPCC nga aseson ang gihimong mga lakang aron kibhangan ang carbon emission sa kalibutan. Ang IPCC usa ka grupo ilalum sa United Nations.

Matud sa grupo, dili igo ang ginahimo sa mga gubyerno aron huptan ang pasalig nga dili ipalapaw sa kapin 2 degrees celsius, gikan sa kasamtangang 1.2 degree celsius, ang temperatura sa planeta sa mosunod 20 ka tuig. Matud niini, posibleng molapaw pa sa 2.7 degrees celsius ang temperatura tungod sa pagmagahi sa mga gubyerno, kakunsabo sa pinakadakung bangko ug kumpanya sa lana, nga dili kibhangan ang produksyon ug paggamit sa pagsugnod sa lana, karbon ug natural gas nga nag-unang nagabuga og carbon dioxide sa atmospera. Nagpasabot kini sa mas grabeng kainit, sunog, pagbaha ug hulaw.

Sukwahi sa kasabutan nga nahisukip sa Paris Agreement, walay puas ang pagbubu og kapital sa eksplorasyon ug pagmina sa lana, karbon ug natural gas. Gikan 2015 hangtud 2021, mikabat sa $4.6 trilyon ang gipuhunan dinhi sa 60 ka imperyalistang bangko. Pinakadaku sa mga tigpamuhunan ang JP Morgan Chase ($382.40 bilyon), sunod ang tulo pa ka dagkung bangkong Amerikano. Ang JP Morgan Chase ang usa sa pinakadakung ispekulador sa pinansya sa merkado sa lana ug labing naghakop og supertubo sa kasamtangang pagsaka sa presyo sa krudong lana sa pangkalibutang merkado. Ang pagmina sa karbon, sa pikas bahin, nag-unang ginapondohan sa mga bangkong Chinese.

Matud pa gihapon sa IPCC, dili angayang isalig sa ginapalambo nga teknolohiya alang sa carbon removal (pagtangtang sa carbon dioxide sa atmospera) ang pagpugong sa pagtaas sa temperatura. Ang maong mga teknolohiyang “ispekulatibo” ug mahimo pang magresulta og “negatibong epekto” sa mga ekosistema ug komunidad. Dili usab paigo ang mga “natural nga remedyo” sama sa dinaghang pagtanum og mga kahoy aron mapaubos ang temperatura. Adunay bulag nga mga siyentipikong pagtuon nga nagsulting dili epektibo ug makadaut pa ang mga programa aron buhion ang mga lasang pinaagi sa mga plantasyon sa kahoy. Sa maksimum, kinahanglan kining ilhon nga segundaryong mga lakang.

Sa Pilipinas, nanawagan ang mga grupong maki-kinaiyahan nga dili isalig sa indibidwal nga paningkamot ang pagpugong sa climate change.

Sa dugay nga panahon, matud nila, ang nahimong duso mao ang alang sa mga indibidwal nga mabuhi nga “sustenable” aron makibhangan ang “carbon footprint” sa katawhan. Lakip sa mga pamaagi ang pagbisikleta, paghimo og kompost, pagpanas sa wala gikinahanglang e-mail, paggamit sa metal nga straw o pagpatay sa mga suga sa balay kung wala ginagamit. Matud nila, taliwa sa pangkalibutang lockdown niadtong 2020, mikunhod lamang og 17% ang carbon emission. Ginapakita niini nga dili igo ang mga indibidwal nga aksyon sama sa pag-likay sa pagbyahe bisan pa og himoon kini sa pangkalibutang langkub aron pugngan ang climate change.

“Kinahanglan natong ikunsidera nga 71% sa mga global emission gibunga sa 100 ka dagkung kumpanya lamang,” matud nila. Kapitalismo ug ang kahakog niini sa kita ang sad-an sa krisis sa klima. Mibarog sila nga ang kausaban sa sistema ug dili indibidwal lang nga mga paningkamot ang mopugong sa climate change.

“Aron makab-ot ang usa ka katilingbanong net-zero, makab-ot ang hustisya sa klima ug sa katilingban, kinahanglang bungkagon ang pangkalibutanong monopolyong kapitalismo.”

Niadtong Abril 15, nakighiusa ang mga aktibistang Pilipino sa pangkalibutang kampanyang #LetTheEarthBreathe (Ipaginhawa ang kalibutan). Kadungan niini ang protesta sa kapin 1,000 ka siyentistang eksperto sa climate change batok sa mga bangkong nagapondo sa pagmina sa lana. Sa US, nagrali ang mga syentista atubangan upisina sa JP Morgan Chase.