Sa 64 ka tuig nga pagtunhay sa unyon sa Wyeth, lain-laing pakana ang gihimo sa kapitalista aron bawion ang napadaug nga mga benepisyo sa mga mamumuo. Nahimong usa sa modelo ang Wyeth Philippines Progressive Workers’ Union (WPPWU) sa mga mamumuo sa nasud tungod sa naabot sa pagsukol niini alang sa dugang-suhulan, benepisyo ug regularisasyon. Gani, ayha ang pagtangtang sa 140 ka mamumuo niadtong Mayo 18, napanghingusog pa niini nga himuong regular ang 30 ka mamumuong kontraktwal.

Matud kang Debie Faigmani, lider sa WPPWU, dugay nang nadungog ang balita nga adunay mahitabong pagpanangtang sa pabrika mao nang naghangyo sila nga makig-istorya sa kumpanya. Wala sila giatubang sa maneydsment ug gisirad-an na hinuon ang pabrika niadtong Mayo 15-17 alang kuno sa “extensive cleaning.” Dihang misulod sila niadtong Mayo 18, giatngan sila sa pultahan, wala gipasulod, ug giistorya na lang dihang nanghingusog ang unyon nga atubangon sila. Dinhi lamang gipahibalo sa maneydsment ang pagtangtang sa 140 ka mamumuo. Kanila, 125 ang rank-and-file (lakip ang 10 ka upisyal sa unyon), 14 ka ang superbisor ug usa ka manedyer.


Pagpalit sa Nestlé ug serye sa mga iligal nga pagpanangtang

Ang Wyeth Nutrition Inc. Philippines usa ka kumpanya nga nagahimo og gatas pangbata sama sa Bonakid, Promil, Bonamil ug S26. Nag-opereyt ang Wyeth Philippines niadtong 1964 sa Makati City isip unang planta sa gatas sa Pilipinas. Pagka 1992, gibalhin ang pabrika niini sa Canlubang, Laguna aron mamaksimisa sa kapitalista ang polisiya sama sa kontraktwalisasyon nga gilatag sa Herrera Law ug Wage Rationalization nga nagtakda sa mas ubos nga minimum nga suhulan sa Region IV.

Nahitabo ang malukpanong pagpanangtang dihang gipalit sa kumpanyang Amerikano nga Pfizer ang Wyeth Nutrition niadtong 2009. Miabot sa halos 7,000 ka mamumuo ang gitangtang sa lain-laing pabrika sa Pfizer ug Wyeth sa tibuok kalibutan. Gisugat kini sa kapin 20 ka piket protesta sa WPPWU aron masiguro ang pagpabilin sa mga mamumuo sa kumpanya ug panalipdan ang nauna nang mga kadaugan sa unyon.

Tuig 2012, gipalit sa Nestlé sa Pfizer ang tibuok Nutrition Division niini sa kantidad nga $11.85 bilyon. Gitawag kining pinakadakung pagpalit sa Nestlé sa usa ka kumpanya sa kasaysayan niini. Sa pagpalit niini sa kumpanya, nahakop sa Nestlé ang 85% bahin sa merkado sa gatas pangbata nga gunit sa Wyeth. Sa China, pananglitan, 4% lamang ang bahin sa Nestlé sa merkado sa gatas pangbata kumpara sa 8% bahin sa Pfizer. Ikaduha karon ang China sa pinakadakung merkado sa Nestlé sa tibuok kalibutan, ug pangpito ang Pilipinas.

Taliwala sa krisis sa ekonomiya tungod sa malukpanong lockdown, nagpabilin pa gihapon isip usa sa pinakadakung korporasyon ang Nestlé sa Pilipinas niadtong 2021. Kini adunay ₱134.2 bilyon nga kinatibuk-ang rebenyu ug ₱133.9 netong halin. Midaku pa ang kita niini niadtong 2022 ngadto sa ₱164.4 bilyon.


Pagpalagpot isip pakana sa pagbungkag sa unyon

Ikatulo na ang nahitabong dakung pagpanangtang niadtong Mayo 18 nga giatubang sa mga mamumuo sukad nga napalit sa Nestlé ang kumpanya. Niadtong 2014, gitangtang ang 87 ka mamumuong kontraktwal bisan anaa sa abereyds nga walo ka tuig na silang nagtrabaho sa kumpanya. Niadtong 2021, 21 ka regular nga mamumuo usab ang gitangtang sa kumpanya.

“Naila na namo ang Nestlé nga nagalapas sa mga balaod sa pamuo, wala nagatuman sa mga kasabutan ug CBA, bangis nga gapamungkag sa mga welga, ug gapangpatay sa lider-mamumuo. Binilyon ang kita niini sa matag tuig, apan tungod sa pagkahakog andam silang maghatag kadaut sa gatusan ka mamumuo ug ilang mga pamilya,” pamahayag ni Bong Labog, lider sa Kilusang Mayo Uno.

Nabantog ang Nestlé sa tibuok kalibutan sa mga paglapas sa mga katungod sa pamuo. Gani, duha ka lider-unyon na ang gipatay sa Nestlé sa nasud ug daghan pa sa South America.

Tin-aw sa mga mamumuo nga ang laraw sa mga iligal nga pagpanangtang mao ang pagbungkag sa unyon. Matud kang Romy, usa sa mga natangtang nga upisyal sa unyon niadtong 2021: “Usa ka dakung lakang kini tungod kay gusto nilang mapadaku ang tubo. Kung mogamay ang ihap sa mga regular ug gipulihan og kontraktwal, buut pasabot, mas daku ang ganansya sa kumpanya tungod kay mas gamay ang suhol sa mga kontraktwal kumpara sa mga regular.”

(Sa inisyal nga kalkulasyon sa mga mamumuo niadtong 2019, bisan og layong mas taas ang ginasuhulan sa mga mamumuo sa Wyeth sa minimum wage sa Region 4-A, miabot pa gihapon sa 800% ang tantos sa pagpahimulos kanila. Ang ginadawat nilang inadlawan katugbang lamang sa usa ka oras ug unum ka minutong pagtrabaho sa pabrika. Ang kantidad sa gidaghanon sa produktong gimugna nila sa nahabiling unum ka oras ug 54 ka minuto kita na sa Wyeth-Nestlé.)


Mahinungdanong pagsukol

Alang sa WPPWU, mamahimong ginahimo lamang silang modelo sa mga kapitalista alang sa mas grabe pang atake sa kalihukan sa mamumuo. Busa, mahinungdanong pagsukol kini tungod kay gawas sa panginabuhian sa ilang pamilya pagsukol usab nila ito alang sa sama nilang mamumuo.

Dugang pa ni Faigmani, “wala man hinuon kami mahadlok nila, karong ila naming gitangtang sa trabaho, mas labaw nga wala kami laing mahimo kundili ipakigbisog ang among katungod.”