Bisan nga may panahon pa antes mapinal ang aktwal nga mga magakandidato, nagahurma na ang makakulugmat nga laragway sang eleksyon 2022. Sa partikular, tuman kaathag kon paano ini pagagamiton nga palaagyan para padayon nga magapabilin sa gahum ang guban Duterte kag dalayon nga makabalik sa Malacañang ang mga Marcos.

Pagahiwaton ang eleksyon 2022 sa idalom sang pagginahum sang pasistang tirano ni Duterte nga desperado nga nagakapyot sa poder agud padayunon ang burukrata-kapitalista nga pagginahum sang ila dinastiya.

Ginagamit subong ni Duterte ang iya gahum para siguruhon ang suporta para sa iya ginpili nga mga kandidato. Ginatos ka bilyong piso sa idalom sang higante nga badyet para sa 2022 ang natalana sa mga proyekto pang-imprastruktura nga igahatag sa mga ginapaburan nga pulitiko kabaylo sang ila katampad.

Lubos nga ginagamit man ni Duterte ang militar kag pulis pabor sa iya pangpulitika nga adyenda. Ginmandu ni Duterte nga tapnaon ang mga pulitiko nga indi magduko sa iya sa tabon sang “drug war” kag “counterinsurgency”. Ang ginpadaku nga badyet sang National Task Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-ELCAC) ginagamit pabor sa mga pulitiko nga nagapakigbuligay sa militar kag pulis. Todo-todo ang pagkampanya sini batuk sa mga progresibong party-list nga bisan gamay nga minorya nagaserbi nga mabaskog nga tingog sang pumuluyo sa parlamento. Lubos man nga ginasuportahan sang NTF-ELCAC ang mga partido nga nagatib-ong sa pasismo sang Armed Forces of the Philippines (AFP).

Uyat ni Duterte ang Comelec nga mayorya sang mga upisyal mga tinawo nga ginpili niya. Ginhatag sini ang kontrata sa pagdeliber sang mga balota sa kumpanya nga ginapanag-iyahan ni Dennis Uy, kilala nga kroni ni Duterte. Pasiplat ini sa pat-ud nga manipulasyon sa mangin resulta sang eleksyon. Ang paandam ni Duterte samtang nagaatubang sa mga pulitiko sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao nga pagagamiton ang militar kon “magkinagamo” maathag nga mandu nga siguruhon ang boto para sa iya guban.

Baliskad sa daan nga deklarasyon nga magadalagan siya bilang bise-presidente, wala nagsumiter sang kandidatura si Duterte kag nagdeklarar nga “magaretiro na” sa pulitika (paltik nga ginhambal man niya sang 2015). Sa baylo, ang tampad niya nga alipures nga si Bong Go ang nagrehistro nga kandidato nga bise-presidente sang PDP-Laban. Kadungan sini, gindeklarar ni Duterte nga ang anak niya nga si Sara ang mangin kandidato nga presidente ni Go.

Mahimo nga may negosasyon pa kon paano sila magtungaay sang poder engkaso ang pinal nga suportahan ni Duterte amo si Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr., nga nagrehistro nga kandidato sa pagka-presidente sa idalom sang “Partido Federal ng Pilipinas”, nga ginporma sang mga pulitiko nga upisyal man ni Duterte. Siling ni Marcos, bisan plano niya nga makatuwang si Duterte bilang kandidato nga bise-presidente, bukas man siya nga mangin partner si Bong Go, o sin-o man nga igabulos nga kandidato sang guban Duterte.

Dapat lubos nga pakamalauton kag sikwayon ang pagdalagan ni Bongbong Marcos bilang presidente sa tuyo nga ibalik ang pamilya sang pasistang diktador sa poder. Tuman kasakit sang posibilidad nga dumdumon ang ika-50 tuig sang madulom nga panahon sang layi militar nga ara sa idalom sang isa na naman ka Marcos.

