Hindi mapipigilan ang tagumpay ng armadong kilusan ng mga mamamayan sa Myanmar

,
Ang artikulong ito ay may salin sa EnglishBisayaIlocoHiligaynon

Sunud-sunod na tagumpay ang nakamit ng mga armadong grupo ng pambansang minorya at mamamayang lumalaban sa iba’t ibang rehiyon sa Myanmar laban sa pasistang huntang Tatmadaw. Mula sa hiwa-hiwalay na mga pagsisikap, papataas ang pagkakaisa at koordinasyon ng mga armadong grupong kontra-hunta. Umarangkada ang sabay-sabay at sa ilang bahagi ay koordinado nilang mga opensiba mula huling bahagi ng 2023. Tiwala silang signipikante nilang mapahihina, kundiman tuluyang mapababagsak, ang kinamumuhiang rehimen ngayong taon.

Lumalaban na ang mga pambansang minorya sa pasistang militar ng Myanmar bago pa man ang kudeta noong Pebrero 2021 na nagpatalsik sa sibilyang gubyerno ni Aung San Suu Kyi. Sa matagal na panahon, inilunsad ng mga ito ang armadong pakikibaka sa mga estado ng Kayin at Kachin sa silangang bahagi; sa estado ng Rakhine na bumubukas sa Indian Ocean; at sa hilagang estado ng Shan, na may hangganan sa China. Matapos ang kudeta, lumaban na rin ang mga pambansang minorya sa mga rehiyon ng Sagaing at Magway, gayundin sa estado ng Chin sa hilagang-kanlurang bahagi, at ang mga pambansang minorya sa estado ng Karen (tinatawag ding Kayah) sa may hangganan ng Thailand. Ang mga grupong ito ay ilan lamang sa mahigit 20 armadong grupong etnolingwistiko na umiiral sa Myanmar sa kasalukuyan. Marami sa kanila ay ilang dekada nang nakikibaka para sa karapatan sa pagpapasya-sa-sarili laban sa pambansang pang-aapi ng reaksyunaryong estado at militar ng Myanmar.

Noong 2023, malaki ang nabawing teritoryo ng Three Brotherhood Alliance mula sa mga pwersa ng hunta. Ito ay matapos nilang inilunsad ang Operation 1027 mula Oktubre sa naturang taon. Naagaw ng alyansa mula sa mga pwersa ng hunta ang mahahalagang bayan sa hangganan ng Myanmar at China kung saan dumadaloy ang kalakalan sa pagitan ng dalawang bansa. Daan-daang detatsment at kampo ang nagapi ng koordinadong mga atake sa loob ng unang 10 araw ng opensiba. Libu-libong sundalo, kabilang ang ilang matataas na upisyal ng Tatmadaw, ang sumuko sa alyansa.

Malawak na teritoryo rin ang napalaya ng Karen National Union at Karenni Nationalities Defense Forces mula nang ilunsad nito ang Operation 1111 noong Nobyembre 2023. Katuwang ang ibang armadong grupo, naagaw nito ang mahahalagang institusyon at ahensya, kabilang ang himpilan ng pulis sa Loikaw, ang sentro ng estadong Karen noong Disyembre 2023. Noong Abril 24, idineklara ng Karenni State Interim Executive Council na nasa kontrol na nito ang 90% ng estado.

Kasabay na lumalakas ang paglaban ng Chinland Defense Forces para patalsikin ang pwersa ng hunta sa kanilang teritoryo. Noong Abril 29, naagaw nito ang hedkwarters ng batalyon ng Tatmadaw na kumukontrol sa bahagi ng ilog Irrawady na susi sa paglabas-masok sa kabisera ng Kachin.

Sa Naypyitaw, Yangon at iba pang sentrong urban ng bansa, umarangkada rin ang mga atake ng People’s Defense Forces (PDF), ang armadong grupong itinayo ng National Unity Government mula sa mga grupong kabataan at aktibista. Noong Abril 5, koordinadong sinalakay ng PDF gamit ang 28 “kamikaze drone” ang bahay ng pinuno ng hunta na si Min Aung Hlaing, ang pangunahing himpilan ng militar at isang mayor na airbase, sa kapital na Naypyitaw. Bago nito, marami nang kampo, detatsment at tsekpoynt ang nagapi ng mga armadong grupo gamit ang maliliit na drone.

Nagagawa ang malawakan at masisinsing opensiba dulot ng suportang tinatamasa ng mga armadong grupong mula sa mga demokratikong sektor ng mayoryang mamamayang Bamar, at mga grupong pambansang minorya. Gamit ang kumbinasyon ng regular at gerilyang pakikidigma, nagagawa nilang batakin ang mga pwersa ng Tatmadaw at paduguin ito sa iba’t ibang bahagi.

Bilang tugon, pinatindi pa ng pasistang Tatmadaw ang mga pananalakay nito sa mga estadong pinakamalakas ang paglaban. Gamit ang mga eroplano, helikopter at drone, walang patumangga itong nambobomba at nananalakay ng mga sibilyang komunidad. Nagdulot ang mga ito ng pagbakwit ng 2.8 milyong indibidwal at pagkamatay ng di bababa sa 6,000 sibilyan kabilang ang maraming bata at kababaihan. Tinatayang 25,000 na ang arbitraryong inaresto ng hunta mula 2021.s

Hindi mapipigilan ang tagumpay ng armadong kilusan ng mga mamamayan sa Myanmar