Sa nag­da­ang ilang bu­wan, pi­na­tak­bo ng Armed Forces of the Phi­lip­pi­nes (AFP) ang isang pa­la­bas sa mid­ya pa­ra lu­mik­ha ng hu­wad na la­ra­wan ng “su­por­ta” pa­ra sa bru­tal na Na­tio­nal Inter­nal Secu­rity Plan o Oplan Ka­pa­ya­pa­an na ge­rang panunupil ng re­hi­meng Du­ter­te. Ga­mit ang ka­pang­ya­ri­hang de facto mar­ti­al law, inob­li­ga ng AFP ang ilang upi­syal ng mga lo­kal na yu­nit ng gub­yer­no na mag­la­bas ng mga re­so­lu­syon na nag­de­dek­la­rang “per­so­na non gra­ta” (o mga taong di ka­tang­gap-tang­gap) ang Par­ti­do, ang BHB at ang mga ti­na­ta­gu­ri­ang “ma­ka-Ka­li­wang gru­po.”

Hung­kag. Ma­ya’t ma­ya ang pu­tak sa mid­ya ng mga tau­han ng AFP na ang mga re­so­lu­syong ito uma­no’y ebi­den­sya ng “nag­ka­kai­sang ki­lu­san ng su­por­ta” la­ban sa PKP at BHB. Mu­la Oktub­re noong na­ka­ra­ang taon, nag­la­bas ang AFP ng mga pa­ha­yag sa mid­ya na ini­lim­bag ng ahen­syang pam­ba­li­ta­an ng Ma­lacañang. Ba­tay sa mga pa­ha­yag na ito, mayroon diumanong di lalagpas sa 50 barangay, 15 bayan at 15 prubinsya ang nag­la­bas ng ga­yong mga dek­la­ra­syo­n.

Ang lahat ng mga lugar na ito ay wa­la pa sa 0.12% ng ka­buuang bi­lang ng ba­ra­ngay sa buong bansa. Ito ay 0.35% din la­mang ng la­hat ng ba­ra­ngay na na­sa­sak­law sa ope­ra­syon ng mga yu­nit ng BHB. Sa mga ba­ra­ngay na ini­lis­ta ng AFP, halos kalahati ang na­ka­kon­sentra sa pru­bin­sya ng Bu­kid­non, na may 464 na ba­ra­ngay.

Kum­pa­ra sa an­tas ba­ra­ngay, la­long wa­lang ka­bu­lu­han ang yaong ini­la­bas sa an­tas ba­yan at pru­bin­sya, na ang mga upi­syal ay pa­wang bu­ruk­ra­tang ka­kun­tsa­ba ng mga lo­kal na upi­syal mi­li­tar at pu­lis. Pe­ro ka­hit sa mga an­tas na ito, na­ga­wa lang ng AFP na ma­ka­kum­bin­se ng 3.5% ng ka­buuang bi­lang ng ba­yan at mga syu­dad at 18% la­mang ng la­hat ng pru­bin­sya na gu­ma­wa ng ga­yong re­so­lu­syo­n.

Sa ka­buuan, na­pa­ka­li­it ng mga bi­lang na ito pa­ra gawing batayan ng AFP sa mga engra­deng dek­la­ra­syong tu­lad ng “pag­sug­po sa in­sur­hen­sya sa mga ugat nito.”

Kum­pas ng AFP. Pi­na­la­la­bas na ang mga re­so­lu­syong kontra-BHB ng mga “peace and or­der council” (POC) ay sumasalamin sa sen­tim­yen­to ng ba­yan. Ang to­too, ito’y iki­num­pas ng AFP at ng De­partment of Inte­ri­or and Local Government (DILG). Inob­li­ga ni­la ang iba’t ibang ahen­sya ng gub­yer­no na “ma­ki­pag­tu­lu­ngan” sa ila­lim ng Na­tio­nal Task Force ni Du­ter­te at sa itinu­tu­lak ni­tong ka­pa­raa­nang “bu­ong ba­yan” o whole-of-nation approach. Pa­ra su­por­ta­han ang AFP, nag­la­bas ang DILG ng me­mo sir­ku­lar na “nag­ba­ba­wal su­mu­por­ta sa mga gru­pong ko­mu­nis­ta at ma­ka-Ka­li­wa.”

Ini­la­bas ang mga re­so­lu­syon sa pa­ma­ma­gi­tan ng mga “peace and or­der council” na ma­ta­gal nang nag­si­sil­bing dug­tong ng AFP pa­ra itu­lak ang ad­yen­dang kontra-­in­sur­hen­sya sa mga ahen­sya ng lo­kal na gub­yer­no. Kunwa’y du­ma­da­lo la­mang, pero ang totoo’y pinangunguluhan ng mga upi­syal ng mi­li­tar ang mga pu­long ng POC sa antas-ba­yan, pru­bin­sya o re­hi­yon. Ti­na­ta­kot ng AFP ang mga upi­syal ng lo­kal na gub­yer­no at ino­ob­li­gang su­mu­nod sa kum­pas nito sa ta­kot na ma­pa­ra­ta­ngan na ko­mu­nis­ta.

