Nagpamahug si Rodrigo Duterte sang Septyembre 24 nga indi siya magkangilin nga gamiton ang militar oras nga “mangin magamo” ang eleksyon sa 2022. Sa tuman kadamo nga kahigayunan, nagasalig ang tirano nga magapabilin nga uyat niya ang katampad sang mga heneral sang Armed Forces of the Phiippines (AFP) bangud sa padayon nga pagbuhos sang pabor para sa ila.

Sa badyet pang-2022, ₱222 bilyon ang ginapangayo sang Department of National Defense (DND), ang ahensya nga nagadumala sa militar—mas mataas sang ₱16.2 bilyon kumparar subong nga tuig.

Ang Philippine Army magabaton sang ₱103 bilyon. Ang masobra 100,000-kusog sini nagaalagwa sa mga baryo kag komunidad sa brutal nga gera kontra-insurhensya sang rehimen. Lunsay tig-₱32 bilyon ang mabaton sang Navy kag Air Force.

Halos ₱630 milyon ang direkta nga pagakontrolon sang upisina ni Sec. Delfin Lorenzana. Kabahin sini ang ₱109 milyon para sa puno sang kagarukan nga programa sa pagpasurender nga Enhanced Comprehensive Local Integration Program. Ginproponer man ni Lorenzana nga ang pagpanagtag sang ₱35 milyon para sa programa nga “modernisasyon” sang AFP itugyan kay Duterte. Daw dugang nga pork barrel ini sang presidente nga mahimo niya nga bug-os nga ipanghatag sa paborito nga mga heneral.

Nagabaha nga pork barrel

Maluwas sa badyet sang DND, may separado pa nga ₱29.2 bilyon nga ginapangayo ang National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC). Naghabok ang badyet sang ahensya sang ₱11 bilyon kumparar sa subong nga tuig.

Ang ₱28.12 bilyon nga bulto sang ginapangayo sini nga pondo liwat magakadto sa Barangay Development Program (BDP). Sa idalom sang BDP, magabaton kuno sang ₱20 milyon ang kada barangay nga “nalimpyo” na sa impluwensya sang rebolusyonaryo nga hublag. Sadto pang Enero 2021 ginbuyagyag sang Partido ang BDP bilang pork barrel sang mga heneral para kontrolon ang mga gubernador kag meyor sa eleksyong 2022. Dugang nga ₱1.08 bilyon ang ginapangayo sang Department of Interior and Local Government para pangpuno sa pondo sang NTF-ELCAC.

Para sa tuig nga ini, nagbaha na ang pork barrel sang BDP sa balwarte sang pamilya Duterte sa Davao City kag rehiyon sang Davao. Ara sa ₱4.3 bilyon ang gintalana sa rehiyon, samtang ₱1.64 bilyon naman ang sa Davao City. Ginbuhusan man sang pondo ang Caraga, Northern Mindanao kag Soccsksargen (South Cotabato, Cotabato, Sultan Kudarat, Sarangani, General Santos).

Sa mga rehiyon nga ginpaboran sang pondo sang BDP natabo ang daku nga numero sang ginpatay nga mga sibilyan, iligal nga pag-aresto kag iban pang paglapas sa tawhanon nga kinamatarung halin sang magpungko si Duterte sa pwesto tubtob sa katung-anan sining tuig.

Ang mga tiglawas lang sang blokeng Makabayan ang nagkontra sa pagratsada sang rehimen sa kontra-pumuluyo nga badyet sini. Samtang, nagpromisa naman ang pila ka senador nga pagakuhaan sang pondo ang NTF-ELCAC.