Ga­nap na ka­ru­wa­gan sa Chi­na ang ipi­na­ma­las ni Rod­ri­go Du­ter­te na ma­ni­nin­di­gan ayon sa so­be­ra­nong in­te­res ng Pi­li­pi­nas kaug­nay ng in­si­den­te sa Recto Bank noong Hun­yo 9. Ma­la­wak ang pa­na­wa­gang pa­pa­na­gu­tin ang Chi­na sa pag­bang­ga at pag-iwanng isang traw­ler (bang­kang pa­la­ka­ya) ni­to sa mas ma­li­it na bang­kang pa­ngis­da na may lu­lang 22 Pi­li­pi­no.

Sa ha­lip, inu­lit lang ni Du­ter­te ang pa­lu­sot ng Chi­na na “simpleng ak­si­den­te sa da­gat” la­mang ang na­ga­nap. Ti­na­bu­nan ni­ya ang mas ma­bi­gat na ka­tu­na­yang isang bang­ka ng Chi­na ang na­ngi­ngis­da sa loob ng te­ri­tor­yong da­gat ng Pi­li­pi­nas.

Ang in­si­den­te sa Recto Bank ay pa­tu­nay ng tu­mi­tin­ding aro­gan­sya ng Chi­na sa mga pag­la­bag ni­to at pag­dam­bong ng te­ri­tor­yong da­gat ng Pi­li­pi­nas. Ang ga­ni­tong ka­wa­lang-pa­na­na­gu­tan ng Chi­na ay re­sul­ta ng pag-a­sal ali­pin ni Du­ter­te sa Chi­na at ga­nap na ka­bi­gu­ang ita­gu­yod ang so­be­ra­nong mga ka­ra­pa­tan at ba­tas ng Pi­li­pi­nas.

Du­wag si Du­ter­te da­hil bayad si­ya ng Chi­na. Ta­kot si­yang ma­wa­la ang ipi­nang­su­hol sa kan­yang mil­yun-mil­yong dol­yar at iba pang pa­bor na na­ta­tang­gap ni­ya at kan­yang mga ka­sa­pa­kat ka­pa­lit ng mga pa­bi­gat at ma­­sa­mang pau­tang mu­la Chi­na.

Sa ka­bi­lang ban­da, wa­lang-i­mik at maa­mo si Du­ter­te sa ha­rap ng in­gay at ban­ta ng in­ter­ben­syong mi­li­tar ng US. Si­na­man­ta­la ng US ang in­si­den­te sa Recto Bank at nag­dek­la­rang maaa­ri uma­no ni­tong “i-ak­ti­ba” ang Mu­tu­al Defen­se Tre­aty. Ka­su­nod ni­to’y inia­nun­syo ng US na pag­la­la­ya­gin ni­to sa South Chi­na Sea ang USS Strat­ton, isang Coast Guard cut­ter, pa­ra “pro­tek­ta­han” ang te­ri­tor­yo ng Pi­li­pi­nas. Pi­na­ta­ta­as ng US ang ban­ta ng ar­ma­dong kompron­ta­syon o ge­ra sa Chi­na kung saan ga­mit ng US ang Pi­li­pi­nas bi­lang lun­sa­ran.

Ma­li­ban sa mga pa­si­li­dad-mi­li­tar na iti­na­yo ng US sa iba’t ibang da­ko ng Pi­li­pi­nas, nag­ma­man­ti­ne din ito ng pre­sen­sya sa kan­lu­rang ba­ha­gi ng ka­ra­ga­tan ng Pi­li­pi­nas. La­yu­nin ni­tong mag­pa­ki­tang-gi­las ng la­kas-mi­li­tar sa mga ru­ta ng ka­la­ka­lan sa South Chi­na Sea.