Isi­nu­nod ang mga dek­la­ra­syon sa ini­han­dang pad­ron ng AFP na sad­yang bu­lag sa ma­pang-a­pi at ma­pag­sa­man­ta­lang ka­la­ga­yang so­syo­-e­ko­no­mi­ko na na­sa ugat ng ar­ma­dong pa­ki­ki­ba­ka ng ba­yan, at sa ha­lip ay nag­la­la­ra­wan sa ar­ma­dong pag­la­ban bi­lang “te­ro­ris­mo at pang­gu­gu­lo” at “had­lang sa prog­re­so.”

Sa pa­ha­yag ng 48th IB at 84th IB, ina­min ni­lang “i­nud­yok” ni­la ang mga lo­kal na upi­syal ng Bu­lacan na ila­bas ang ga­yong mga dek­la­ra­syo­n. Sa Neg­ros Ori­en­tal, inutusan ng pi­nu­nong mga upi­syal ng 3rd ID ang POC ng pru­bin­sya na ila­bas ang re­so­lu­syon ba­tay sa bo­ra­dor na si­la mis­mo ang nag­bi­gay. Ang pu­long sa La Uni­on ng mga pampru­bin­syang POC noong Mar­so 29 ay tu­wi­rang pi­na­ngu­lu­han ng mis­mong ku­man­der ng 7th ID na si Maj. Gen. Le­nard Agus­tin.

Sa Bu­kid­non, ang inila­bas na re­so­lu­syon sa mga ba­ra­ngay ay isi­naa­yos sa ka­buuan ng 1st Special Forces Bat­ta­li­on (SFB) na nag-oo­pe­ra­syon sa pru­bin­sya. Ang 1st SFB ay ban­tog na pa­sis­tang yu­nit ng AFP na nangma­sa­ker sa li­mang mag­­sa­sa­kang Lu­mad noong Agos­to 18, 2015 sa Pa­ngan­tucan, Bu­kid­non at sa apat na mag­sa­sa­ka noong Mar­so 28, 2015 sa Ta­go­lo­an, Mi­sa­mis Ori­en­tal.

Say­war at ko­rap­syo­n. Ang mga dek­la­ra­syon la­ban sa BHB na iki­mum­pas ng AFP ay ba­ha­gi ng kam­pan­yang say­war ni­to. Isa la­mang ito sa ka­li­wa’t ka­nang gi­mik ni Du­ter­te at ng AFP. Na­ri­yan din ang pa­la­bas na mga “su­ren­der” kung saan li­bu-li­bong mga mag­sa­sa­ka at mi­nor­ya na ang ti­ni­pon sa mga ra­li na inor­ga­ni­sa ng AFP at pi­na­la­la­bas sa mid­ya na mga re­bel­de na “su­mum­pa ng ka­ta­pa­tan” sa AFP. Ma­la­mang na sa su­su­nod na mga bu­wan, isa­sa­ga­wa ng re­hi­meng Du­ter­te ang ti­na­gu­ri­ang “lo­kal na usa­pang pang­ka­pa­ya­pa­an” kung saan ka­kau­sa­pin ng mga upi­syal mi­li­tar at upi­syal ng gub­yer­no ang sa­ri­li ni­lang ani­no para makakuha ng malaking pondo ng gubyerno.

Ang kam­pan­yang say­war ng AFP ay wa­lang ka­bu­lu­hang tang­ka na mag­pa­ki­tang la­kas at pa­hi­na­in ang loob ng ba­yan na mag­pun­ya­gi sa lan­das ng ar­ma­dong pag­la­ban. Pi­nag­ta­tak­pan ni­to ang ma­lu­lub­hang prob­le­ma ng ka­wa­lan ng lu­pa, pang-aa­ga­w ng lu­pa at ya­man, na siyang na­sa ugat ng paghihirap ng ma­ma­ma­yan. Pa­ra igi­it ang presensya gub­yer­no, la­lu­na sa mga lib­lib na ko­mu­ni­dad, may mga pa­la­bas na mga “pro­yek­tong pang­ka­un­la­ran” ang re­hi­meng Du­ter­te tu­lad ng pag­ta­ta­ta­yo ng mga eskwe­la­han, pag­bi­bi­gay ng mga pag­sa­sa­nay at iba pa. Ipi­na­tu­tu­pad ito ng mga yu­nit ng AFP pa­ra ma­pa­na­ti­li ang ma­pa­nin­dak na pre­sen­sya ni­to sa mga ko­mu­ni­dad na ba­ha­gi ng bru­tal na tak­ti­ka ng pag­kontrol sa po­pu­la­syo­n.