Ang posibilidad nga magkatuwang ang mga Marcos kag Duterte kabahin sang padayon nila nga himbunanay, upod ang guban Arroyo, sa nagtaliwan nga anum ka tuig. Sa idalom ni Duterte, nahatagan sang pabor ang mga Marcos, ginpasidunggan bilang “baganihan” ang diktador kag ginpalusot ang iya asawa nga si Imelda sa pagka-aresto kag pagkakulong. Ang himbunanay Duterte-Marcos-Arroyo ang pinakamaitom nga simbolo sang pasismo, korapsyon kag pag-abuso sa poder sa Pilipinas.

Sa nagtaliwan nga masobra 35 tuig, gingamit sang mga Marcos ang ginatos ka bilyong piso nga kinawatan nga manggad agud makabalik sa nagkalainlain nga sanga sang gubyerno, bag-uhon ang pangkasaysayan nga husgar sang pumuluyo sa diktadurya, kag asintahon ang pagbalik sa putuk-putukan sang gahum.

Ang pamahug nga magpadayon sa gahum ni Duterte kag iya mga alipures, kag sang pagbalik sang mga Marcos, labing nagagatong sa nagadabdab nga kaakig sang pumuluyong Pilipino. Wala sang pagasudlan ang kaakig nila batuk sa duha ka pasista nga lunsay naghari paagi sa pagpamigos, pagpandambong kag pagpaantus.

Ang padihot sang mga Duterte kag Marcos nga palaparon kag palawigon ang ila gahum pat-ud nga magabun-ag sang daku nga inaway pangpulitika sa maabot nga mga bulan. “Indi na pagtugutan liwat!” ang nagahiliusa nga singgit sang malapad nga mga pwersa nga demokratiko kag panaad nga batuan ang pagbalik sang mga Marcos kag pagpabilin sang mga Duterte sa poder.

Dapat maghugpong kag tukuron ang pinakamadamol kag pinakamalapad nga kubay para balabagan sanday Duterte kag Marcos sa ila maitom nga plano nga ipaidalom ang banwa sa ila magkatuwang nga pagginahum. Maayo nga magbuligay kag magkooperar ang tanan nga partido nga anti-Duterte agud matukod ang ila paghiliusa sa kaayuhan sang tanan nga bahin kag sang bug-os nga banwa. Dapat maghulag ang bilog nga banwa, labi na ang mga pamatan-on, kag ipalanog ang nagahiliusa nga singgit batuk sa pamahug sang pasismo kag diktadurya sa idalom sang mga Duterte kag Marcos.

Ang himbunanay nanday Duterte kag Marcos sa eleksyon 2022 patimaan sa labing pagkagaruk sang nagaharing sistema sa Pilipinas. Ginapakita sini nga ang pagginahum pangpulitika sang mga reaksyunaryong sahi sa Pilipinas labing mapiguson sa banwa kag nagaserbi sa interes sang pila lang.

Husto nga ginaatubang sang pumuluyo ang maabot nga eleksyon bilang patag sang pagpakigbato sa tiraniya ni Duterte kag sa pagbalik sang mga Marcos. Sa panahon nga ini, dapat man paigtingon ang paghimakas sang mga mamumugon, mangunguma, kag iban pang demokratikong sektor agud isulong ang ila kaayuhan sa tunga sang krisis kag pandemya.

Bangud nagapabilin gihapon ang mapiguson kag mapanghimulos nga sistema sa Pilipinas, ang maabot nga eleksyon wala sang kinalain sa sandigan sa tanan nga nagtaliwan nga eleksyon nga paindisanay sang mga tiglawas sang nagaharing sahi. Kon amo, samtang nagapakigsumpong sa eleksyon, dapat magtinguha ang pumuluyo sa pagbaktas sa dalan sang rebolusyonaryong paghimakas para tapuson ang paghari sang bilog nga garuk nga sistema.