Ang ko­rap­syon ay sa­li­gang ka­ta­ngi­an ng kontra-in­sur­hen­sya. Sa pag­lu­lun­sad ng mga pa­la­bas na kontra-BHB, na­ga­ga­wa ng mga upi­syal ng AFP, la­lu­na sa an­tas di­bi­syon pa­ba­ba, na ma­ki­ba­ha­gi sa daan-da­ang mil­yong pi­song “pon­dong pang­ka­un­la­ran” o pa­ra sa “com­mu­nity in­teg­ra­ti­on” na na­ka­la­an sa kontra-in­sur­hen­sya. Kasabwat ni­la ang mga lo­kal na upi­syal at ahen­sya, pa­ti na ang mga lo­kal na ne­go­syo, sa mga pro­yek­tong pi­na­tu­ngan ang pre­syo na hin­di du­ma­da­an sa pag­su­su­bas­ta.

Pag­su­pil sa mga ka­ra­pa­tan. La­yu­nin ng kam­pan­yang “per­so­na non gra­ta” ng AFP na su­pi­lin ang mga ka­la­ya­an ng ba­yan at had­la­ngan ang pag­ga­mit ng ka­ni­lang mga de­mok­ra­ti­kong ka­ra­pa­tan na mag-or­ga­ni­sa at mag­pa­ha­yag ng hi­na­ing. Tar­get ng mga dek­la­ra­syon ang mga “or­ga­ni­sa­syong ma­ka-Ka­li­wa” at gi­na­ga­mit para sa ma­la­wa­kang pag­ba­ban­sag na ko­mu­nis­ta upang ga­wing ili­gal ang anu­mang an­yo ng mga or­ga­ni­sa­syong mag­sa­sa­ka. Kung ipa­tu­tu­pad pa­ra pigilang ma­ka­pa­sok sa mga bar­yo ang mga ak­ti­bis­ta, or­ga­ni­sa­dor o ma­ging mga nag­bi­bi­gay ng ser­bi­syo o sak­lo­lo, ni­la­la­bag ng AFP ma­ging ang ba­ta­yang ka­ra­pa­tan ni­nu­man na mag­tu­ngo sa anu­mang ba­ha­gi ng ban­sa.

Gi­na­ga­mit ng AFP ang mga dek­la­ra­syong ito pa­ra ipi­lit na pa­na­ti­li­hin ang ar­ma­dong pre­sen­sya ni­to sa mga ko­mu­ni­dad na pa­bi­gat sa mga tao, su­mi­si­ra sa ka­pa­ya­pa­an ng ko­mu­ni­dad at bu­hay ng mga pa­mil­ya, at pag­la­bag sa mga in­ter­na­syu­nal na pro­to­kol na nag­bi­bi­gay-pro­tek­syon sa mga ko­mu­ni­dad sa pa­na­hon ng dig­ma. Sa ka­may ng AFP, ang mga dek­la­ra­syong ito ay gi­na­ga­mit pa­ra ipa­taw ang ab­so­lu­tong kontrol sa pa­ma­ma­gi­tan ng pag­tak­da kung si­no ang maaa­ri o di da­pat tang­ga­pin sa mga ko­mu­ni­dad na ka­ni­lang si­na­sa­kop.

Iwak­si ang kam­pan­ya ng AFP. Kung tu­tuu­sin, ang pa­sis­ta, ko­rap at kri­mi­nal na AFP ang totoong mga persona non grata sa mga ko­mu­ni­dad ng mag­sa­sa­ka at mi­nor­ya. Pi­na­na­na­ti­li ni­la ang kanilang pre­sen­sya sa mga ito, hin­di da­hil may su­por­ta si­la ng ma­ma­ma­yan, kun­di da­hil iti­nu­tu­tok ni­la ang ba­ril sa mga tao. Iki­nu­kub­li ni­la ang ka­ni­lang mga pa­sis­tang pa­ngil, su­ba­lit sa pi­na­ka­ma­li­it na ki­bot ng pag­la­ban, ma­bi­lis na hi­nu­hu­bad ang pag­ku­kun­wa­ri at si­na­sag­pang ng pa­sis­tang da­has ang si­nu­mang hu­ma­mon sa ka­ni­lang ab­so­lu­tong pag­ha­ha­ri.

Ang ma­li­it na por­sye­nto ng mga lo­kal na yu­nit ng gub­yer­no na nag­pa­hi­nu­hod sa pag­tu­tu­lak ng AFP na idek­la­ra ni­lang “per­so­na non gra­ta” ang BHB ay pa­tu­nay na hin­di la­hat, ka­hit sa loob ng bu­ruk­ra­sya ng reak­syu­nar­yong es­ta­do, ay ma­da­ling na­da­da­la ng AFP. Ba­tid ni­la na ang ganitong mga dek­la­ra­syon ay mag­si­sil­bi lamang sa is­ke­ma ni Du­ter­te at ng AFP na ipa­taw ang pag­ha­ha­ring mi­li­tar sa buong ban­sa. Sa harap ng pa­ni­nin­dak at mga ban­ta, hin­di la­hat ng upi­syal ng gub­yer­no ay handang maki­pag­sayaw sa du­gu­ang AFP.